باور بسیاری از افرادی که در هنگام نشستن یا حرکت‌دادن پا و لگن خود دچار مشکل می‌شوند و درد شدیدی را لگن و بالای زانو تجربه می‌کنند، این است که رگ سیاتیک آن‌ها دچار مشکل شده است؛ درحالی‌که ممکن است دچار سندروم پیریفورمیس شده باشند.
سندروم پیریفورمیس شباهت و ارتباط زیادی با سیاتیک دارد؛ اما در بین علائم و ناحیه درد آن‌ها تفاوت زیادی وجود دارد. البته باتوجه‌به بررسی‌های انجام شده، احتمال ابتلا به سندروم پیریفورمیس خیلی کم است و در بین افراد شیوع ندارد؛ اما بااین‌وجود، اگر احساس درد در ناحیه لگن و بالای زانو دارید، حتماً این مطلب از وب‌سایت کلینیک ارتوپدی پزشک اول را مطالعه کنید.
سندروم پیریفورمیس چیست؟
پیریفورمیس عضله صاف و باریکی است که از پایین ستون فقرات، باسن تا بالای ران می‌گذرد و به قسمت‌های بالا و پایین بدن گسترش پیدا می‌کند و اجازه حرکت به پایین‌تنه را می‌دهد. باوجود این عضله شما می‌توانید ران خود را تکان دهید، راه بروید و تعادل خود را حفظ کنید. به بیان دیگر، در تمامی حرکت‌هایی که باسن و پاها انجام می‌دهند، این عضله تأثیرگذار است.
زمانی که عضله پیریفورمیس به عصب سیاتیک فشار وارد کند و سبب التهاب در آن قسمت شود، سندروم پیریفورمیس اتاق می‌افتد؛ درنتیجه فرد احساس بی‌حسی در باسن و پشت ساق پا در یک یا هر دو طرف بدن می‌کند.
از طرفی باتوجه‌به این که عصب سیاتیک در مجاور عضله پیریفورمیس قرار دارد، ممکن است که سیاتیک را هم تحریک کند و سبب درد، گزگز شدن و بی‌حسی در پشت و داخل ساق پا شود.
علل بروز سندروم پیریفورمیس
در حالت کلی هر عاملی که سبب فشار عضله پیریفورمیس روی عصب سیاتیک شود، دلیل به‌وجودآمدن سندرم پیریفورمیس است؛ اما اصلی‌ترین علت‌های بروز این بیماری، شامل موارد زیر می‌شود:
- اسپاسم عضلانی
- التهاب یا تورم عضله پیریفورمیس یا ناحیه اطراف آن
- خون‌ریزی یا جای زخم نزدیک عضله پیریفورمیس
- سفت‌شدن عضله پیریفورمیس
تمامی موارد ذکر شده طبیعتاً با علت‌های خاصی ایجاد می‌شوند که شایع‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:
- آسیب به لگن، باسن یا ساق پا
- گرم‌نکردن یا کشش قبل و بعد از فعالیت‌های ورزشی
- استفاده بیش از اندازه از عضله پیریفورمیس
- نشستن طولانی‌مدت
- بلندکردن غیراستاندارد وسایل
- انجام ورزش‌های به‌شدت تکراری مانند دویدن
البته توجه داشته باشید که در برخی از مواقع، آناتومی بدن از ابتدای تولد غیرطبیعی است؛ در این صورت فرد مبتلا به سندروم پیریفورمیس اولیه شده است.
تفاوت سندروم پیریفورمیس و دیسک کمر
سندرم پیریفورمیس و دیسک کمر شباهت‌های زیادی با یکدیگر دارند. مثلاً در هر دو بیماری فرد احساس درد در باسن، گزگز شدن یا بی‌حسی در پاها، ضعف پا و مشکل در خوابیدن دارد و هر دو می‌تواند منجر به سیاتیک شود.
بر همین اساس ممکن است که تصور افراد از هر دو بیماری یکسان باشد؛ درحالی‌که دیسک و پیریفورمیس با هم متفاوت هستند. در ادامه مهم‌ترین وجه تمایزهای بین این دو بیماری را معرفی می‌کنیم:
- تفاوت اصلی این دو بیماری، در مکان درد است. عضله پیریفورمیس در ناحیه باسن قرار دارد و در این قسمت درد ایجاد می‌کند؛ درحالی‌که دیسک ممکن است در هر قسمتی از ستون فقرات ایجاد شود و در بخش بزرگی از بدن، درد به‌وجود بیاید.
- در دیسک کمر فرد با سرفه‌کردن احساس درد بیشتری می‌کند؛ اما سندروم پیریفورمیس با سرفه، شدیدتر نمی‌شود.
- دیسک کمر در برخی از مواقع مشکلات ادرار و دفع ایجاد می‌کند؛ اما در سندروم پیریفورمیس، نشستن طولانی سبب درد می‌شود.
- با امآرآی می‌توان دیسک کمر را تشخیص داد؛ اما پیریفورمیس با این آزمایش قابل‌تشخیص نیست.
توصیه می‌کنیم برای تشخیص درست بیماری و درمان قطعی پیریفورمیس حتما به بهترین فوق تخصص ارتوپد که می‌شناسید مراجعه کنید.
نشانه‌های سندروم پیریفورمیس
سندروم پیریفورمیس یا همان عضله گلابی، در ناحیه باسن، لگن یا بالای ساق پا قرار دارد؛ از همین رو اگر نشانه‌های زیر را در قسمت‌های ذکر شده مشاهده کردید، به‌احتمال زیاد جزو علائم سندروم پیریفورمیس است:
- احساس درد، سوزن‌سوزن‌شدن با بی‌حسی در ناحیه عضله باسن
- احساس درد مبهم در عضله باسن
- احساس درد در پشت ران، ساق پا و پاها
- درد در هنگام بالارفتن از پله
- تشدید درد بعد از نشستن طولانی‌مدت
توجه کنید که در برخی از موارد سندرم پیریفورمیس باعث می‌شود تا کمردرد داشته باشید؛ اما باتوجه‌به شباهت علائم این سندرم با سیاتیک، بهتر است که به متخصص لگن مراجعه کنید.
عوارض سندروم پیریفورمیس
تحریک‌شدن عضله پیریفورمیس و تأثیر آن بر ساختار مجاور خود مانند سیاتیک، می‌تواند مشکلات مختلف زیر را برای فرد ایجاد کند:
- تورم عضله پیریفورمیس در اثر آسیب
- سفت‌شدن عضله بر اثر آسیب
- خون‌ریزی در ناحیه عضله پیریفورمیس
هر کدام از مشکلات ذکر شده می‌تواند دردهای شدیدی در ناحیه لگن ایجاد کند و حتی عصب سیاتیک را هم تحت‌تأثیر قرار دهد. بر همین اساس درصورت عدم درمان قطعی پیریفورمیس، ممکن است که فرد نتواند فعالیت‌های روزمره خود را هم به‌درستی انجام دهد و احساس درد شدیدی داشته باشد.
روش‌های تشخیص سندروم پیریفورمیس
در حالت کلی تشخیص سندرم پیریفورمیس برای پزشکان کمی دشوار است؛ چرا که هیچ آزمایش مخصوصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد. بر همین اساس پزشک فوق تخصص ارتوپد از راه‌های زیر می‌تواند این بیماری را متوجه شود:
- از بیمار درباره علائم و نوع فعالیت‌های عادی آن می‌پرسد.
- داشتن هرگونه سابقه جراحی و آسیب‌های پزشکی به پزشک کمک می‌کند
- پزشک با چرخش، کشش و فشار ناحیه عضله پیریفورمیس و همچنین حرکت‌دادن باسن و پای بیمار، می‌تواند نقطه دردناک را جستجو کند.
- انجام سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن، امآرآی و الکترومیوگرافی (EMG)
توجه داشته باشید که انتخاب هر کدام از روش‌های تشخیص برای مداوا و رفع گرفتگی عضله پیریفورمیس، بستگی به شرایط فرد و شدت بیماری دارد. از طرفی باتوجه‌به شباهت سندروم پیریفورمیس با سیاتیک، امکان تشخیص اشتباه این بیماری وجود دارد؛ از همین رو اگر می‌خواهید به تشخیص صحیحی از این بیماری برسید، حتماً به مرکز درمان ارتوپدی متخصص مانند پزشک اول مراجعه کنید.
راه‌های درمان سندروم پیریفورمیس
قطعاً شما هم به دنبال راه درمانی آسان برای سندروم پیریفورمیس هستید؛ اما باید بگوییم که برای درمان این بیماری، چند روش مختلف مانند تغییر سبک زندگی و تجویز دارو وجود دارد. البته در مواقع خاص که شرایط خیلی پیچیده باشد، جراحی هم انجام می‌شود. در ادامه هر کدام از راه‌های درمانی را معرفی می‌کنیم:
- دارو: پزشک ممکن است که برای درمان دارویی سندروم پیریفورمیس، داروهای ضدالتهاب مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن تجویز کند. از طرفی تزریق بی‌حس‌کننده‌ها و شل‌کننده‌های عضلانی هم برای کاهش درد مناسب است
- فیزیوتراپی: یکی دیگر از مهم‌ترین روش‌های درمان برای این سندروم، فیزیوتراپی است. در این روش، فیزیوتراپ ماهر، تمرینات و حرکات مختلفی را باهدف تقویت عضلات روی بیمار انجام می‌دهد تا از میزان درد آن کم شود. همچنین ممکن است که گرمادرمانی و سرمادرمانی را هم برای بهبود آن تجویز کند
- روش درمان قطعی پیریفورمیس مانند یونتوفورزیس که از جریان خفیف برای شل کردن عضلات استفاده می‌کند، جزو راه‌های درمانی این بیماری است
- جراحی: در برخی از مواقع، پزشک باید به شکل دستی عضله پیریفورمیس را آزاد کند تا فشار واردشده به عصب سیاتیک کمتر شود
حرکات اصلاحی برای بهبود سندروم پیریفورمیس
جدای از روش‌های درمانی و فیزیوتراپی، یکی از بهترین راه‌ها برای بهبود این بیماری، انجام حرکات اصلاحی سندروم پیریفورمیس است. اصلاح عادت‌های روزمره و انجام ورزش‌های خاص، کمک بزرگی به درمان این بیماری می‌کند؛ بنابراین در ادامه برخی از این حرکات اصلاحی را معرفی می‌کنیم:
- اگر روزانه به‌صورت طولانی‌مدت نشسته‌اید، حتماً حرکات کششی انجام دهید.
- تمرینات ورزشی مختلف مانند ایروبیک در آب، دوچرخه ثابت، پیاده‌روی یا دویدن برای بهبود سندروم پیریفورمیس مناسب است.
- به پشت دراز بکشید و یک زانو را به سمت قفسه سینه بکشید و بعد از 30 ثانیه، حرکت را روی پای دیگر اجرا کنید.
- در حالت ایستاده، از ناحیه باسن خم شوید تا سر و دست‌ها به سمت زمین کشیده شوند.
- می‌توانید به مراکز ماساژ معتبر و متخصص مراجعه کنید تا ماساژ عمیق انجام دهند و عضله پیریفورمیس شل و رها شود.
پیشگیری از سندروم پیریفورمیس
سندروم پیریفورمیس برای افرادی که مجبور به نشستن طولانی‌مدت هستند، بیشتر اتفاق می‌افتد؛ از همین رو اگر شاغل هستید و می‌خواهید از ابتلا به بیماری عضله گلابی جلوگیری کنید، اقدامات زیر را انجام دهید:
- به طور مداوم ورزش کنید تا مانع از سفت‌شدن عضله پیریفورمیس شوید.
- وضعیت بدنی خود را در زمان نشستن، ایستادن یا رانندگی در حالت استاندارد قرار دهید.
- در هنگام بلندکردن اشیا، زانوها را خم کنید و چمباتمه بزنید تا پشت شما صاف باشد. همچنین بهتر است که وسایل را از نزدیک بدن خود بلند کنید.
- قبل از انجام فعالیت‌های ورزشی یا حرکات سنگین، گرم کنید و بعد از آن، کشش داشته باشید.
- اگر قرار است در مدت طولانی به حالت ایستاده یا نشسته باشید، حتماً هر چند دقیقه یکبار راه بروید و حرکات کششی انجام دهید.
جمع‌بندی
سندرم پیریفورمیس یکی از بیماری‌های دردناک ارتوپدی است که در صورت عدم درمان به‌موقع، می‌تواند فرد را از انجام حرکات عادی زندگی خود هم منع کند. از طرفی باتوجه‌به مشابه بودن علائم این بیماری با سیاتیک، خیلی مهم است که پزشک بتواند تشخیص درستی درباره این بیماری داشته باشد.
بر همین اساس توصیه می‌کنیم حتما به بهترین پزشک ارتوپد و فیزیوتراپیست در تهران یا شهر محل سکونت خود مراجعه کنید تا روش‌های درمانی نتیجه مثبتی داشته باشند. کلینیک ارتوپدی پزشک اول یکی از بهترین مراکز درمانی بیماری‌های ارتوپدی از جمله سندروم پیریفورمیس است که به شما در انجام فیزیوتراپی هم کمک می‌کند. شما می‌توانید برای دریافت نوبت، به سایت پزشک اول مراجعه کنید.
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید