با درد کمر سال‌هاست که دست و پنجه نرم می‌کنید و نمی‌دانید که چه راه حلی برای بهبود و تسکین این درد وحشتناک مناسب است؟ فیزیوتراپی کمر، یکی از روشهای درمانی است که توسط بسیاری از پزشکان متخصص پیشنهاد می‌شود. در این صفحه از کلینیک ارتوپدی پزشک اول، در مورد فواید و عوارض فیزیوتراپی کمر می‌خوانید. ضمن اینکه اطلاعاتی در مورد انواع روشهای فیزیوتراپی کمر بدست خواهید آورد. لازم بذکر است که یکی از بهترین مرکز فیزیوتراپی در تهران کلینیک پزشک ارتوپد است؛ بنابراین این مقاله به شما کمک بسیاری خواهد کرد.
آشنایی با آناتومی کمر
ستون فقرات انسان از 33 قطعه استخوان جداگانه ساخته شده که به هر یک از آنها یک مهره و به مجموع آنها که با ترکیب خاصی روی یکدیگر قرار گرفته‌اند، ستون فقرات گفته می‌شود. از 24 مهره آزاد و متحرک ستون فقرات، 7 مهره به گردن، 12 مهره به پشت، و 5 مهره به کمر اختصاص دارند. ستون فقرات از قسمت‌های مختلف دیگری تشکیل شده که عبارتند از ماهیچه‌ها، تاندون‌ها، رباط‌ها، نخاع و اعصاب بین مهره‌ای. عضلات، تاندون‌ها و رباط‌ها به طور مداوم با یکدیگر همکاری می‌کنند تا انسان قادر به صاف نگه داشت کمر باشد. هر کدام از این اجزا ممکن است تحت تاثیر فشار یا آسیب، صدمه ببینند و باعث بروز درد در ناحیه کمر شوند.
دلایل کمر درد چیست؟
بروز درد در ناحیه کمر را نمیتوان به یک عامل نسبت داد، چون کمر از اجزای مختلفی تشکیل شده است. از مهمترین دلایل کمر درد عبارتاند از:
کشیدگی عضلات کم
کشیدگی عضلات کمر زمانی رخ می‌دهد که عضلات اطراف نخاع، بیش از حد معمول کشیده شوند. این اتفاق زمانی می‌افتد که فرد، اقدام به بلند کردن یک شی سنگین کند. همچنین حرکت‌های ناگهانی در کمر یا تغییر ناگهانی دما هم ممکن است باعث انقباض و در نهایت کشیدگی عضلات کمر شوند. عضلات آسیب‌دیده دچار اسپاسم شدید شده و نسبت به حرکت و لمس حساسیت پیدا می‌کنند.
کشیدگی یا پارگی رباط‌های کمر
به دلیل حرکت ناگهانی، بلند کردن اشیا سنگین یا دلایل مشابه، رباط‌ها دچار کشیدگی یا پارگی می‌شوند. کشیدگی رباط در سه درجه دسته بندی می‌شود:
- کشیدگی خفیف
- کشیدگی متوسط
- کشیدگی شدید
بیشتر بخوانید: همه چیز در خصوص آرتروز کمر و ستون فقرات
دیسک کمر
دیسک به صفحات یا بالشتک‌های ژلاتینی گفته می‌شود که بین مهره‌های کمر قرار گرفته‌اند و به عنوان ضربه‌گیر، از وارد شدن ضربه‌های شدید به مهره‌ها جلوگیری می‌کنند. درد ناشی از پارگی یا آسیب‌دیدگی دیسک کمر، معمولاً به پاها هم سرایت می‌کند که به آن درد سیاتیک گفته می‌شود. درمان پارگی دیسک کمر با فیزیوتراپی امکانپذیر است و در همه موارد، نیازی به جراحی نیست.
قرار گرفتن در وضعیت بدنی نامناسب
ستون فقرات انسان دارای یک خمیدگی طبیعی است که فشار وارده را به صورت متوازن بین مهره‌ها تقسیم می‌کند. هرگونه وضعیت بدنی نامناسب، باعث می‌شود فشار وارده بر قسمتی از کمر افزایش یابد و این فشار، در طولانی مدت آسیبهای زیادی را به همراه دارد.
روشهای فیزیوتراپی کمر در کلینیک ارتوپدی پزشک اول
کلینیک ارتوپدی پزشک اول، اولین مرکز درمانی بدون جراحی آسیبهای ستون فقرات و کمر در ایران است. از اهداف فیزیوتراپی کمر در این مجموعه، تشخیص درد و درمان ستون فقرات است که فعالیت خود را به عنوان اولین مرکز بینالمللی ارتوپدی، درد و ستون فقرات آغاز کرده است. این مرکز با بهره‌گیری از تخصص و تجربه پزشکان حاذق، آماده ارائه خدمات پزشکی به هموطنان است. موارد زیر از روشهای فیزیوتراپی کمر است که در کلینیک ارتوپدی پزشک اول استفاده می‌شود:
متحرک‌سازی یا درمان دستی (دستورزی) مفاصل
افرادی که از درد کمر رنج می‌برند، معمولاً برای کنترل درد، از حرکت دادن عضلات این ناحیه اجتناب می‌کنند و در نتیجه به خشکی و سفتی عضلات دچار می‌شوند. البته این عارضه ممکن است خود دلیل بروز درد در ناحیه کمر باشد. یکی از روشهای درمان کمردرد، حرکت دادن به مفاصل و عضلات کمر با کمک فیزیوتراپیست یا ماساژ کمر است. این روش به روان شدن و گستردگی دامنه حرکتی مفاصل و عضلات کمر کمک می‌کند. متحرک‌سازی یا دستورزی درجات مختلفی دارد که از 1 تا 5 دسته‌بندی می‌شوند. هر چه درجه متحرک‌سازی بالاتر باشد، میزان فشاری که توسط فیزیوتراپیست به عضلات و مفاصل وارد می‌شود، بیشتر خواهد بود.
تمرینات تقویت عضلات هسته (عضلات میانی بدن)
یکی از رایج‌ترین دلایل بروز درد در ناحیه کمر، ضعف عضلات هسته یا میانی است. عضلات میانی به عضلات عمقی قسمت تنه گفته می‌شود که حمایت از ستون فقرات را بر عهده دارند. در روش تقویت عضلات هسته، فیزیوتراپیست با حرکت دادن بعضی از عضلات بالاتنه، به تقویت آنها کمک می‌کند. تقویت این عضلات باعث کاهش فشار وارد بر ستون مهره‌ها می‌شود و دردهای ناشی از ضعف این عضلات را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. در تمرینات تقویت عضلات هسته، بسته به تشخیص پزشک ممکن است از وسایل کمکی استفاده شود.
تصحیح وضعیت بدنی
همانطور که گفتیم، قرارگرفتن در وضعیت بدنی نامناسب برای مدت طولانی، باعث کمردرد می‌شود. به عنوان یک روش درمانی، فیزیوتراپیست وضعیت بدنی بیمار را بررسی می‌کند و در صورت نیاز، توصیه‌هایی برای اصلاح وضعیت بدنی به بیمار ارائه می‌دهد. در صورت رعایت این توصیه‌ها و قراردادن بدن در یک وضعیت ارگونومیک، کمردردهایی که از وضعیت بدنی نامناسب ناشی شده‌اند، به مرور زمان از بین می‌روند.
روش درمانی مکنزی
در روش مکنزی، به بیمار آموزش‌هایی داده می‌شود تا با انجام مستمر چند حرکت ساده، بتواند بر نقطه درد تمرکز کرده و درد را کنترل کند و تسکین دهد. در این روش، فیزیوتراپیست قبل از تجویز تمرینات، حرکات بیمار را در فعالیت‌های روزمره بررسی می‌کند و سپس تمرینات و فعالیت‌های خاصی را برای کنترل و درمان درد به او ارائه می‌دهد. با انجام مستمر این تمرینات، دردهای ستون فقرات و ناحیه کمر طی چند هفته تا حد زیادی تسکین می‌یابند یا به طور کلی از بین می‌روند.
کشش (یا ترکشن)
کشش ستون فقرات یک روش درمان موثر غیرجراحی است که برای درمان آسیب‌هایی مانند بیرون‌زدگی دیسک کمر به کار می‌رود. در این روش فیزیوتراپیست با هدف کاهش فشار وارده بر مهره‌ها و اعصاب ستون فقرات در ناحیه کمر، به وسیله دستگاه یا با روشهای منوال و دستی، در ستون فقرات کشش ایجاد می‌کند. این روش معمولاً موثر واقع می‌شود و نیاز به جراحی‌های پرخطر و پرهزینه را از بین می‌برد.
بیشتر بخوانید : کمر درد عصبی چیست و چگونه درمان می‌شود؟
تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS)
در این روش که به آن الکتروتراپی هم گفته می‌شود، جریان الکتریکی از طریق الکترودهای کوچک که روی پوست چسبانده می‌شوند، به بدن بیمار منتقل می‌شود. الکترودها معمولاً در قسمت آسیب‌دیده یا اطراف آن یا روی عصب مربوط به ناحیه آسیب‌دیده قرار می‌گیرند. فرکانس جریان الکتریکی به میزان آسیب و تشخیص پزشک بستگی دارد و درد را تا میزان قابل توجهی تسکین می‌دهد. فیزیوتراپی کمر با برق از انواع رایج فیزیوتراپی است که در مراکز درمانی ارائه می‌شود.
روش IFS تحریک اینترفرنیشال
درمان اینترفرنیشال یک گزینه درمانی برای آسیبهای کمر است که با هدف تسکین درد، تحریک عضلات عمقی، افزایش جریان خون موضعی و بهبود محدودیت حرکتی انجام می‌شود. در این روش یک جریان متناوب به وسیله چند مولد الکتریکی وارد عضو یا ناحیه آسیب‌دیده می‌شود و با تحریک اعصاب حسی و ایجاد انقباضات عضلانی، به درمان کمک می‌کند.
اولتراسوندتراپی
اولتراسوندتراپی یک روش درمانی است که به عنوان مکمل و در کنار روشهای دیگر فیزیوتراپی استفاده می‌شود. این روش با افزایش دادن جریان خون در بافت نرم آسیب‌دیده، به بهبود روند درمان کمک می‌کند و درد بیمار را کاهش می‌دهد. اولتراسوندتراپی در دو نوع مکانیکی و حرارتی مورد استفاده قرار می‌گیرد که در هر دو روش، امواج صوتی به واسطه یک دستگاه مبدل به بافت نرم نفوذ می‌کنند و با کاهش تورم، روند درمان را با سرعت بیشتری پیش می‌برند.
آزادسازی بافت همبندی عضلانی
آزادسازی بافت همبندی عضلانی یا مايوفاشيال ريليز، یک روش دستی فیزیوتراپی کمر است که با ایجاد فشار بر بافت همبندی عضلانی، درد و محدودیت‌های حرکتی را از بین می‌برد. در این روش، بافت فاشیا یا نیام که در نتیجه محدودیت حرکتی یا کشش انعطاف‌پذیری خود را از دست داده، با انجام حرکات درمانی خاص به حالت طبیعی باز می‌گردد و فشار ناشی از آن بر اعضای دیگر بدن از بین می‌رود.
مشاهده خدمات فوق تخصص زانو در کلینیک ارتوپدی پزشک اول
فیزیوتراپی کمر چه مزایایی دارد؟
فیزیوتراپی یک روش درمانی است که مزایای زیادی دارد. در ادامه مزایای فیزیوتراپی کمر را مرور می‌کنیم:
تسکین درد کمر
اولین و شاید مهمترین مزیت فیزیوتراپی، تسکین درد است. آسیبهای کمر بسته به نوع و درجه، معمولاً با درد همراه هستند و این باعث می‌شود فرد مبتلا، برای کنترل درد، دامنه حرکت خود را محدود کند و قادر به انجام دادن فعالیت‌های روزمره نباشد.
توانبخشی و بازگرداندن دامنه حرکتی و قدرت طبیعی فرد
همانطور که گفتیم، کاهش دامنه حرکتی ممکن است دلیل بروز درد در ناحیه کمر یا از نتایج آن باشد. در هر صورت فیزیوتراپی و رفع آسیب، باعث می‌شود که فرد مبتلا دامنه حرکتی عضلات و مفاصل خود را به دست بیاورد.
بازگشت به روند طبیعی عملکردی
برخی از آسیبهای کمر مانند پارگی رباط، ممکن است باعث شوند که عضله یا مفصل، عملکرد طبیعی خود را از دست بدهد. با انجام فیزیوتراپی و رفع آسیب، فرد مبتلا روند طبیعی عملکرد عضلات و مقاصل خود را باز خواهد یافت.
عوارض فیزیوتراپی کمر
استفاده از فنون و روشهای مختلف فیزیوتراپی برای درمان درد در ناحیه کمر، نیاز به تخصص و مهارت و تجربه زیادی دارد و اگر به شکل درست انجام نشود، نه تنها کمکی به درمان نمی‌کند، بلکه ممکن است عوارض غیرقابل جبرانی برای بیمار داشته باشد. از سوی دیگر چنانچه عامل بروز کمردرد درست تشخیص داده نشود، درمان نادرست یا نامناسب می‌تواند آسیبهای جدی‌تری به کمر وارد کند. بدون شک اگر برای تشخیص یا درمان، به پزشکی مراجعه کنید که تخصص یا تجربه کافی نداشته باشد، ممکن است تشخیص نادرست و درمان نامناسب، باعث شود آسیبهای کمر حادتر شوند.
مدت زمان فیزیوتراپی کمر چقدر است؟
مدت زمان فیزیوتراپی کمر نیز به شرایط بیمار و تشخیص پزشک بستگی دارد. معمولاً در جلسه اول مراجعه به کلینیک، پزشک متخصص آسیب وارده به کمر، نوع و شدت آن را بررسی می‌کند و بر اساس نتایج به دست آمده، در مورد تعداد جلسات فیزیوتراپی تصمیم‌گیری می‌کند. ممکن است آسیب کمر با چند تمرین ساده و تکرار آن در منزل توسط خود بیمار برطرف شود. اما اگر آسیب جدی‌تر باشد، درمان طی زمان انجام می‌شود و لازم است بیمار بین 8 تا جلسه به کلینیک مراجعه کند. ضمن این که اگر زمان زیادی از بروز آسیب گذشته باشد و به اصطلاح آسیب کهنه شده باشد، درمان هم به زمان بیشتری نیاز خواهد داشت. همچنین ممکن است فیزیوتراپیست پس از درمان، برای جلوگیری از برگشت آسیب هم چند جلسه دیگر تجویز کند.
تاثیر فیزیوتراپی کمر بعد از عمل جراحی و قبل از عمل
فیزیوتراپی قبل و بعد از عمل جراحی، به کسب نتایج بهتر از جراحی کمک می‌کند و روند درمان را تسریع می‌کند. برخی از این روشهای درمانی به قبل از عمل و برخی دیگر به بعد از عمل اختصاص دارند. فیزیوتراپی قبل از عمل معمولاً از طریق تمرینات کششی، تمرینات تقویتی و تمرینات بهبود دامنه حرکت انجام می‌شود. بعد از انجام عمل جراحی نیز فیزیوتراپی با هدف توانبخشی و بازیافتن دامنه حرکتی اندام‌ها انجام می‌شود. برخی از این روش‌ها مراقبت‌های بعد از عمل را شامل می‌شوند و برخی دیگر، در طول دوره بهبود انجام می‌شوند. بهتر است بیمار به همه توصیه‌های فیزیوتراپیست عمل کند تا بهترین نتیجه را از جراحی به دست بیاورد.
هزینه‌های فیزیوتراپی کمر در کلینیک ارتوپدی پزشک اول
هزینه فیزیوتراپی کمر به شرایط بیمار و تشخیص پزشک بستگی دارد. به عبارت دیگر قیمت فیزیوتراپی کمر در کلینیک ارتوپدی پزشک اول، بسته به نوع آسیب وارده، درجات و عوارض آن، ممکن است متفاوت باشد. یک گرفتگی عضله ساده با درمان دارویی و چند جلسه فیزیوتراپی درمان می‌شود، در حالی که در مورد آسیبهای جدی‌تر مانند فیزیوتراپی دیسک کمر و سیاتیک، بیمار به نوع متفاوتی از درمان نیاز دارد که در زمان بیشتر و با استفاده از تجهیزات پزشکی پیشرفته‌تر انجام می‌شود. فیزیوتراپی دیسک کمر چنانچه بیمار در مرحله بحرانی قرار داشته باشد، در طول زمان انجام می‌شود و مستلزم صبوری و صرف هزینه بیشتری است. کلینیک ارتوپدی پزشک اول پیشرفته‌ترین خدمات تشخیصی و درمانی را با قیمت مناسب به هم میهنان ارائه می‌کند. از دیگر خدماتی که در این مرکز ارائه می‌شود، می‌توان درمان قوز کمر (کیفوز) با فیزیوتراپی و فیزیوتراپی سیاتیک را نام برد.
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید