نشانه‌ها و روش‌های درمان شکستگی دنده

شکسته‌شدن دنده، تجربه‌ای دردناک و نگران‌کننده است. بسیاری از افراد پس از تجربه این آسیب، نگران بهبودی کامل و بازگشت به زندگی عادی هستند. در این مطلب بررسی می‌کنیم که آیا بهبودی کامل از شکستگی دنده امکان‌پذیر است یا نه؛ و اینکه چه عواملی در این روند نقش دارند. با ما همراه باشید تا پاسخ دقیق و روشنی برای سوالات خود پیدا کنید.

شکستگی دنده چیست؟

شکستگی دنده به معنای ترک‌خوردگی یا شکستن یکی از دنده‌های قفسه سینه است. دنده‌ها استخوان‌های قوسی‌شکلی هستند که از جلو به استخوان جناق و از پشت به ستون فقرات متصل می‌شوند و قفسه سینه را تشکیل می‌دهند. این قفسه سینه از اندام‌های حیاتی، مانند قلب و ریه‌ها محافظت می‌کند.

انواع شکستگی دنده

شکستن دنده، همانطور که پیشتر توضیح داده شد، به معنای ترک‌خوردگی یا شکستن یکی از دنده‌های قفسه سینه است. نوع شکستگی می‌تواند بر اساس محل شکستگی، شدت آن و عوامل دیگر متفاوت باشد. در زیر به برخی از انواع شایع شکستگی استخوان دنده اشاره می‌شود.

بر اساس محل شکستگی

شکسته‌شدن دنده بر اساس محل آسیب‌دیدگی در قفسه سینه به چند دسته اصلی تقسیم می‌شود. درک این تقسیم‌بندی به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دقیق‌تری از نوع شکستگی داشته باشد و درمان مناسب‌تری را تجویز کند.

• شکستگی دنده‌های جلویی  (Anterior Rib Fractures): این نوع شکستگی معمولا در اثر ضربه مستقیم به جلوی قفسه سینه رخ می‌دهد؛ برای مثال، تصادفات رانندگی یا ضربات وارد شده به سینه در حین ورزش می‌تواند باعث این نوع شکستگی شود.
• شکستگی دنده‌های پشتی  (Posterior Rib Fractures): شکستگی دنده‌های پشتی معمولا در اثر فشارهای شدید به پشت ایجاد می‌شود؛ برای مثال، سقوط از ارتفاع یا ضربه شدید به پشت می‌تواند باعث شکستگی دنده پشت شود.
• شکستگی دنده‌های میانی  (Middle Rib Fractures): این نوع شکستگی، شایع‌ترین نوع شکستن دنده است و معمولا در اثر ضربه مستقیم یا فشارهای جانبی به قفسه سینه رخ می‌دهد.

بر اساس نوع شکستگی

یکی دیگر از روش‌های طبقه‌بندی شکستگی دنده، بر اساس نوع شکستگی است. در این روش، شکستگی‌ها بر اساس نحوه شکسته‌شدن استخوان و شکل قطعات شکسته‌شده دسته‌بندی می‌شوند.

• شکستگی عرضی  (Transverse Fracture): در این نوع شکستگی، خط شکستگی به‌صورت عمود بر محور طولی استخوان ایجاد می‌شود؛ مانند شکستن یک مداد به دو نیم.
• شکستگی مایل  (Oblique Fracture): در این نوع شکستگی، خط شکستگی به‌صورت مورب نسبت به محور طولی استخوان ایجاد می‌شود.
• شکستگی مارپیچی  (Spiral Fracture): در این نوع شکستگی، خط شکستگی به‌صورت مارپیچی دور تا دور استخوان ایجاد می‌شود. شکستگی مارپیچ معمولا در اثر نیروی پیچشی به استخوان ایجاد می‌شود.
• شکستگی خرد شده  (Comminuted Fracture): در این نوع شکستگی، استخوان به چندین قطعه کوچک و خرد شده تقسیم می‌شود.
• شکستگی آویخته  (Compression Fracture): در این نوع شکستگی، یکی از قطعات استخوان به سمت داخل فشرده می‌شود.
• شکستگی سبز شاخه‌ای  (Greenstick Fracture): این نوع شکستگی بیشتر در کودکان رخ می‌دهد و در آن استخوان به‌طور کامل شکسته نمی‌شود، بلکه مانند یک شاخه سبز خم می‌شود و ترک می‌خورد.

علائم شکستگی دنده

شکستگی دنده معمولا با درد شدید و مشخصی همراه است؛ اما علائم دیگری نیز ممکن است وجود داشته باشد که به تشخیص این مشکل کمک می‌کنند. در زیر به برخی از مهم‌ترین علائم اشاره شده است.

• درد شدید در قفسه سینه: این درد اغلب با تنفس عمیق، سرفه، عطسه یا حرکت تنه بدتر می‌شود.
• تند شدن تنفس و احساس ناراحتی در هنگام تنفس: ممکن است فرد برای کاهش درد، تنفس کم‌عمقی داشته باشد.
• کبودی در محل شکستگی: در اطراف محل شکستگی، ممکن است کبودی مشاهده شود.
• تغییر شکل قفسه سینه: در موارد شدید، ممکن است تغییر شکل جزئی در قفسه سینه مشاهده شود.
• دشواری در سرفه یا عطسه: این فعالیت‌ها ممکن است باعث تشدید درد شوند.
• تب‌ولرز: در صورت عفونت در محل شکستگی، ممکن است تب‌ولرز ایجاد شود.

در برخی موارد، شکستن دنده ممکن است با علائم جدی‌تری همراه باشد که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارند. این علائم عبارت‌اند از:

• درد شدید و مداوم که با استراحت بهبود نمی‌یابد
• تنگی نفس شدید
• خون سرفه‌کردن
• سرگیجه یا احساس سبکی سر
• تپش قلب سریع
• تورم در پاها یا قوزک پا

ممکن است این سوال پیش بیاید که علائم شکستگی دنده سمت چپ و راست چه تفاوتی با هم دارند. باید گفت که علائم شکستگی دنده سمت راست و چپ شبیه به یکدیگر هستند و این تصور که علائمشان با یکدیگر فرق دارد، بیشتر به این دلیل است که درد سایر اندام‌های داخلی، مثل قلب، کلیه و غیره با علائم شکستگی دنده پهلو اشتباه گرفته می‌شود.

اگر پس از ضربه به قفسه سینه، علائمی، مانند درد شدید، تنگی نفس یا کبودی مشاهده کردید، باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. در ضمن، اگر علائم شما پس از چند روز بهبود نیافت یا بدتر شد، باید حتما نزد پزشک بروید.

علل شکستگی دنده

شکستگی استخوان دنده معمولا در اثر ضربه مستقیم یا فشار شدید به قفسه سینه رخ می‌دهد. هرچند دلایل مختلفی می‌توانند باعث این نوع شکستگی شوند که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• ضربه مستقیم: شایع‌ترین علت شکسته‌شدن دنده، وارد آمدن ضربه مستقیم به قفسه سینه است. این ضربه ممکن است در اثر تصادفات رانندگی، سقوط از ارتفاع، ضربات ورزشی یا حوادث دیگر ایجاد شود.
• سرفه‌های شدید و مزمن: در برخی موارد، سرفه‌های شدید و طولانی‌مدت، به‌خصوص در افرادی که مبتلا به بیماری‌های ریوی هستند، می‌تواند باعث شکستگی این عضو شود.
• پوکی استخوان: افراد مبتلا به پوکی استخوان، به دلیل ضعیف‌شدن استخوان‌ها، مستعد شکسته‌شدن دنده هستند.
• تومورهای استخوانی: تومورهای استخوانی نیز ممکن است باعث ضعیف‌شدن استخوان‌ها و در نتیجه شکستگی شوند.

برخی بیماری‌های زمینه‌ای، مانند سرطان خون، اختلالات متابولیکی و استفاده طولانی‌مدت از برخی داروها نیز می‌توانند خطر شکستگی استخوان دنده را افزایش دهند.

برخی عوامل که با عنوان عوامل خطر شناخته می‌شوند، احتمال شکستگی عضو دنده را افزایش می‌دهند؛ از جمله:

• سن: افراد مسن به دلیل پوکی استخوان بیشتر در معرض خطر شکستگی استخوان دنده هستند.
• ضربه به قفسه سینه: افرادی که به‌طور مکرر در معرض ضربه به قفسه سینه هستند، مثلا ورزشکاران برخی رشته‌ها، بیشتر در معرض خطر هستند.
• پوکی استخوان: این بیماری باعث شکنندگی استخوان‌ها می‌شود و خطر شکستگی را افزایش می‌دهد.

توجه داشته باشید که در صورت مشاهده هرگونه علائم شکستگی استخوان دنده، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق داده شود و درمان مناسب آغاز شود.

شکستگی دنده در سالمندان

شکستگی استخوان دنده در سالمندان نسبت به افراد جوان شایع‌تر است و معمولا عواقب جدی‌تری به همراه دارد. شکستگی استخوان دنده در سالمندان به دلایل مختلفی، از جمله پوکی استخوان، ضربه‌های جزئی و کاهش قدرت عضلات رخ می‌دهد. این نوع شکستگی، معمولا درد شدید، مشکل در تنفس و افزایش خطر عفونت را به همراه دارد.

رایج‌ترین دلیل شایع این شکستگی در سالمندان، غیر از موارد ذکر شده، سقوط است. سالمندان بیشتر در معرض خطر سقوط هستند که این امر می‌تواند منجر به شکستگی دنده شود.

عوارض شکستگی استخوان دنده در سالمندان شامل موارد زیر است:

• درد مزمن: درد ناشی از شکستگی استخوان دنده ممکن است به‌صورت مزمن ادامه یابد و کیفیت زندگی سالمند را کاهش دهد.
• عفونت ریه: شکستگی استخوان دنده می‌تواند خطر ابتلا به عفونت ریه، مانند ذات‌الریه را افزایش دهد.
• مشکلات تنفسی: شکستگی استخوان دنده می‌تواند باعث کاهش توانایی تنفس و افزایش خطر مشکلات تنفسی شود.
• کاهش تحرک: درد و مشکلات تنفسی ناشی از شکستگی استخوان دنده ممکن است باعث کاهش تحرک و فعالیت‌های روزانه سالمند شود.

شکستگی دنده در بارداری

شکستگی دنده در دوران بارداری می‌تواند بسیار دردناک و نگران‌کننده باشد. تغییرات هورمونی در دوران بارداری باعث نرم‌شدن رباط‌ها و مفاصل می‌شود که همین امر خطر شکستگی را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، رشد جنین و بزرگ‌شدن رحم نیز می‌تواند به قفسه سینه فشار وارد کرده و آن را آسیب‌پذیرتر کند.

یکی از رایج‌ترین علل شکستگی دنده در بارداری، غیر از موارد مذکور، پوکی استخوان است؛ اگر پیش از بارداری، شخص پوکی استخوان داشته باشد. در برخی موارد، پوکی استخوان پیش از بارداری می‌تواند خطر شکستگی استخوان دنده را افزایش دهد.

خطرات شکستگی دنده در بارداری عبارت‌اند از:

• درد شدید: درد شدید ناشی از شکستگی استخوان دنده بر روی کیفیت زندگی مادر باردار تاثیر می‌گذارد و فعالیت‌های روزانه او را محدود می‌کند.
• مشکلات تنفسی: شکستگی استخوان دنده، تنفس را دردناک می‌کند و باعث کاهش عمق تنفس می‌شود که ممکن است بر روی جنین نیز تاثیر بگذارد.
• خطر عفونت: در برخی موارد، شکستگی دنده ممکن است منجر به عفونت شود که این امر می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد.
• زودرس زایی: در موارد شدید و در صورت عدم درمان مناسب، شکستگی استخوان دنده ممکن است خطر زایمان زودرس را افزایش دهد.

در موارد نادر ممکن است هنگام عمل سزارین نیز یک یا چند دنده بشکنند. شکستگی دنده در سزارین یک عارضه بسیار نادر و جدی است. این اتفاق معمولا در اثر اعمال فشار بیش‌ازحد روی قفسه سینه در حین عمل یا به دلیل وجود شرایط پزشکی خاص مادر، مثل چندقلوزایی یا بیماری‌های قبلی رخ می‌دهد.

شکستگی دنده در کودکان

شکستگی دنده در کودکان، اگرچه کمتر از بزرگسالان رخ می‌دهد، اما گاهی اتفاق میفتد و معمولا نیز در اثر ضربه‌های شدید، مانند تصادفات رانندگی، سقوط از ارتفاع یا ضربات ورزشی ایجاد می‌شود.

در بیشتر موارد، گریه بیش‌ازحد کودکان خردسال و بی‌اشتهایی و بی‌قراری ناشی از درد شکستگی استخوان دنده از عواملی محسوب می‌شود که اگر همراه با سایر علائم شکستگی مشاهده کردید، باید بلافاصله کودک را به پزشک برسانید.

شکستگی استخوان دنده در کودکان می‌تواند خطرناک باشد و عوارضی، مانند عفونت ریه و مشکلات تنفسی را به دنبال داشته باشد. بنابراین، اگر به قفسه سینه کودک شما ضربه وارد شده و علائمی، مانند درد شدید، دشواری در تنفس یا کبودی دارد، حتما به پزشک مراجعه کنید.

مهم‌ترین نکته این است که سلامتی کودک شما همواره در اولویت قرار دارد. با همکاری پزشک و رعایت توصیه‌های او، می‌توان شکستگی دنده را به‌خوبی درمان و از عوارض احتمالی آن جلوگیری کرد.

روش تشخیص شکستگی دنده

تشخیص شکستگی استخوان دنده معمولا با ترکیبی از معاینه فیزیکی و آزمایش‌های تصویربرداری انجام می‌شود. در ادامه به برخی از روش‌های رایج تشخیص این نوع شکستگی اشاره شده است.

معاینه فیزیکی

یکی از پایه‌ای‌ترین روش‌های تشخیص این عارضه، معاینه فیزیکی است که شامل نکات زیر می‌شود:

• پزشک با فشار دادن روی قفسه سینه، محل دقیق درد و حساسیت را بررسی می‌کند.
• وجود کبودی در ناحیه آسیب‌دیده نیز می‌تواند نشانه شکستگی باشد.
• در برخی موارد، تغییر شکل جزئی در قفسه سینه مشاهده می‌شود.
• پزشک ممکن است به مشکلاتی، مانند تنگی نفس یا درد هنگام تنفس نیز توجه کند.

آزمایش‌ های تصویربرداری

در قدم بعد، قطعیت تشخیص با انجام آزمایش‌های مختلف بررسی می‌شود:

• رادیوگرافی (اشعه ایکس): رادیوگرافی یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای تشخیص شکستگی استخوان دنده است. پزشک با استفاده از اشعه ایکس، می‌تواند شکستگی استخوان‌ها را به وضوح مشاهده کند.
• سی‌تی‌اسکن: در برخی موارد، به‌خصوص زمانی که شکستگی، پیچیده یا چندگانه باشد، سی‌تی‌اسکن برای بررسی دقیق‌تر انجام می‌شود. سی‌تی‌اسکن، تصاویر دقیق‌تری از استخوان‌ها و بافت‌های نرم ارائه می‌دهد.
• ام‌آرآی: ام‌آرآی برای تشخیص آسیب‌های بافت نرم اطراف استخوان، مانند رباط‌ها و عضلات، مفید است.

تشخیص دقیق و به‌موقع شکستگی استخوان دنده بسیار مهم است، زیرا درمان به‌موقع می‌تواند از عوارض جدی‌تر جلوگیری کند. بنابراین، در صورت بروز هرگونه شک به شکستگی، حتما به پزشک مراجعه کنید.

روش‌ های درمان شکستگی دنده

درمان شکستگی استخوان دنده به شدت آسیب، محل شکستگی و شرایط عمومی بیمار بستگی دارد. هدف از درمان، کاهش درد، تسهیل تنفس و جلوگیری از عوارض احتمالی است. روش‌های رایج درمانی این نوع شکستگی به شرح زیر است.

دارودرمانی

• مسکن‌ها: برای کاهش درد، معمولا مسکن‌هایی مانند استامینوفن یا داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) تجویز می‌شود.
• داروهای تسکین‌دهنده سرفه: در صورتی که سرفه باعث تشدید درد شود، ممکن است پزشک داروهای سرکوب‌کننده سرفه را تجویز کند.

فیزیوتراپی

• تمرینات تنفسی: فیزیوتراپیست، تمریناتی را برای بهبود عملکرد ریه‌ها و کاهش درد هنگام تنفس آموزش می‌دهد.
• موبیلیزاسیون: تمریناتی برای حفظ تحرک قفسه سینه و جلوگیری از سفتی عضلات انجام می‌شود.

استراحت

رایج‌ترین درمان خانگی شکستگی دنده سمت چپ و راست، استراحت‌کردن است. استراحت کافی و اجتناب از فعالیت‌های سنگین به بهبودی کمک می‌کند.

کمپرس سرد

استفاده از کمپرس سرد در محل شکستگی، که نوعی درمان خانگی شکستگی دنده محسوب می‌شود، به کاهش التهاب و درد کمک می‌کند.

بندهای طبی

گاهی استفاده از بندهای طبی برای حمایت از قفسه سینه توصیه می‌شود.

جراحی

در برخی موارد، روش‌های درمانی پیچیده‌تری، مثل جراحی برای شکستگی دنده پیشنهاد می‌شود. جراحی شکستگی استخوان دنده معمولا به‌عنوان آخرین راه‌حل، زمانی که روش‌های درمانی دیگر، مانند استراحت، مصرف مسکن و فیزیوتراپی موثر نبوده‌اند، در نظر گرفته می‌شود. این جراحی به دلایل مختلفی ممکن است انجام شود، از جمله:

• شکستگی‌های پیچیده و چندگانه: زمانی که چندین دنده شکسته باشند یا شکستگی‌ها به اندازه‌ای شدید باشند که با روش‌های دیگر قابل درمان نباشند.
• جابه‌جایی قطعات شکسته: اگر قطعات شکسته دنده به‌شدت از هم جدا شده باشند و به اندام‌های داخلی فشار وارد کنند
• آسیب به ریه یا سایر اندام‌های داخلی: در صورتی که شکستگی استخوان دنده به ریه یا سایر اندام‌های داخلی آسیب رسانده باشد.
• عفونت در محل شکستگی: اگر در محل شکستگی عفونت ایجاد شده باشد و به درمان‌های دارویی پاسخ ندهد.

نوع جراحی، بسته به شدت آسیب و محل شکستگی متفاوت است. برخی از انواع رایج جراحی دنده عبارت‌اند از:

• تثبیت داخلی: در این روش، با استفاده از پیچ و پلاک یا صفحات فلزی، قطعات شکسته دنده را در جای خود ثابت می‌کنند
• برداشتن بخشی از دنده: در برخی موارد، ممکن است بخشی از دنده آسیب‌دیده برداشته شود
• جراحی برای رفع فشار روی اعصاب: اگر شکستگی دنده به عصب‌های اطراف فشار وارد کند، ممکن است نیاز به جراحی برای آزادسازی عصب باشد

دوره نقاهت بعد از جراحی شکستگی استخوان دنده، به نوع جراحی و وضعیت عمومی بیمار بستگی دارد. معمولا بعد از جراحی، بیمار در بیمارستان بستری می‌شود تا تحت نظر جراح ارتوپد قرار بگیرد. بعد از ترخیص از بیمارستان، بیمار باید به‌طور منظم به پزشک مراجعه کند تا روند بهبودی‌اش بررسی شود.

در درمان شکستگی استخوان دنده به نکات مهم زیر توجه داشته باشید:

1. اگر درد شدید، تنگی نفس، تب، سرفه خونی یا تورم در پاها داشتید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
2. برای رسیدن به بهترین نتیجه، باید تمام دستورات پزشک را بادقت رعایت کنید.
3. مصرف مایعات فراوان و غذاهای سبک به بهبودی کمک می‌کند.

آیا شکستگی دنده خطرناک است؟

شکستن دنده می‌تواند خطرناک باشد، اما شدت خطر به عوامل مختلفی، از جمله محل شکستگی، تعداد دنده‌های شکسته، وجود آسیب‌های همراه و شرایط عمومی بیمار بستگی دارد. شکستگی استخوان دنده به دلایل زیر می‌تواند آسیبی جدی و خطرناک تلقی شود:

• درد شدید: درد ناشی از شکستگی دنده، فعالیت‌های روزمره را مختل می‌کند و کیفیت زندگی را کاهش می‌دهد.
• مشکلات تنفسی: شکستگی استخوان دنده باعث درد هنگام تنفس و کاهش عمق تنفس می‌شود که این امر، به‌ویژه در افراد مسن و کودکان خطرناک است.
• عفونت ریه: در برخی موارد، شکستگی استخوان دنده، خطر ابتلا به عفونت ریه را افزایش می‌دهد.
• آسیب به اندام‌های داخلی: در صورتی که شکستگی با جابه‌جایی همراه باشد، ممکن است به اندام‌های داخلی، مانند قلب و ریه‌ها آسیب برساند.

چگونه از شکستگی دنده پیشگیری کنیم؟

اگرچه نمی‌توان به‌طور کامل از وقوع آسیب‌هایی، مانند شکستگی استخوان دنده جلوگیری کرد، اما رعایت برخی نکات، خطر شکستگی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. نکات مهم برای پیشگیری از شکستگی دنده عبارت‌اند از:

• ورزش منظم و ایمن: ورزش منظم به تقویت عضلات و استخوان‌ها کمک می‌کند. با این حال، قبل از شروع هر برنامه ورزشی جدید، حتما با پزشک مشورت کنید و تمرینات را به‌درستی انجام دهید تا از آسیب‌دیدگی جلوگیری شود.
• گرم‌کردن قبل از ورزش: گرم‌کردن قبل از ورزش، عضلات را آماده فعالیت می‌کند و خطر آسیب‌دیدگی را کاهش می‌دهد.
• استفاده از تجهیزات ایمنی: در هنگام انجام فعالیت‌های پرخطر، مانند ورزش‌های تماسی، موتورسواری یا دوچرخه‌سواری، همیشه از تجهیزات ایمنی مناسب، مانند کلاه ایمنی، زانوبند و آرنج‌بند استفاده کنید.
• ایجاد محیطی امن در خانه: حذف عوامل خطرناک در خانه، مانند فرش‌های لغزنده، سیم‌های برق لخت و پله‌های نامناسب می‌تواند از سقوط و آسیب‌دیدگی جلوگیری کند.
• تغذیه مناسب: مصرف غذاهای غنی از کلسیم و ویتامین D به تقویت استخوان‌ها و کاهش خطر پوکی استخوان کمک می‌کند.
• درمان به‌موقع بیماری‌ها: بیماری‌هایی، مانند پوکی استخوان، سرطان و برخی اختلالات متابولیکی می‌توانند خطر شکستگی استخوان را افزایش دهند. بنابراین، درمان به‌موقع این بیماری‌ها بسیار مهم است.
• اجتناب از مصرف بیش‌ازحد الکل و دخانیات: مصرف بیش‌ازحد الکل و دخانیات به استخوان‌ها آسیب می‌رساند و خطر شکستگی را افزایش می‌دهد.

در صورت بروز حادثه و احتمال شکستگی دنده، برای کاهش خطرات و آسیب‌ها حتما نکات زیر را رعایت کنید:

• کمک‌های اولیه: در صورت بروز حادثه و شک به شکستگی استخوان دنده، به‌سرعت با اورژانس تماس بگیرید و تا رسیدن کمک‌های اولیه، فرد مصدوم را آرام کرده و از حرکت‌دادن وی خودداری کنید.
• مراجعه به پزشک: حتی اگر علائم شکستگی استخوان دنده، خفیف باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق داده شود و درمان مناسب آغاز شود.

توجه داشته باشید که این نکات به‌طور کلی برای پیشگیری از شکستگی استخوان دنده مفید هستند. با این حال، در برخی موارد، شکسته‌شدن دنده ممکن است به دلایل غیرقابل پیش‌بینی رخ دهد.

سخن پایانی

شکستگی دنده، اگرچه دردناک، اما با پیگیری و مراقبت‌های مناسب به طور کامل قابل درمان است. رعایت توصیه‌های پزشک، انجام تمرینات فیزیوتراپی و داشتن صبر و حوصله، از مهم‌ترین عوامل بهبودی محسوب می‌شوند. با این حال، در برخی موارد، ممکن است درد مزمن یا محدودیت‌های حرکتی جزئی باقی بماند. بنابراین در صورتی که به شکستن دنده، حتی خفیف، شک دارید، بلافاصله به کلینیک پزشک ارتوپد مراجعه کنید تا متخصصان کلینیک با تجربه و دانش خود به شما کمک کنند، درمان مناسب ارائه دهند و از درد شما بکاهند.