توده دست یا تومور غیرطبیعی در دست یا مچ دست با ایجاد برآمدگی توسط پزشک ارتوپد تشخیص داده می‌شود. با اینکه بیشتر تومور‌های دست خوش‌خیم هستند؛ اما درمان سریع و به موقع این عارضه اهمیت زیادی دارد. تومور یا کیست دست با روش‌های مختلف ازجمله جراحی قابل درمان است. هر تومور ویژگی‌های خاصی دارد و از نظر بافت در یکی از دسته‌بندی‌های تومور‌های استخوان‌ساز، تومور‌های غضروفی یا تومور سلول ژانت قرار می‌گیرد. اما چیزی که اهمیت بیشتری دارد، آشنایی با علل ایجاد تومور و نشانه‌های تشخیص این عارضه است. با ما همراه باشید تا در ادامه با تومور دست و روش‌های درمان آن بیشتر آشنا شویم.
تومور خوش‌خیم و بدخیم چه تفاوتی دارند؟
برای تشخیص تومور خوش‌خیم و بدخیم ابتدا تومور اولیه بررسی می‌شود؛ تومور اصلی که باعث گسترش سلول‌های سرطانی در بخش‌های دیگر بدن و ایجاد متاستاز شده است. متاستاز مربوط به زمانی است که سلول‌های سرطانی با جدا شدن از تومور اولیه از طریق عروق لنفاوی یا خون به نواحی دیگر سرایت پیدا می‌کنند. با پیشرفت بیماری، توده به سرطان ثانویه تبدیل شده و تشخیص تومور بدخیم داده می‌شود.
توده دست به عنوان یک توده استخوانی از استخوان‌ها شروع شده و همیشه باعث درد یا ایجاد علائم نمی‌شود. به‌طورکلی ممکن است این عارضه به‌صورت خوش‌خیم یا بدخیم رخ دهد. معمولا تومور‌های خوش‌خیم به شکل کیست و تومور‌های بدخیم به شکل سرطان ظاهر می‌شوند. همچنین تومور‌های خوش‌خیم رشد آرامی داشته و به بافت‌های اطراف راه پیدا نمی‌کنند؛ در صورتی که تومور‌های بدخیم به سرعت رشد پیدا کرده و به بافت‌های اطراف حمله‌ور می‌شوند و آسیب‌زا هستند.
تفاوت کیست و تومور دست
تومور‌ها و کیست‌ها تقریبا در هر قسمت بدن (از جمله دست و مچ دست) ایجاد می‌شوند و تا حدودی شبیه هم به نظر می‌رسند. البته تومور‌ها به‌صورت توده‌های بافت جامد به نظر رسیده و کیست‌ها، کیسه‌های حاوی هوا یا مایعات هستند. کیست‌ها هنگام لمس، نرم‌تر از تومور‌ها هستند؛ در حالی که توده‌ها سفت به‌نظر می‌رسند. در بیشتر موارد کیست دست به مراقبت‌های پزشکی نیاز ندارد؛ اما اگر بزرگ باشد باعث ایجاد درد یا ناراحتی می‌شود. توده دست نیز به ارزیابی‌های بیشتری احتیاج دارد و بیمار مبتلا باید تحت درمان قرار بگیرد.
علل بروز تومور دست
برای ابتلا به تومور دست هنوز دلیل قطعی پیدا نشده است؛ اما به نظر می‌رسد وقتی DNA سلول بعد تولد تغییر کند، روی دست یا روی مچ و انگشتان، توده یا توده‌هایی ایجاد می‌شود که کاملا قابل مشاهده هستند. برخی از عوامل مهمی که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند، عبارت‌اند از:
- بیماری پاژه
- سندروم گاردنر
- بیماری رتینوبلاستوما
- بیماری نوروفیبروماتوز
- وراثت و سابقه خانوادگی
- پرتودرمانی و تشعشعات رادیواکتیو برای درمان انواع دیگر سرطان
نشانه‌های تومور دست
روی دست یا روی مچ، تومور‌های استخوانی ایجاد می‌شوند که با یک سری علامت‌های خاص قابل تشخیص هستند. اصلی‌ترین نشانه برای تشخیص توده دست این است که توده‌های غضروفی یا استخوانی روی دست، مچ یا لای انگشتان رشد غیرطبیعی پیدا می‌کنند. معمولا این توده‌ها از التهابات مفصلی بزرگتر و به شکل بیضی یا دایره‌ای ظاهر می‌شوند. در برخی افراد این التهابات به رنگ قرمز بوده و در برخی افراد، هم رنگ با پوست بیمار هستند. ازاین‌رو افراد می‌توانند بر اساس احساس درد در نواحی دستان و انگشتان خود، احتمال بروز این عارضه را بدهند. در صورت رشد این توده‌ها روی مسیر‌های عصبی، درد بیمار شدیدتر شده و علائم زیر در وی پدید می‌آید:
- ضعیف شدن عضلات دست
- احساس گزگز یا بی‌حسی دست
- اختلال در عملکرد دست یا انگشتان
عوارض تومور دست
عوارض تومور دست با توجه به نوع توده، محل و اندازه آن فرق دارد. برای مثال این عارضه ممکن است باعث ایجاد درد، سوزش یا ناراحتی در ناحیه دست، بیرون زدگی استخوان مچ دست و انگشتان شود. توده دست که دامنه حرکتی مفاصل را محدود می‌کند، یکی از علائم ایجاد تورم و بزرگ شدن دست است. همچنین ممکن است روی اعصاب یا بافت‌های اطراف دست فشار وارد کرده و انجام فعالیت‌های روزانه را با اختلال مواجه کند. در برخی موارد نیز به دلیل ایجاد التهاب، تغییراتی در رنگ پوست ایجاد می‌شود. در صورت ایجاد فشار به عصب نیز، فرد به دلیل ابتلا به توده انگشت دست در این قسمت احساس گزگز یا بی‌حسی را تجربه می‌کند.
آیا وجود تومور نشانه سرطان دست است؟
در صورتی که فوق تخصص دست وجود توده در این عضله را تشخیص داده و از واژه تومور استفاده کند، لزوما به این معنا نیست که توده شما بدخیم یا سرطانی است. معمولا توده‌ها غیرسرطانی هستند؛ به عنوان مثال توده عصبی دست غیرسرطانی و خوش‌خیم است؛ روی اعصاب یا نزدیک به عصب‌های دست ایجاد شده و برجستگی روی دست نمایان می‌شود. این توده احتمال دارد روی پوست (مثل خال یا زگیل)، زیر پوست یا در استخوان به‌وجود بیاید. جالب اینکه با توجه به وجود بافت‌های مختلف، انواع متفاوتی از توده‌ها وجود دارند، اما فقط تعداد کمی از آن‌ها قابل مشاهده هستند.
روش تشخیص تومور دست
برای تشخیص تومور دست ابتدا باید با مراجعه به دکتر ارتوپد معاینات بالینی را انجام داده و علائم و نشانه‌های خود را برای متخصص تشریح کنید. در مرحله بعد پزشک برای اطمینان از وجود تومور‌های استخوانی از روش‌های تخصصی تشخیص استفاده خواهد کرد و در صورت اطمینان از بروز این عارضه، درمان را شروع می‌کند. روش‌های تخصصی تشخیص توده دست که اطلاعات مهمی مثل محل دقیق توده و گسترش آن را در اختیار شما قرار می‌دهند، موارد زیر را شامل می‌شوند:
- سونوگرافی
- رادیوگرافی ساده
- انجام آزمایش خون
- تصویربرداری به روش MRI
راه‌های درمان تومور دست
پس از تشخیص توده در دست اقدامات لازم برای درمان انجام می‌شود. خوشبختانه به دلیل پیشرفت علم، روش‌های متعددی برای درمان این عارضه وجود دارند که انتخاب هر کدام از این روش‌ها وابسته به نتایج به دست آمده از روش تشخیصی هستند. به طور کلی پزشک متخصص برای ترمیم و درمان تومور مچ دست و انگشتان از روش‌های زیر استفاده می‌کند.
جراحی
یکی از مهمترین روش‌های درمان تومور دست کمک گرفتن از جراحی است. البته این روش وقتی اجرا می‌شود که از روش‌های درمانی دیگر نتایج مطلوبی به دست نیامده باشد. متخصص ارتوپد با استفاده از روش جراحی توده یا ضایعه را به طور کامل بر می‌دارد. البته ممکن است در حین برداشتن تومور، بخشی از مفصل یا تاندون‌های مرتبط نیز برداشته شوند. جراحی توده دست دوره نقاهت کوتاهی داشته و فرد مدت‌زمان زیادی در بیمارستان بستری نمی‌شود. با این حال بیمار باید برای انجام جراحی بیهوش شده باشد.
آسپیراسیون
قبل انجام جراحی تومور دست برای درمان از روش آسپیراسیون استفاده می‌شود. این درمان بیشتر برای کیست‌هایی که از جمع شدن مایعات ژله‌ای شکل گرفته‌اند، کاربرد دارد. بنابراین در این روش بافت مورد نظر به کمک سوزن تخلیه می‌شود.
بی حرکت کردن مفصل
یکی از عوامل بزرگ شدن برخی توده‌ها مربوط به حرکت دادن مداوم دست و مفاصل آن است. پزشک برای جلوگیری از بزرگ شدن تومور استخوانی دست از بریس یا آتل استفاده می‌کند. البته مدت‌زمان این روش محدود و توسط پزشک متخصص تعیین می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله با انواع تومور دست، علائم، نشانه‌ها، عوارض و روش‌های درمان این عارضه آشنا شدیم. در پایان لازم است بدانید که وجود تومور در دست الزاما به معنای سرطان نیست و ممکن است ایجاد توده خوش‌خیم یا بدخیم در قسمت دست، مچ دست و بین انگشتان را نشان دهد. متخصص ارتوپد باید برای تشخیص دقیق این عارضه یک سری آزمایشات تشخیصی را انجام داده و سپس نظر نهایی خود را اعلام کند.
درست است که تومور‌های دست در بیشتر موارد خوش خیم هستند؛ اما با تشخیص و درمان سریع و به موقع، می‌توان باعث توقف روند پیشرفت بیماری شد. پیشنهاد ما این است که در صورت بروز هرگونه توده یا برآمدگی برای اطمینان از عدم ابتلا به توده دست حتما به پزشک مراجعه و طبق نظر پزشک عمل کنید.
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید