به عارضه‌ای که طی آن بورس یا کیسه نازک پر از مایع پشت آرنج دچار التهاب می‌شود، بورسیت اولکرانون (Olecranon Bursitis) می‌گویند. کیسه بورس ساختاری است که تعدادی از آن در مفصل‌های مختلف بدن وجود دارد و باعث کاهش اصطکاک و فشار در مفاصل می‌شود. التهاب بورسیت آرنج در اثر تماس مداوم آرنج با سطوح سفتی مانند میز کار و وارد شدن فشار به این ناحیه به‌وجود می‌آید. در این مقاله ابتدا قصد داریم درباره دلایل، علائم، عوارض، روش تشخیص، راه‌های درمان و پیشگیری از بیماری بورسیت اولکرانون توضیح دهیم.
بورسیت اولکرانون چیست؟
قبل از این‌که به توضیح درباره بورسیت اولکرانون آرنج بپردازیم، اجازه دهید راجع‌به بورس (Bursa) صحبت کنیم. به کیسه‌های نازکی که حاوی مایع هستند و در نقاط مختلفی از بدن مانند بالشتک ضربه‌گیر عمل می‌کنند، بورس گفته می‌شود. بورس‌ها بین بافت‌های نرم بدن مانند پوست و استخوان‌ها قرار گرفته‌اند. به مایع داخل کیسه بورس سینوویال می‌گویند. درست که که حجم سینوویال موجود در بورس خیلی زیاد نیست؛ اما همین حجم کم دارای خاصیت لغزندگی است و باعث لغزیدن و حرکت راحت پوست روی استخوان می‌شود.
یکی از حساس‌ترین بورس‌های موجود در بدن ما در کنار اولکرانون (Olecranon) و در پشت ناحیه آرنج قرار دارد. شاید بپرسید که اولکرانون چیست؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که اولکرانون استخوان نوک تیز آرنج است. این استخوان در بین مردم با نام استخوان خنده‌آور (Funny Bone) نیز شناخته می‌شود. زمانی که در اثر فشار یا ضربه بورس ناحیه آرنج دچار التهاب شود، حجم سینوویال یا مایع موجود در بورس افزایش پیدا می‌کند؛ به تورم و التهاب بورس آرنج در اثر ضربه و فشار بورسیت اولکرانون گفته می‌شود.
در واقع حالا دیگر می‌دانید که ورم آرنج دست راست یا ورم آرنج دست چپ نشانه چیست. ورم آرنج در هر دو دست یا یکی از آنها نشانه افزایش حجم مایع داخل بورس در اثر التهاب است. زائده اولکرانون در بسیاری از موارد باعث ایجاد درد نمی‌شود؛ اما در برخی از افراد به دلیل عفونی‌شدن و تورم زیاد، بورسیت آرنج درد بد و ناخوشایندی به‌همراه دارد و برای درمان، مراجعه به متخصص ارتوپدی ضروری و فوری است.
دلایل بورسیت اولکرانون
دلایل مختلفی در ایجاد بورسیت آرنج نقش دارند. از مهم‌ترین دلایل بورسیت اولکرانون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انجام حرکات ورزشی به‌صورت پرتکرار
- انجام ورزش‌هایی مانند بیسبال، گلف و تنیس
- تروما یا ضربه ناگهانی به آرنج
- ابتلا به برخی از عفونت‌ها
- شکل‌گیری استئوفیت یا خار استخوانی روی تاندون سه‌سر آرنج
- بیل زدن مداوم
- تی‌کشیدن به‌صورت مستمر
- فعالیت‌های مانند نجاری، کلنگ‌زنی و باغبانی
- واردشدن ضربه شدید به ناحیه پشت آرنج و آسیب‌دیدن بافت‌ها، عروق و عضلات این منطقه
- التهاب مفصل آرنج در اثر استفاده بیش‌ازحد از این مفصل
- ابتلا به بیماری‌های التهابی مانند آرتریت دیسکوئید، روماتوئید، آرتریت پس از عفونت و غیره
- ابتلا به بیماری‌های عفونی
- وجود توده، کیست و تومور در پشت آرنج
علائم بورسیت اولکرانون
از مهم‌ترین علائم بورسیت اولکرانون می‌توان موارد زیر را نام برد:
درد ملایم یا شدید در ناحیه آرنج
یکی از مهم‌ترین علائم ابتلا به عارضه بورسیت آرنج احساس درد ملایم یا شدید در این ناحیه است. این درد معمولا هنگام لمس اولکرانون یا استخوان نوک‌تیز آرنج حس می‌شود.
متورم شدن پشت آرنج
یکی دیگراز علائم ابتلا به این بیماری متورم شدن ناحیه پشت آرنج و اطراف مفصل آن است. همانطور که در بخش‌های قبلی هم اشاره شد، مایع سینوویال داخل بورس آرنج در اثر ضربه و فشار ملتهب شده و حجم آن افزایش می‌یابد. افزایش حجم این مایع باعث ایجاد تورم در پشت آرنج می‌شود.
گرم‌شدن و قرمزی ناحیه پشت آرنج
در کنار علائمی مانند درد و تورم گاهی اوقات ناحیه آسیب‌دیده آرنج با گرم شدن و قرمزی نیز همراه است. گرمی و قرمزی این قسمت از آرنج به دلیل التهاب ناشی از فشار و ضربه است.
کاهش زاویه حرکت مفصل آرنج
در افرادی که به بیماری بورسیت اولکرانون مبتلا می‌شوند، زاویه حرکت مفصل آرنج به‌دلیل افزایش حجم مایع موجود در داخل بورس کاهش پیدا می‌کند و فرد بیمار قادر نیست که دست خود را به‌خوبی بازوبسته کند؛ زیرا انعطاف‌پذیری مفصل آرنج به میزان زیادی پایین می‌آید.
تشدید درد هنگام استفاده از آرنج
در افرادی که به عارضه بورسیت آرنج مبتلا هستند، هنگام استفاده از آرنج و انجام حرکاتی مانند خم کردن یا حرکت‌دادن آرنج احساس درد شدیدتر می‌شود.
حساسیت ناحیه بورس آرنج به لمس
یکی دیگر از علائم بیماری بورسیت اولکرانون حساسیت ناحیه به لمس است. با کوچکترین لمسی فرد در آرنج خود درد شدیدی را احساس می‌کند.
قرمزی پوست آرنج و بروز تب
اگر عفونت بورس آرنج افزایش پیدا کند، کم کم فرد بیمار با علائمی مانند قرمزی پوست این ناحیه و تب نیز مواجه می‌شود.
عوارض بورسیت اولکرانون
بسیاری از افراد تا قبل از این‌که حجم توده ناشی از بورسیت اولکرانون در آرنجشان افزایش پیدا نکند و دردی را احساس نکنند، مراجعه به پزشک را جدی نمی‌گیرند. همانطور که برای درمان مشکلات پا به فوق تخصص پا مراجعه می‌کنید، درصورت بروز بیماری بورسیت آرنج نیز باید به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید. عدم توجه به علائم و نشانه‌های این بیماری و مراجعه نکردن به‌موقه به پزشک عوارض جبران‌ناپذیری را به‌همراه خواهد داشت.
از مهم‌ترین عوارض این بیماری می‌توان به قرمزشدن آرنج، داشتن تب، پایین‌آمدن فشار خون، بالا رفتن ضربان قلب، خواب‌آلودگی، عفونی شدن بورس آرنج و پوشش عضلانی آن، انتقال این عفونت به سایر نواحی دست و افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌هایی مانند سپسیس (Sepsis) اشاره کرد. در بیماری سپسیس سیستم ایمنی بدن حجم زیادی از موادشیمیایی ضد التهاب را آزاد می‌کند تا با عفونت زیاد مقابله کند. افزایش بیش از حد این موادشیمیایی در بدن زندگی بیمار را به‌میزان زیادی تهدید می‌کند.
روش تشخیص بورسیت اولکرانون
پزشک برای تشخیص بورسیت اولکرانون از روش‌های زیر استفاده می‌کند:
معاینه و دریافت اطلاعات از بیمار
اولین روشی که پزشک برای تشخیص این بیماری به کار می‌گیرد، معاینه فیزیکی است. علاوه بر معاینه آرنج از بیمار راجع‌به علائم بیماری و عوامل تحریک‌کننده آن نیز سوالات می‌کند تا اطلاعات موردنیاز را کسب کند. معاینه بیمار و کسب اطلاعات درباره علائم به پزشک در تشخیص بورسیت اولکرانون کمک زیادی می‌کند.
بررسی جسمانی آرنج
روش دیگری که برای تشخیص این بیماری مورداستفاده قرار می‌گیرد، بررسی جسمانی آرنج بیمار است. پزشک برای بررسی جسمانی آرنج به میزان تورم، حساسیت، گرمی، قرمزی، شدت درد آرنج هنگام لمس و میزان محدودیت‌های حرکتی بیمار توجه می‌کند.
تجویز آزمایش های تشخیصی
روش دیگری که برای تایید بورسیت آرنج کاربرد دارد، تجویز آزمایش‌های تشخیصی است. این آزمایش‌ها عبارت‌اند از:
- آزمایش خون
- سونوگرافی
- رادیوگرافی
- ام آر آی
به این نکته توجه داشته باشید که پزشک همزمان با تشخیص بورسیت اولکرانون می‌تواند بیماری‌های دیگری مانند مشکلات کلیوی، نقرس و آرتریت روماتوئید را نیز تشخیص دهد.
راه های درمان بورسیت اولکرانون
از رایج‌ترین راه‌های درمان بورسیت آرنج می‌توان موارد زیر را معرفی کرد:
استراحت و عدم انجام فعالیت سنگین با آرنج
یکی از راه‌های درمان بورسیت اولکرانون این است که به بیمار به آرنج خود استراحت داده و از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کند. آرنج نباید روی سطوح سفتی مانند لبه میز کار یا لبه پنجره ماشین قرار داده شود؛ زیرا با قرار دادن آرنج روی سطوح سفت میزان آسیب‌دیدگی بورسیت افزایش پیدا می‌کند.
درمان خانگی بورسیت آرنج
روش دیگری که در کاهش درد، التهاب و تورم ناشی از بورسیت تاثیر دارد، درمان خانگی بورسیت آرنج مانند استفاده از کمپرس سرد یا گرم و پماد موضعی است. قبل از قرار دادن کمپرس روی آرنج حتما باید با پزشک خود مشورت کنید.
استفاده از پدهای مخصوص آرنج
برای کاهش تورم آرنج به دلیل التهاب کیس بورس از پدهای مخصوص نیز می‌توان استفاده کرد. این پدها مانند بالشتک از وارد شدن فشار و ضربه به ناحیه آرنج جلوگیری می‌کنند.
تجویز داروهای ضدالتهاب
راه دیگری که برای درمان این عارضه وجود دارد، تجویز داروهای ضدالتهاب و غیراستروئیدی است. رایج‌ترین داروی بورسیت اولکرانون که توسط پزشک تجویز می‌شود، استامینوفن، ایبوپروفن، ناپروکسن و پردنیزون است.
استفاده از آتل فشاری
راهکار دیگری که پزشک از آن برای پشتیبانی از ناحیه آسیب‌دیده و کاهش تورم آن تجویز می‌کند، استفاده ار آتل فشاری است.
شرکت در جلسات فیزیوتراپی
فیزیوتراپی نیز جزء راه‌هایی است که به درمان بورسیت اولکرانون کمک زیادی می‌کنند. در جلسات فیزیوتراپی با استفاده از تمریناتی مانند تمرین کششی، تمرین حرکتی و ماساژ نرم و ملایم، تمرینات تقویت انعطاف‌پذیری و قوام عضلات و الکتروتراپی، می‌توان انعطاف‌پذیری و قدرت آرنج را افزایش داد.
تزریق استروئیدها یا محلول‌های ضدالتهاب
اگر روش‌هایی که تا به اینجا معرفی کردیم، تاثیری در درمان درد و التهاب آرنج نداشته باشد، پزشک از روش تزریق استروئید یا محلول‌های َضدالتهاب استفاده می‌کند.
خارج کردن مایع داخل کیسه با اسپیراسیون
اگر تورم بورس آرنج به حدی زیاد باشد که فرد درد بسیار زیادی را تجربه کند، پزشک با استفاده از روش اسپیراسیون مایع داخل کیسه را خارج می‌کند. برای خارج کردن مایع از یک سوزن استفاده می‌شود.
تزریق کورتیکوستروئید
کورتیکوستروئید یک داروی استروئیدی ضدالتهاب قوی است که برای درمان عفونت ناشی از التهاب بورس آرنج به این ناحیه تزریق می‌شود. این روش زمانی کاربرد دارد که تجویز آنتی‌بیوتیک و آسپیراسیون تاثیری در بهبود بیمار نداشته باشد.
جراحی با روش‌های مختلف
آخرین راه درمان بورسیت اولکرانون جراحی این ناحیه با روش‌های جراحی بورسیت برای پاکسازی مایع و وارد‌کردن مواد ضدعفونی مانند پوویدون یود یا کلرهگزیدین، جراحی استئومیلیتس برای اصلاح استخوان آسیب‌دیده، جراحی بورسکتومی برای برداشتن کامل بورس آرنج و جراحی ترمیمی برای ترمیم بافت‌های تخریب‌شده است.
چگونه از بورسیت اولکرانون پیشگیری کنیم؟
برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری باید به رعایت نکات زیر توجه داشته باشید:
- عدم استفاده بیش‌ازحد از آرنج
- استراحت و ریکاوری بدن بین فعالیت شدید و جلسات ورزش
- پوشیدن پد آرنج برای مراقبت بیشتر
- اجتناب از انجام حرکات مکرر و طولانی آرنج
- گرم کردن بدن قبل از انجام ورزش
جمع‌بندی
در این مقاله راجع‌به بورسیت اولکرانون و دلایل ایجاد آن صحبت کردیم و توضیح دادیم که برای درمان این بیماری پزشک متخصص ارتوپد از روش‌های مختلفی مانند استراحت، تجویز داروهای ضدالتهاب، شرکت در جلسات فیزیوتراپی، تزریق استروئیدها و محلول‌های ضدالتهاب، اسپیراسیون، تزریق کورتیکوستروئید و جراحی استفاده می‌کند. اگر با علائم این بیماری مواجه شدید، هر چه زودتر باید برای درمان خود اقدام کنید. مراجعه به‌موقع به پزشک باعث می‌شود که نیاز به جراحی تا حدود زیادی کاهش یابد.
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید