اگر دچار درد دست هستید، به احتمال زیاد، انجام کارهای ساده‌ای مانند بازکردن شیشه مربا، حمل‌کردن اشیا و بستن بند کفش‌ها برایتان دشوار یا حتی غیرممکن شده است. این درد می‌تواند ناشی از دلایل بسیاری مانند استفاده بیش از اندازه از دست، آرتریت و عفونت باشد.
با تشخیص و درمان زودهنگام، می‌توانید این درد را کاهش دهید، از بروز عوارض جلوگیری کنید و عملکرد و قدرت دست خود را بهبود دهید. در ادامه این مطلب، شما را با علل، علائم همراه، نحوه تشخیص، روش‌های درمان و نحوه پیشگیری از درد دست آشنا می‌کنیم.
علت درد دست چیست؟
برخی از دلایل این درد عبارت‌اند از:
- آرتریت: آرتریت به التهاب مفاصل گفته می‌شود و یکی از شایع‌ترین دلایل این درد است. بسیاری از انواع آرتریت مانند آرتروز و آرتریت روماتوئید می‌توانند علت درد دست راست از کتف تا انگشتان باشند. آرتروز به تخریب غضروف گفته می‌شود و علائمی مانند درد، سفتی و کاهش دامنه حرکتی دارد. در بیماری خودایمنی روماتوئید آرتریت نیز، سیستم ایمنی به مفاصل حمله می‌کند و باعث ایجاد درد، تورم، سفتی و تغییر شکل مفصل می‌شود
- سندروم تونل کارپال: سندروم تونل کارپال به فشردگی عصب مدیان که یکی از مهم‌ترین اعصاب در دست است، گفته می‌شود. حرکات مکرر دست مانند تایپ‌کردن با گذشت زمان می‌توانند باعث تورم بافت‌های اطراف تونل کارپال و باریک‌شدن این تونل شوند و به‌تبع آن، روی عصب مدیان فشار بیاورند. این سندروم می‌تواند علت درد دست از آرنج به پایین باشد و با علائمی مانند بی‌حسی، گزگز و ضعف در دست‌ها و انگشتان همراه است
- تنوسینوویت دکورون: تنوسینوویت دکورن به التهاب تاندون‌هایی که در امتداد انگشت شست در مچ دست قرار دارند، گفته می‌شود. این التهاب می‌تواند باعث ایجاد درد در این ناحیه و حتی ساعد شود و اغلب با مشت‌کردن، برداشتن یا گرفتن اشیا، حرکت‌دادن انگشت شست یا چرخاندن مچ دست بدتر می‌شود
- کیست‌های گانگلیون: این کیست‌ها، کیسه‌هایی پر از مایع هستند که اغلب در پشت مچ دست یا مفاصل انگشتان ایجاد می‌شوند. علت ایجاد این کیست‌ها مشخص نیست؛ ولی، در زنان و افرادی مانند ژیمناست‌ها که دائما به مچ دست خود فشار می‌آورند، شایع هستند. اگر کیست گانگلیون به عصب فشار وارد کند، ممکن است علائمی مانند درد، گزگز و ضعف عضله را تجربه کنید
- انگشت ماشه‌ای: انگشت ماشه‌ای روی تاندون‌های خم‌کننده انگشتان تأثیر می‌گذارد. التهاب در بافت‌های اطراف غلاف تاندون باعث می‌شود انگشت شما در حالت خمیده بماند و علائمی مانند درد را ایجاد می‌کند. افراد مبتلا به دیابت و آرتریت روماتوئید در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند
- نوروپاتی محیطی: نوروپاتی محیطی نوعی آسیب عصبی است که روی اعصاب دست‌ها تأثیر می‌گذارد و علائمی مانند سوزش، بی‌حسی، گزگز و ضعف را ایجاد می‌کند. این درد می‌تواند خفیف یا ناتوان‌کننده باشد. نوروپاتی محیطی می‌تواند ناشی از دلایل بسیاری مانند آسیب به اعصاب، عفونت، دیابت، کمبود ویتامین، اختلالات خودایمنی و قرارگرفتن در معرض سموم باشد
- سندروم رینود: این سندروم باعث می‌شود که رگ‌های خونی در دست‌ها و انگشتان باریک شوند و به‌تبع آن، جریان خون را محدود می‌کند. عوامل محرکی مانند دماهای سرد و استرس می‌توانند باعث باریک‌شدن رگ‌های خونی شوند. در این سندرم، انگشتان شما به علت کاهش جریان خون ممکن است سفید و سپس آبی شوند. زمانی که جریان خون افزایش می‌یابد، انگشتان شما ممکن است قرمز و متورم شوند و علائمی مانند گزگز یا سوزش را تجربه کنید
- آسیب حاد: ازآنجایی‌که از دست‌های خود برای انجام بسیاری از فعالیت‌های روزمره خود استفاده می‌کنید، مستعد آسیب هستند. حوادثی مانند زمین‌خوردن و تصادفات رانندگی می‌توانند به استخوان‌ها، رباط‌ها و عضلات دست آسیب برسانند؛ برای مثال، می‌توانند شما را دچار شکستگی استخوان، دررفتگی استخوان یا کشیدگی یا پارگی رباط یا عضله دست کنند
- عفونت: اگر حیوانی دست شما را گاز بگیرد یا باکتری‌ها از طریق زخم وارد دست شما شوند، ممکن است دچار عفونت‌های باکتریایی شوید. عفونت دست می‌تواند باعث ایجاد درد و تورم شدید و ضربان‌دار و قرمزشدن دست شود
علائم همراه انواع درد دست
علائم همراه انواع دست درد عبارت‌اند از:
- تورم انگشتان دست
- مشکل در مشت‌کردن یا برداشتن یا گرفتن اشیا
- بی‌حسی یا گزگز در دست
- تورم و قرمزی در اطراف مچ دست
- افزایش دمای مفصل نزدیک مچ دست
اگر علائم زیر را مشاهده می‌کنید، بلافاصله به متخصص دست مراجعه کنید:
- ناتوانایی در حرکت‌دادن مچ دست
- قرمزی مفصل مچ دست همراه با تب بالای 37.5 درجه سانتی‌گراد
- تغییر شکل دست
درد دست در بارداری
درد، گزگز و بی‌حسی در دست در طول بارداری به‌ویژه در سه‌ماهه آخر شایع هستند؛ ولی، پس از زایمان برطرف می‌شوند. این علائم معمولا ناشی از سندرم تونل کارپال هستند.
درد دست در کودکان
استفاده بیش از اندازه از دست و آسیب‌ها از متداول‌ترین دلایل این علامت در کودکان به شمار می‌روند. بسیاری از آسیب‌های خفیف خودبه‌خود یا با روش‌های درمانی خانگی برطرف می‌شوند؛ ولی، اگر کودک شما دچار درد ناگهانی و شدید شده است، حتما به پزشک معتبری برای تشخیص و درمان آن مراجعه کنید.
درد دست در سالمندان
آرتروز به تخریب غضروف مفصل به علت استفاده مکرر گفته می‌شود. این بیماری یکی از شایع‌ترین دلایل درد انگشت یا مچ دست در سالمندان به شمار می‌رود و پیری مفاصل دست، کاهش ترشح مایع سینوویال و نازک‌شدن غضروف از مهم‌ترین دلایل آن هستند. وضعیت بدنی نامناسب و فعالیت‌هایی مانند بلندکردن وسایل سنگین می‌توانند فشار روی مفاصل انگشتان را افزایش دهند و آرتروز را بدتر کنند.
روش های تشخیص درد دست
دکتر ارتوپد از ترکیبی از بررسی سوابق پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایش‌های تشخیصی برای تشخیص علت درد دست استفاده خواهد کرد. او ممکن است سؤالات زیر را از شما بپرسد:
- چه زمانی درد شما شروع شده است و با چه فعالیت‌هایی بهتر یا بدتر می‌شود؟
- آیا در گذشته یا به‌تازگی دچار آسیب دست شده‌اید؟
در معاینه فیزیکی، پزشک به دنبال تورم، حساسیت به لمس و دیگر علائم در دست شما خواهد گشت و از شما خواهد خواست کارهای زیر را انجام دهید تا دامنه حرکتی و قدرت دست شما را بررسی کند:
- دستان خود را مشت کنید و فشار دهید
- انگشتان خود را باز کنید
- وسایلی را با انگشتان خود بگیرید
سپس با توجه به یافته‌های خود در معاینه فیزیکی ممکن است آزمایش‌های تشخیصی زیر را تجویز کند:
- آزمایش‌های تصویربرداری: آزمایش‌های اشعه ایکس، ام‌آرآی، سی‌تی‌اسکن و سونوگرافی تصاویری را از استخوان‌ها، تاندون‌ها، اعصاب و رباط‌های دست شما ایجاد می‌کنند و می‌توانند به تشخیص ناهنجاری‌ها مانند شکستگی‌ها، فشردگی عصب و آسیب‌های بافت نرم کمک کنند
- نوار عصب و عضله و مطالعات هدایت عصبی: این آزمایش‌ها به پزشک کمک می‌کنند عملکرد اعصاب و عضلات دست را بررسی کنند
- آزمایش‌های خون: آزمایش‌های خون می‌توانند به تشخیص بیماری‌های التهابی مانند آرتریت و عفونت کمک کنند
راه های درمان درد دست
روش‌های درمان خانگی ممکن است برای برخی از دلایل این درد مانند آسیب‌های حاد (کوتاه‌مدت) کافی باشند. برخی از روش‌های درمان خانگی دست درد که می‌توانند به کاهش درد و افزایش سرعت بهبودی کمک کنند، عبارت‌اند از:
- استراحت: اگر برخی از فعالیت‌ها باعث بدترشدن این درد می‌شوند، انجام آن‌ها را به مدت چند روز متوقف کنید
- سرمادرمانی: بسته‌ای یخ را در لباسی نازک قرار دهید و آن را چند بار در روز و هر بار به مدت 20 دقیقه روی دست خود بگذارید
- فشرده‌سازی: از باندهای کشی یا بریس برای کاهش التهاب یا تورم استفاده کنید
- قراردادن دست در سطحی بالاتر از قلب: از بالش‌ها برای انجام این کار استفاده کنید تا تورم دست کاهش یابد
- داروهای مسکن بدون نسخه: از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن و ناپروکسن برای کاهش درد و تورم استفاده کنید
روش‌های خانگی نمی‌توانند به درمان برخی از دلایل این درد کمک کنند. همچنین در برخی موارد، نباید روش‌های ذکرشده را امتحان کنید و باید برای درمان فوری دست درد به پزشک مراجعه کنید. پزشک با توجه به شدت و علت درد ممکن است روش‌های درمانی زیر را برای شما تجویز کند:
- داروهای تجویزی: داروهای مسکن تجویزی مانند ناپروکسن، سلبرکس و تورادول می‌توانند به کاهش درد کمک کنند
- تزریق استروئید: کورتیزون یک داروی ضدالتهابی قوی است. پزشکان این دارو را برای کاهش درد به ناحیه آسیب‌دیده دست تزریق می‌کنند
- ارتز: گچ یا بریس می‌توانند به درمان آرتریت و آسیب‌های دست کمک کنند. پزشک ممکن است این ارتزها را برای بی‌حرکت نگه‌داشتن، افزایش دامنه حرکتی، کاهش درد و بهبود عملکرد دست آسیب‌دیده تجویز کند
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپی دست می‌تواند به درمان آسیب‌های ناشی از استفاده بیش از اندازه، آسیب‌های حاد و بیماری‌های مزمن کمک کند. متخصص فیزیوتراپی برنامه‌ای شخصی‌سازی‌شده را برای مدیریت درد و افزایش قدرت و تحرک دست شما تدوین خواهد کرد
- جراحی: در برخی اوقات، ستخوان‌ها، رباط‌ها، تاندون‌ها و اعصاب آسیب‌دیده دست ممکن است به جراحی نیاز داشته باشند. جراحی می‌تواند به ترمیم آسیب، افزایش سرعت بهبودی و بهبود عملکرد دست کمک کند
پیشگیری از درد دست
نکات زیر را برای پیشگیری از درد دست رعایت کنید:
- رژیم غذایی سالمی داشته باشید تا به تقویت استخوان‌های دست خود کمک کنید
- عضلات مرکزی بدن خود را با تمرینات ورزشی تقویت کنید تا احتمال زمین‌خوردن را کاهش دهید
- اصول ارگونومی را در محل کار رعایت کنید
- از دست‌های خود در طول ورزش‌ها محافظت کنید؛ برای مثال، گرم‌کردن دست را پیش از شروع ورزش فراموش نکنید
جمع‌بندی
دلایل بسیاری مانند آرتریت و سندرم تونل کارپال می‌توانند علت درد دست باشند. برخی از دلایل این درد با استراحت و روش‌های خانگی بهبود می‌یابند؛ ولی، اگر دچار دردی شدید و مزمن شده‌اید یا برای درمان درد عصبی دست راست به دنبال کلینیک معتبری می‌گردید، ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که به کلینیک ارتوپدی پزشک اول مراجعه کنید.
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید