بروز التهاب در تاندونهای خم‌کننده انگشتان دست، منجر به ایجاد عارضه‌ای به نام تاندونیت فلکسور می‌شود. وظیفه خم‌کردن انگشتان دست بر عهده تاندونهای فلکسور است. فعالیت‌های روزانه مانند ورزش‌کردن، تایپ‌کردن و نوشتن تاندون فلکسور دست و همچنین پا را به‌شدت درگیر می‌کند. در نهایت فعالیت زیاد و فشار به تاندونهای فلکسور احتمال بروز این بیماری را افزایش می‌دهد. در این مطلب به بررسی کامل‌تر این عارضه می‌پردازیم و پس از معرفی کامل تاندونیت فلکسور، در مورد انواع این عارضه، علل بروز آن و روش‌های درمانی خواهیم گفت. لطفا تا انتها همراه ما باشید.
تاندونیت فلکسور چیست؟
عضلات فلکسور به عنوان گروهی از عضلات اصلی که مفاصل را انعطاف پذیر می‌کنند، شامل عضلاتی چون عضلات ایلیوپس و عضلات پس‌ساقیتری در منطقه ساق پا و عضلات ماهیچه‌ای در منطقه زانو هستند. تاندونهای این عضلات، ساختاری متشکل از الیاف کلاژنی است که عمدتاً برای انتقال نیروی تولید شده توسط عضله به استخوان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تاندونیت فلکسور به عنوان یک نوع از آسیب تندونها توسط استراحت کمی یا بیش از حد عملکرد عضلات بدن ایجاد می شود. درواقع این عارضه یکی از مشکلات شایع در اطراف مفصل‌هایی مانند ساق پا و زانو است که معمولاً ناشی از آسیب و آلودگی تاندونهای عضلات فلکسور (عضلاتی که باعث انعطاف پذیری مفصل می‌شوند) است. برای اینکه متوجه تاندونیت فلکسور بشویم، نیاز است که به تفصیل به ساختار و عملکرد تاندونها و عضلات فلکسور پرداخته و سپس به مکانیسم های بیماری بپردازیم.
انواع تاندونیت فلکسور
التهاب تاندونهای فلکسور به شکل‌های متعددی رخ می‌دهد که در این قسمت به بررسی انواع آن پرداخته‌ایم.
تاندونیت فلکسور سطحی
در تاندونیت سطحی فلکسور، تاندونهای سطحی انگشتان دچار التهاب می‌شوند. علت اصلی این نوع تاندونیت ضربه مستقیم یا استفاده بیش از حد و مکرر از تاندونهای سطحی است. ورزشکاران رشته بسکتبال و تنیس که فعالیت‌های زیادی با انگشتان دست انجام می‌دهند، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
تاندونیت فلکسور عمقی
درصورتی‌که تاندونهای عمیق‌تر انگشتان درگیر به التهاب شوند، تاندونیت از نوع عمقی خواهد بود. این نوع تاندونیت معمولاً در اثر انجام حرکات تکراری یا تحمل بار زیاد روی تاندونهای عمقی بروز پیدا می‌کند. افرادی که با دستان خود فعالیت‌های سنگین انجام می‌دهند، مانند مکانیک‌ها و باربران بیشتر از بقیه به این بیماری دچار می‌شوند.
تاندونیت فلکسور د کاستن
در اثر التهاب تاندونهای فلکسور د کاستن موجود در انگشت شست، این نوع تاندونیت رخ می‌دهد. ازآنجایی‌که تاندونهای فلکسور د کاستن، نقش مهمی در حرکت انگشت شست دارند، التهاب آن‌ها محدودیت در حرکت و درد این ناحیه را به دنبال دارد. تایپیست‌ها و نوازندگانی که بیشتر از بقیه از انگشت شست خود استفاده می‌کنند، در خطر ابتلا به این عارضه قرار دارند.
تاندونیت فلکسور تنوسینوویت
التهاب ممکن است غلاف تاندون فلکسور را هم درگیر کند، در چنین مواقعی نوع تاندونیت، تنوسینوویت خواهد بود. آشپزان و خیاطانی که با دستان خود فعالیت‌های تکراری انجام می‌دهند، ممکن است به این نوع تاندونیت دچار شوند.
علل بروز تاندونیت فلکسور
تاندونیت فلکسور می‌تواند به دلایل متعددی ایجاد شود که از جمله مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- استفاده مکرر و بیش از اندازه از تاندونهای فلکسور: انجام فعالیت‌های مداوم و مکرر فشار زیادی به تاندون فلکسور پا و دست وارد کرده و در نهایت منجر به ایجاد التهاب آن‌ها می‌شود
- فعالیت‌های ورزشی سنگین و شدید: ورزشکارانی که تمرینات شدید و مستمر انجام می‌دهند، در معرض خطر ابتلا به این عارضه قرار دارند
- ضربه مستقیم به تاندونها: آسیب‌دیدن و واردشدن ضربه ناگهانی به تاندونها ممکن است سبب بروز التهاب و رخ‌دادن عارضه تاندونیت شود
- وضعیت نادرست بدن در حین انجام فعالیت‌های مختلف: قرارگرفتن وضعیت بدن به شکل نامناسب در حین انجام فعالیت‌های روزمره، فشار زیادی به تاندونها وارد کرده و در نهایت منجر به ایجاد التهاب در این ناحیه می‌شود
- عدم انعطاف‌پذیری و ضعف عضلات: عدم انعطاف‌پذیری و ضعیف‌بودن عضلات، فشار روی تاندونها را افزایش داده و آن‌ها را دچار التهاب می‌کند
علائم تاندونیت فلکسور
علائم تاندونیت فلکسور به شکل‌های مختلفی ظاهر می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس درد در ناحیه تاندونهای فلکسور: بیماران مبتلا به این عارضه معمولا در حین خم‌کردن انگشتان برای انجام فعالیت‌های روزانه، در این ناحیه احساس درد می‌کنند
- تورم و التهاب در ناحیه آسیب‌دیده: ناحیه آسیب‌دیده اغلب به دلیل تورم و التهاب دچار درد و محدودیت حرکت می‌شود
- حساسیت به لمس در ناحیه تاندونها: لمس ناحیه آسیب‌دیده در بسیاری مواقع باعث درد می‌شود
- کاهش قدرت و حرکت انگشتان: این عارضه می‌تواند با کاهش قدرت و حرکت انگشتان، انجام فعالیت‌های روزمره را مختل کند
- صدای خرچ‌خرچ یا کلیک‌کردن هنگام حرکت‌دادن انگشتان: وجود این صداها نشانه‌ای از التهاب در تاندونها است
عوارض تاندونیت فلکسور
بی‌توجهی یا عدم درمان مناسب این بیماری، عوارض جدی‌تری را به دنبال دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش دائمی حرکت انگشتان: درمان نامناسب این عارضه احتمال دارد حرکت انگشتان را به‌صورت دائمی کاهش دهد و سبب بروز مشکلات جدی در هنگام انجام فعالیت‌های روزمره زندگی شود
- درد مزمن و طولانی‌مدت: درد طولانی‌مدت و مزمن این بیماری، مشکلات روحی روانی و کاهش کیفیت زندگی را به همراه دارد
- ضعف عضلانی: درصورتی‌که تاندونها به طور مداوم درگیر التهاب شوند، ممکن است قدرت انگشتان کاهش و عضلات هم ضعیف شوند
- نیاز به جراحی برای بهبود وضعیت: در موارد حاد کاهش درد و بهبود وضعیت تاندونها تنها با عمل جراحی امکان‌پذیر است
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به تاندونیت فلکسور هستند؟
احتمال ابتلا به این بیماری در افرادی که فعالیت بدنی سنگین و شدید دارند، بیشتر از سایرین است. از جمله این افراد می‌توان به کسانی که وضعیت بدنی نامناسبی دارند یا فعالیت‌های زیادی با دستان خود انجام می‌دهند اشاره کرد. علاوه‌برآن افزایش سن انعطاف‌پذیری عضلات و تاندونها را کاهش داده و در نتیجه افراد مسن هم می‌توانند جزو کسانی که مستعد ابتلا به بیماری تاندونیت فلکسور هستند قرار بگیرند. برخی بیماری‌ها مانند آرتریت روماتوئید که در آن فرد دچار مشکلات التهابی است هم احتمال بروز این بیماری را افزایش می‌دهد.
روش‌های پیشگیری از تاندونیت فلکسور
برای پیشگیری از این بیماری راهکارهای مختلف وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- انجام تمرینات کششی و تقویتی: انجام این تمرینات به افزایش انعطاف‌پذیری و تقویت عضلات و تاندونها کمک می‌کند
- وضعیت صحیح بدن هنگام انجام فعالیت‌ها: استفاده از وضعیت صحیح بدن حین انجام فعالیت‌های مختلف، مانع از واردآمدن بیش از حد فشار به تاندونها می‌شود
- خودداری از انجام فعالیت‌های شدید و مکرر: از انجام فعالیت‌های شدید و تکراری بپرهیزید و در صورت انجام در فواصل منظم بین فعالیت‌ها استراحت کنید
- استفاده از تجهیزات حمایتی مانند مچ‌بند و باند در هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی: به‌منظور کاهش فشار وارده روی تاندونها و جلوگیری از بروز التهاب در این نواحی، می‌توان از این تجهیزات در حین انجام فعالیت‌های ورزشی استفاده کرد
- استراحت کافی بین فعالیت‌های سنگین: داشتن استراحت کافی از خستگی عضلات و تاندونها جلوگیری کرده و مانع از بروز این بیماری می‌شود
تاندونیت فلکسور چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک ارتوپد از طریق تصویربرداری و انجام معاینات بالینی بیماری تاندونیت فلکسور را تشخیص می‌دهد. در این عارضه برای تشخیص آسیب‌دیدگی و التهاب تاندونها، انجام معاینه فیزیکی و بررسی علائم بیمار ضروری است. در برخی از موارد پزشک ممکن است برای تأیید تشخیص از تصویربرداری مانند اولتراسوند یا ام‌آرآی استفاده کند.
تشخیص دقیق آسیب‌دیدگی تاندونها و وجود التهاب در این ناحیه از طریق ام‌آرآی امکان‌پذیر است. برای مشاهده وضعیت تاندونها و بافت‌هایی که در اطراف آن‌ها وجود دارند، از اولتراسوند استفاده می‌شود.
راه‌های درمان تاندونیت فلکسور در کلینیک پزشک ارتوپد
برای درمان این بیماری از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود. موارد زیر از جمله مهم‌ترین این روش‌ها عبارت‌اند از:
استراحت
مهم‌ترین و اولین روش درمان برای این بیماری استراحت است. داشتن استراحت کافی فشار وارد شده روی تاندونهای آسیب‌دیده را کاهش می‌دهد و موجب تسریع روند بهبودی فرد می‌شود. با خودداری از انجام فعالیت‌هایی که فشار زیادی به تاندونها وارد می‌کنند، برای بهبود این عارضه به خود فرصت کافی بدهید.
کمپرس یخ
جهت کاهش التهاب و درد، می‌توانید روی ناحیه آسیب‌دیده کمپرس یخ قرار دهید. توصیه می‌شود این عمل را چند بار در روز و هر بار به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه انجام دهید. کمپرس یخ جریان خون به ناحیه آسیب‌دیده را کاهش داده و در نهایت درد و التهاب را تسکین می‌دهد.
فیزیوتراپی
در جلسات فیزیوتراپی به کمک متخصص فیزیوتراپ تمرینات تقویتی و کششی مخصوص عضلات و تاندونها انجام می‌شود. این تمرینات حرکت انگشتان را بهبود بخشیده و منجر به تقویت تاندونها می‌شوند.
تزریق کورتیکواستروئید
در موارد حاد این بیماری، برای کاهش درد و التهاب به ناحیه آسیب‌دیده کورتیکواستروئید تزریق می‌شود. انجام این روش تنها توسط پزشک متخصص امکان‌پذیر است. کورتیکواستروئیدها از قوی‌ترین مواد ضدالتهابی هستند که جهت کاهش سریع درد و التهاب تجویز می‌شوند.
لیزردرمانی
یکی از روش‌های غیرتهاجمی جهت کاهش التهاب و درد تاندونهای فلکسور، لیزردرمانی است. در این روش بافت‌های آسیب‌دیده با استفاده از اشعه لیزر تحریک شده و روند بهبود آن‌ها با سرعت بیشتری طی می‌شود. لیزردرمانی یک روش مناسب برای بهبود حرکت انگشتان و کاهش درد و التهاب این ناحیه است.
الکتروتراپی
در این روش برای تحریک عضلات و تاندونها از جریان الکتریکی استفاده می‌شود. در نتیجه تحریک تاندونها در اثر جریان الکتریکی، درد و التهاب این ناحیه کاهش پیدا کرده و حرکت انگشتان بهبود می‌یابد. الکتروتراپی جریان خون ناحیه آسیب‌دیده را افزایش داده و روند درمان را سرعت می‌بخشد.
اولتراسوندتراپی
به تحریک بافت‌های آسیب‌دیده با استفاده از امواج صوتی، اولتراسوندتراپی گفته می‌شود. انجام این روش در نهایت تسریع روند درمان را به دنبال دارد. اولتراسوندتراپی التهاب و درد تاندونهای فلکسور کاهش می‌دهد.
جراحی (رکود گاستروکنمیوس، تنوسینووکتومی، انتقال تاندون)
در برخی از موارد روش‌های غیرتهاجمی جهت بهبود وضعیت بیمار تأثیرگذار نیستند. در چنین مواقعی پزشک برای درمان بیمار از جراحی استفاده می‌کند. باتوجه‌به نوع و شدت آسیب‌دیدگی تاندونهای فلکسور، پزشک ارتوپد ممکن است جراحی‌های مختلفی برای درمان این بیماری انتخاب کند. رکود گاستروکنمیوس، تنوسینووکتومی و انتقال تاندون رایج‌ترین جراحی‌های این بیماری هستند.
جمع‌بندی
تاندونیت فلکسور، التهاب تاندونهای خم‌کننده انگشتان دست یا پا است که معمولا به دلیل استفاده مکرر، ضربه مستقیم، یا وضعیت نادرست بدن ایجاد می‌شود. این بیماری با درد، تورم، و کاهش حرکت انگشتان همراه است و در صورت عدم درمان مناسب، متاسفانه به عوارض جدی‌تری مانند کاهش دائمی حرکت انگشتان و نیاز به جراحی منجر می‌شود.
پیشگیری از این عارضه با انجام تمرینات کششی و تقویتی، استفاده از وضعیت صحیح بدن، و استراحت کافی امکان‌پذیر است. تشخیص تاندونیت از طریق معاینات بالینی و تصویربرداری انجام می‌شود و درمان آن شامل استراحت، کمپرس یخ، فیزیوتراپی، و در موارد حاد، تزریق کورتیکواستروئید یا جراحی است اگر سوالی در مورد این عارضه دارید که در این مطلب به آن نپرداخته‌ایم، حتما از طریق بخش نظرات مطرح کنید.
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید