سندرم روتاتور کاف شامل طیف وسیعی از مشکلات و آسیبهای تأثیرگذار بر عضلات شانه است. آسیب ناشی از استفاده روزانه از شانه یکی از مهمترین علل این سندرم شایع به شمار میرود. روتاتور کاف یا کلاهک گرداننده به گروهی از عضلاتی که مفصل شانه را میپوشاند و به تیغه شانه متصل میشوند، گفته میشود و شامل 4 عضله و 4 تاندون است.
احتمال ابتلا به این سندرم با افزایش سن بیشتر میشود. خوشبختانه، بسیاری از افراد مبتلا به این سندرم میتوانند درد خود را مدیریت کنند و با کمک فیزیوتراپی، دوباره فعالیتهای روزمره خود را انجام دهند. در ادامه این مطلب، شما را با این سندرم بیشتر آشنا میکنیم و به علل، علائم، عوارض، روشهای تشخیص، روشهای درمان و نحوه پیشگیری از آن میپردازیم.
سندروم روتاتور کاف چیست؟
سندرم روتاتور کاف به هر گونه آسیب، بیماری یا شرایط دژنراتیو که روی عضلات و تاندونهای شانه شما تأثیر میگذارند، گفته میشوند. این عضلات و تاندونها به علت استفاده مکرر مستعد آسیب هستند و اگر آسیب ببینند، میتوانند تأثیر قابل توجهی رو عملکرد شانه بگذراند. در ادامه، به چند مشکل و بیماری مرتبط با این سندرم میپردازیم:
- تاندونیت روتاتور کاف: تاندونیت که مشکلی حاد و مزمن است، به تحریک و التهاب تاندونها به علت استفاده بیش از اندازه از آنها گفته میشود
- بورسیت شانه: کیسه بورس در بین استخوان و روتاتور کاف قرار گرفته است و زمانی که بازوی خود را حرکت میدهید، به تاندونهای شما کمک میکند بهخوبی و بدون هیچ مشکلی سر بخورند. اگر بورس ملتهب شود و مایع بیشتری را در خود جای دهد، میتواند باعث ایجاد درد شود. این درد با استفاده مداوم از بازو بدتر میشود
- سندروم گیرافتادگی شانه: در این سندرم، تاندونها به دلایلی مانند بورسیت شانه ملتهب میشوند و علائمی مانند ضعف، درد و کاهش دامنه حرکتی شانه را ایجاد میکنند
- پارگی روتاتور کاف: زمانی که تاندونهای عضلات کلاهک گرداننده پاره شوند، گفته میشود که فرد دچار این پارگی شده است. انواع این پارگیها را میتوانیم به دو نوع جزئی و کامل تقسیمبندی کنیم. پارگیهای شانه میتوانند ناشی از آسیبهای کوچک، آسیبهای شدید یا تغییرات دژنراتیو باشند
علل بروز سندروم روتاتور کاف
این سندرم معمولا ناشی از آسیب به شانه، شرایط دژنراتیو پیشرونده یا آسیب ناشی از استفاده روزانه از شانه است. دلایل این سندرم را میتوانیم به دو گروه عوامل خارجی و عوامل دژنراتیو درونی تقسیمبندی کنیم. عوامل خارجی مانند واردشدن فشار مکرر و بیش از اندازه به عضلات میتوانند منجر به گیر کردن تاندون های شانه شوند. برخی از ورزشها و فعالیتهایی که افراد را در معرض خطر ابتلا به این مشکل قرار میدهند، عبارتاند از:
- شنا
- بیسبال
- تنیس
- والیبال
- نقاشی
- شستن پنجره
- وزنهبرداری
- سنگنوردی
- کوبیدن چکش
عوامل دژنراتیو درونی، عواملی هستند که باعث تضعیف کلاهک چرخاننده میشوند. برخی از مکانیسمهایی که با گذشت زمان به تضعیف این بخش کمک میکنند، عبارتاند از:
- تغییرات عروقی در اطراف تاندونها
- تغییرات ژنتیکی
- خواص مکانیکی تاندونها
- ساختار آناتومی تاندونها
این مکانیسمها معمولا با تغییرات دژنراتیو که با افزایش سن تجربه میکنید، مرتبط هستند. تحقیقات نشان میدهند که این سندرم در افراد بالای 40 سال شایعتر است.
تفاوت سندروم روتاتور کاف با گرفتگی تاندون شانه
این سندرم به هر گونه آسیب و بیماری تأثیرگذار بر عضلات و تاندونهای شانه گفته میشود؛ بنابراین، این سندرم میتواند شامل گرفتگی تاندون شانه نیز باشد.
علائم سندروم روتاتور کاف
در مراحل اولیه این سندرم، ممکن است علائم خفیفی مانند درد ناگهانی شانه را تجربه کنید. با گذشت زمان، ممکن است بالابردن بازو برایتان دشوار شود. هر یک از بیماریها و آسیبهای روتاتور کاف دارای علائم مخصوص به خود هستند. علائم این سندرم عبارتاند از:
- بیحسی
- حساسیت به لمس
- درد در شانه و اطراف آن
- تورم بازو یا شانه
- ضعف در بازو
- محدودیت حرکتی در بازوی آسیبدیده بهویژه مشکل در بالابردن بازو
- اختلال خواب به علت درد شانه
- مشکل در انجام فعالیتهایی که به بالابردن بازو نیاز دارند؛ مانند، شانهزدن مو یا پرتابکردن توپ
عوارض سندروم روتاتور کاف
اگر اقدامی برای درمان این سندرم انجام ندهید، ممکن است با عوارض زیر روبهرو شوید:
- کپسولیت چسبنده یا التهاب کپسول مفصل شانه
- دژنراسیون (تخریب) عضلات شانه
- تغییر عملکرد مفصل شانه
- درد مزمن
- دیستروفی سمپاتیک رفلکس (درد سوزشی شانه به علت آسیب عصبی)
روش های تشخیص سندروم روتاتور کاف
فوق تخصص شانه، تشخیص آسیب روتاتور کاف را با بررسی سوابق پزشکی و فعالیتهای ورزشی و روزمره شما شروع میکند و سپس اقدامات زیر را انجام میدهد:
- معاینه گردن: پزشک گردن شما را معاینه میکند و به دنبال نقاط حساس میگردد. همچنین ممکن است از تحریک الکتریکی خفیف برای بررسی قدرت و رفلکسهای عضلات کلاهک چرخاننده استفاده کند
- معاینه شانه: پزشک قوس کوراکوآکرومیال و دیگر بخشهای شانه را معاینه میکند. او با حرکتدادن بازو، میتواند دامنه حرکتی، قدرت و توده عضلانی و ثبات شانه را بررسی کند. اگر زمانی که پزشک بازوی شما را حرکت میدهد، دردی را تجربه میکنید، ممکن است دچار این سندرم شده باشید
- تجویز آزمایش: سونوگرافی معمولا یکی از ابزارهای تشخیصی مهم برای این سندرم محسوب میشود. اگر علائم شکستگی استخوان یا مشکلات مشابه را داشته باشید، پزشک ممکن است آزمایش امآرآی یا اشعه ایکس را نیز تجویز کند
راه های درمان سندروم روتاتور کاف
فوق تخصص ارتوپدی ممکن است روشهای درمانی زیر را با توجه به علائم و شدت این سندرم به شما پیشنهاد دهد:
- استراحت: در برخی اوقات، تنها کاری که باید برای درمان این سندرم انجام دهید، استراحت است؛ زیرا، در بیشتر اوقات، این سندرم به علت فعالیت مداوم پیشرفت میکند. حرکاتی مانند بالابردن بازو به بالای سر میتوانند به مفصل شانه شما فشار وارد کنند؛ بنابراین، از انجام شنا، ورزشها یا بالابردن وزنهها خودداری کنید و وزن خود را در هنگام خوابیدن روی پهلو روی شانه خود نیندازید. بستههای یخ میتوانند به تسکین التهاب و درد ناگهانی ناشی از سندروم گیرافتادگی شانه کمک کند
- فیزیوتراپی: متخصص ارتوپدی ممکن است شما را برای درمان این سندرم به متخصص فیزیوتراپی ارجاع دهد. فیزیوتراپی میتواند به بهبود ثبات، قدرت و دامنه حرکتی شانه کمک کند. تمرینات کششی و تمرینات ایزومتریک از برخی از تمرینات مناسب برای این سندرم محسوب میشوند
- داروها: داروهایی مانند داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی میتوانند به کاهش درد و التهاب ناشی از این سندروم کمک کنند. پزشک این داروها را بر اساس شدت درد شما تجویز خواهد کرد
- تزریق کورتیکواستروئید: تزریق استروئید داخل مفصلی یکی از متداولترین روشهای غیرجراحی برای درمان این سندرم محسوب میشود. پزشک معمولا استروئیدها را با کمک سونوگرافی به درون مفصل شانه تزریق میکند. کورتیکواستروئیدها میتوانند التهاب را کاهش دهند و به درمان این سندرم بدون جراحی کمک کنند
- جراحی: در بیشتر اوقات، جراحی آخرین راهحل برای درمان این سندرم است. پزشک ممکن است جراحی را برای آسیبها و بیماریهای شدید شانه تجویز کند
روشهای جراحی مختلفی برای درمان این سندرم وجود دارند که در ادامه، درباره هر یک از آنها توضیح میدهیم:
- جراحی آرتروسکوپی: پزشک ممکن است این جراحی را برای ترمیم بافتهای آسیبدیده مفصل شانه شما تجویز کند. در این جراحی، جراح لولهای کوچک را به شانه شما وارد میکند و با کمک آن، استخوانها و بافتهای نرم آسیبدیده را برمیدارد
- آکرومیوپلاستی: اگر این سندرم ناشی از تماس و اصطکاک مداوم باشد، جراح ممکن است بخشی از استخوان به نام آکرومیون را بتراشد. آکرومیون به لبه بیرونی تیغه شانه گفته میشود که به تثبیت مفصل شانه کمک میکند
- انتقال تاندون: اگر تاندون پارهشده به شدت آسیب دیده باشد و دیگر امکان اتصال مجدد آن وجود نداشته باشد، جراح ممکن است تاندون دیگری را جایگزین تاندون پارهشده کند
- تعویض شانه: در تکنیک آرتروپلاستی شانه، جراح مفصلی مصنوعی (پروتز) را جایگزین کل مفصل شانه شما میکند. او بخشی از مفصل مصنوعی را روی تیغه شانه و بخش دیگر را درون کاسه استخوان بازو قرار میدهد
حرکات اصلاحی برای سندروم روتاتور کاف
حرکات اصلاحی مختلفی برای کمک به تثبیت مفصل شانه وجود دارند؛ ولی، ازآنجاییکه این حرکات باید زیر نظر متخصص فیزیوتراپی انجام شوند و این سندروم شامل بیماریها و آسیبهای مختلفی است، ما به شما پیشنهاد میکنیم به مرکز فیزیوتراپی معتبری مانند کلینیک ارتوپدی پزشک اول مراجعه کنید.
متخصصان این کلینیک میتوانند بهترین تمرینات سندروم گیرافتادگی شانه و دیگر آسیبها و بیماریهای شانه را به شما آموزش دهند. اگر ورزشکار هستید، خوب است بدانید که متخصصان فیزیوتراپی میتوانند این حرکات اصلاحی را با توجه به ورزش شما طراحی کنند تا با سرعت بیشتری به میدان مسابقه برگردید.
پیشگیری از سندروم روتاتور کاف
روشهای پیشگیری از این سندرم عبارتاند از:
- انجام منظم تمرینات شانه برای تقویت و حفظ انعطافپذیری شانه
- استفاده از تکنیکهای صحیح در طول انجام فعالیتهای فیزیکی
- توجه به اصول ارگونومی در محل کار
- گرمکردن و کشش صحیح
جمعبندی
سندروم روتاتور کاف شایع است و میتواند علائم مختلفی مانند درد و محدودیت حرکتی را ایجاد کند. درک علائم و دلایل این سندرم برای تشخیص و مدیریت زودهنگام ضروری است. خوشبختانه، روشهای درمانی مختلفی برای درمان این سندرم وجود دارند که میتوانند خطر بروز عوارض آن را به حداقل برسانند. با انجام منظم تمرینات شانه، توجه به اصول ارگونومی و نادیدهنگرفتن درد شانه، میتوانید از این سندروم پیشگیری کنید. اگر به دنبال پزشک معتبری برای کاهش درد شانه خود میگردید، ما پزشکان کلینیک ارتوپدی پزشک اول را به شما پیشنهاد میکنیم.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید