شکستگی استخوان، یکی از شایع‌ترین آسیب‌هایی است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود تجربه می‌کنند. خوشبختانه، بیشتر شکستگی‌ها با درمان مناسب به‌خوبی بهبود می‌یابند؛ اما گاهی اوقات، استخوان شکسته به دلایل مختلفی به خوبی جوش نمی‌خورد که اصطلاح بد جوش خوردن استخوان را در مورد آن به کار می‌برند.
در این مطلب، علل، عوارض و روش‌های درمانی بد جوش خوردن استخوان را بررسی می‌کنیم.
بد جوش خوردن استخوان یعنی چه؟
بد جوش خوردن استخوان به وضعیتی گفته می‌شود که در آن، قطعات شکسته‌شده یک استخوان، پس از شکستگی، به‌درستی به هم متصل نمی‌شوند و یک جوشگاه قوی و پایدار ایجاد نمی‌کنند. در این حالت، استخوان ممکن است به‌صورت نادرست جوش بخورد یا اصلا جوش نخورد.
علائمی، مانند کاهش درد، کاهش تورم، افزایش دامنه حرکتی و عدم حساسیت به لمس از نشانه های جوش خوردن استخوان محسوب می‌شوند. اگر شرایط پس از مدت مورد نظر به این سمت نرفت، حتما به پزشک مراجعه کنید.
البته مدت زمان بهبودی، پس از شکستگی استخوان، بسته به شرایط مختلف، متفاوت است؛ مثلا مدت زمان جوش خوردن استخوان با پلاتین، بین 6 تا 12 هفته، اما مدت جوش خوردن صحیح بدون پلاتین، حدودا 6 تا 8 هفته است.
علائم بد جوش خوردن استخوان
بد یا کج جوش خوردن استخوان می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد، که بسته به محل شکستگی و شدت آن متفاوت است. برخی از شایع‌ترین نشانه های بد جوش خوردن استخوان عبارت‌اند از:
- درد مداوم: حتی پس از گذشت مدت طولانی از شکستگی، درد ادامه دارد. این درد ممکن است با فعالیت بدتر شود.
- تورم و قرمزی: در محل شکستگی، تورم و قرمزی وجود دارد که ممکن است نشانه عفونت یا التهاب باشد.
- حرکت غیر طبیعی در محل شکستگی: در محل شکستگی، احساس حرکت غیر طبیعی یا ناپایداری وجود دارد.
- کوتاهی یا تغییر شکل عضو: عضو آسیب‌دیده ممکن است کوتاه‌تر شود یا شکل غیر طبیعی پیدا کند.
- مشکل در حرکت‌دادن مفصل: مفصل نزدیک به محل شکستگی ممکن است به‌خوبی حرکت نکند.
- عدم تحمل وزن: در شکستگی‌های اندام تحتانی، ممکن است فرد نتواند وزن خود را روی اندام آسیب‌دیده قرار دهد. این علائم بیشتر در شکستگی‌های پا رخ می‌دهد. بنابراین مراجعه به پزشک جراح پا را در هنگام مشاهده این علامت، در اولویت قرار دهید.
- صدای ساییدگی یا ترک‌خوردن: هنگام حرکت‌دادن عضو، ممکن است صدای ساییدگی یا ترک‌خوردن شنیده شود.
این علائم ممکن است نشانه مشکلات دیگری نیز باشند. بنابراین، اگر پس از شکستگی، با هر یک از آن‌ها مواجه شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق داده شده و درمان مناسب آغاز شود.
دلایل بد جوش خوردن استخوان
این وضعیت ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- تغذیه ناکافی: کمبود برخی مواد معدنی، مانند کلسیم و ویتامین D روند بهبودی استخوان را کند می‌کند و احتمال بد جوش خوردن را افزایش می‌دهد.
- جدا شدن بیش‌ازحد قطعات استخوان: اگر قطعات استخوان به اندازه کافی به هم نزدیک نباشند یا به دلیل حرکت زیاد از هم جدا شوند، ممکن است جوش نخورند.
- وجود بافت‌های نرم بین قطعات استخوان: اگر بافت‌های نرم، مانند پوست، عضله یا تاندون بین قطعات استخوان گیر کرده باشد، مانع از جوش خوردن استخوان می‌شود.
- عفونت: عفونت در محل شکستگی، روند بهبودی را مختل می‌کند و باعث بد جوش خوردن استخوان می‌شود.
- کمبود خون‌رسانی: اگر خون‌رسانی به محل شکستگی کافی نباشد، سلول‌های استخوانی نمی‌توانند به اندازه کافی برای ترمیم شکستگی فعالیت کنند.
- بیماری‌هایی مانند دیابت و پوکی استخوان: این بیماری‌ها روند بهبودی استخوان را کند می‌کنند و احتمال بد جوش خوردن را افزایش می‌دهند.
- مصرف برخی داروها: برخی داروها، مانند کورتیکواستروئیدها ممکن است بر روند بهبودی استخوان تاثیر بگذارند.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن، جریان خون را کاهش می‌دهد و روند بهبودی استخوان را کند می‌کند.
- سن: افراد مسن به دلیل کاهش تراکم استخوانی، ممکن است دیرتر جوش بخورند.
- نوع شکستگی: برخی از انواع شکستگی‌ها، مانند شکستگی‌های باز یا شکستگی‌هایی که در ناحیه‌ای با خون‌رسانی کم رخ می‌دهند، بیشتر مستعد بد جوش خوردن هستند.
- تکنیک‌های نامناسب درمان: اگر شکستگی، به‌درستی جا انداخته نشود یا اگر ابزارهای ثابت‌کننده، به‌درستی قرار نگیرند، ممکن است بد جوش بخورد.
عوارض بد جوش خوردن استخوان
بد جوش خوردن استخوان، عوارض مختلفی را برای فرد به همراه دارد که بسته به محل شکستگی و شدت آن متفاوت است. برخی از عوارض شایع عبارت‌اند از:
- درد مزمن: درد در محل شکستگی ممکن است به‌صورت مزمن ادامه پیدا کند و حتی با گذشت زمان تشدید شود.
- محدودیت حرکتی: حرکت در مفصل نزدیک به محل شکستگی ممکن است محدود شده و فرد در انجام فعالیت‌های روزمره با مشکل مواجه شود.
- تغییر شکل عضو: عضو آسیب‌دیده ممکن است شکل غیر طبیعی پیدا کرده و ظاهر آن تغییر کند.
- ضعف عضو: قدرت و عملکرد عضو آسیب‌دیده ممکن است کاهش یابد و فرد در انجام کارهای روزمره با مشکل مواجه شود.
- نابرابری طول اندام‌ها: در شکستگی‌های استخوان‌های بلند، ممکن است طول دو اندام با هم برابر نباشد.
- آرتروز زودرس: بد جوش خوردن باعث ایجاد ساییدگی و پارگی در مفصل و در نتیجه آرتروز زودرس شود.
- نیاز به جراحی مجدد: در برخی موارد، برای اصلاح وضعیت استخوان و ایجاد جوشگاه مناسب، نیاز به جراحی مجدد توسط جراح ارتوپد وجود دارد.
- مشکلات عصبی: در برخی موارد، بد جوش خوردن به عصب‌های اطراف آسیب می‌رساند و باعث ایجاد بی حسی، گزگز یا ضعف در اندام می‌شود.
این نکته را در نظر بگیرید که عوارض بد جوش خوردن، با توجه به محل و شدت شکستگی، تفاوت‌هایی دارد؛ مثلا بد جوش خوردن استخوان ترقوه با بد جوش خوردن استخوان دنده، شرایط و عوارض متفاوتی را برای فرد در پی دارند.
برای پیشگیری و درمان بد جوش خوردن، بسیار مهم است که به توصیه‌های پزشک خود عمل کرده و روند درمان را به‌طور کامل طی کنید.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان با مشکل بد جوش خوردن استخوان مواجه هستید، حتما به پزشک ارتوپد مراجعه کنید. پزشک با بررسی دقیق وضعیت شما، بهترین روش درمانی را برایتان تجویز خواهد کرد.
روش تشخیص بد جوش خوردن استخوان
تشخیص بد جوش خوردن استخوان معمولا توسط پزشک ارتوپد و با استفاده از روش‌های تصویربرداری انجام می‌شود. این روش‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا وضعیت استخوان شکسته را به‌طور دقیق ارزیابی کنند و وجود هرگونه مشکل در روند جوش خوردن را تشخیص دهند.
روش‌های تصویربرداری برای تشخیص عبارت‌اند از:
- رادیوگرافی ساده (X-ray): اولین و رایج‌ترین روش برای تشخیص بد جوش خوردن است. پزشک می‌تواند با استفاده از اشعه ایکس، تصویری از استخوان شکسته و محل جوش خوردن را مشاهده کند.
- سی‌تی‌اسکن (CT scan): سی‌تی‌اسکن، تصاویری دقیق‌تر و با جزئیات بیشتری از استخوان ارائه می‌دهد و به پزشک کمک می‌کند تا کوچک‌ترین تغییرات در ساختار استخوان را تشخیص دهد.
- ام‌آرآی (MRI): ام‌آرآی تصاویری سه بعدی از بافت‌های نرم و استخوان ارائه می‌دهد و به پزشک کمک می‌کند تا مشکلات مربوط به بافت‌های نرم اطراف استخوان را تشخیص دهد.
تشخیص زودهنگام بد جوش خوردن استخوان بسیار مهم است، زیرا درمان زودهنگام از پیشرفت عوارض و پیچیدگی‌های بیشتر جلوگیری می‌کند. اگر شما پس از شکستگی، با هر یک از علائم ذکر شده مواجه شدید، حتما به پزشک جراح دست، پا یا پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید تا تشخیص دقیق داده شده و درمان مناسب آغاز شود.
راه‌های درمان بد جوش خوردن استخوان
درمان بد جوش خوردن استخوان به عوامل متعددی، از جمله محل شکستگی، شدت آسیب، سن بیمار و سایر شرایط پزشکی فرد بستگی دارد. در ادامه برخی از روش‌های درمان رایج برای بد جوش خوردن بررسی کرده‌ایم.
روش‌های غیر جراحی
- بی‌حرکتی بیشتر: در برخی موارد، پزشک ممکن است توصیه کند که عضو آسیب‌دیده برای مدت طولانی‌تری بی‌حرکت نگاه داشته شود تا به جوش خوردن استخوان کمک کند.
- دارو درمانی: داروهایی، مانند بیس فسفونات‌ها به بهبود جوش خوردن استخوان کمک می‌کنند.
- تحریک الکتریکی: در برخی موارد، از تحریک الکتریکی برای تحریک سلول‌های استخوانی و تسریع روند بهبودی استفاده می‌شود.
- عوامل رشد: تزریق عوامل رشد به محل شکستگی به بهبود خون‌رسانی و تشکیل بافت استخوانی جدید کمک می‌کند.
- فیزیوتراپی: این روش درمانی به بازگرداندن دامنه حرکتی، قدرت عضلانی و عملکرد طبیعی مفصل کمک می‌کند. بنابراین برای بهبود شکستگی استخوان بهتر است به بهترین فیزیوتراپیست در تهران یا استان خود مراجعه کنید.
روش‌های جراحی
- جراحی باز: جراح در این روش، با ایجاد یک برش، قطعات استخوان را در موقعیت صحیح قرار می‌دهد و با استفاده از پیچ، پلاک یا میله، آن‌ها را ثابت می‌کند.
- پیوند استخوان: در صورتی که قطعه‌ای از استخوان از بین رفته باشد، جراح ارتوپد ممکن است از استخوان خود بیمار یا یک اهداکننده برای پر کردن این ناحیه استفاده کند.
- پیوند بافت نرم: در مواردی که بافت‌های نرم اطراف شکستگی، آسیب‌دیده باشند، جراح ممکن است از پیوند بافت نرم برای ترمیم آن‌ها استفاده کند.
- تحریک الکتریکی استخوان: در این روش، یک دستگاه کوچک در نزدیکی محل شکستگی قرار می‌گیرد که با تولید جریان الکتریکی، به جوش خوردن استخوان کمک می‌کند.
برای جوش خوردن استخوان چه بخوریم؟
تغذیه مناسب، نقش بسیار مهمی در فرایند بهبود و جوش خوردن استخوان‌ها دارد. مصرف مواد مغذی ضروری، مانند کلسیم، ویتامین D، پروتئین و سایر مواد معدنی به بدن کمک می‌کند تا بافت استخوانی آسیب‌دیده را ترمیم کند.
مواد غذایی مفید برای جوش خوردن استخوان عبارت‌اند از:
- مواد غذایی غنی از کلسیم: کلسیم یکی از مهم‌ترین مواد معدنی برای سلامت استخوان‌هاست. لبنیات کم‌چرب، مانند شیر، ماست و پنیر؛ سبزیجات برگ سبز تیره، مانند اسفناج، کلم‌پیچ و بروکلی؛ حبوبات، مانند لوبیا، نخود و عدس؛ آجیل و دانه‌ها منابع غنی از کلسیم هستند.
- مواد غذایی غنی از ویتامین D: ویتامین D به بدن کمک می‌کند تا کلسیم را جذب کند. ماهی‌های چرب، مانند سالمون، قزل‌آلا و ماهی تن؛ زرده تخم‌مرغ و قارچ منابع غنی از ویتامین D هستند.
- مواد غذایی غنی از پروتئین: پروتئین برای ساخت و ترمیم بافت‌های بدن، از جمله استخوان‌ها، ضروری است. گوشت قرمز و سفید، ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات و آجیل و دانه‌ها منابع غنی از پروتئین محسوب می‌شوند.
- مواد غذایی غنی از روی: روی به تشکیل کلاژن کمک می‌کند که برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده ضروری است. گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات و آجیل منابع غنی از روی به شمار می‌آیند.
نکات مهم زیر را فراموش نکنید:
- آب بنوشید: آب به بدن کمک می‌کند تا مواد مغذی را به سلول‌ها برساند و مواد زائد را دفع کند.
- از مصرف نمک زیاد خودداری کنید: نمک زیاد باعث دفع کلسیم از بدن می‌شود.
- سیگار نکشید: سیگار کشیدن روند بهبودی استخوان‌ها را کند می‌کند.
- الکل مصرف نکنید: مصرف الکل، جذب کلسیم را کاهش می‌دهد.
سخن آخر
اگر دچار شکستگی استخوان شدید، حتما باید به‌طور مرتب با پزشک ارتوپد دیدار کرده و روند درمان خود را پیگیری کنید. در غیر این صورت ممکن است دچار مشکل بد جوش خوردن استخوان شوید. برای اطمینان بیشتر به کلینیک فوق تخصصی ارتوپدی پزشک ارتوپد مراجعه کنید.
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید