همه چیز در رابطه با سندروم نوروم مورتون

سندروم نوروم مورتون یکی از مشکلات شایع پا است که اغلب مبتلایان به این بیماری، از درد و ناراحتی در ناحیه جلوی پا، به‌ویژه بین انگشتان سوم و چهارم، شکایت می‌کنند. این عارضه معمولاً به دلیل ضخیم‌شدن عصب‌های بین‌استخوانی پا به‌وجود می‌آید و فرد با مواردی چون احساس سوزش، بی‌حسی، تیرکشیدن و گرفتگی کف پا مواجه می‌شود.

اگرچه این مشکل معمولاً تهدیدی جدی برای سلامت کلی فرد نیست؛ اما کیفیت زندگی بیمار را تحت‌تأثیر قرار داده و انجام فعالیت‌های روزمره، به‌ویژه راه رفتن یا ایستادن طولانی‌مدت، را دشوار می‎کند.

متاسفانه علت دقیق نوروم مورتون هنوز به‌طور کامل مشخص نیست؛ اما عواملی مانند پوشیدن کفش‌های نامناسب، استفاده از کفش‌های پاشنه‌بلند، فشار مداوم بر پا، یا ناهنجاری‌های ساختاری پا در ایجاد این عارضه نقش داشته دارند.

 در این مقاله قصد داریم به بررسی جامع علل، علائم، عوارض و روش‌های تشخیص و درمان سندروم نوروم مورتون بپردازیم و همچنین روش‌هایی برای پیشگیری از بروز این اختلال ارائه دهیم. تا انتها همراه ما باشید.

سندروم نوروم مورتون چیست؟

سندروم نوروم مورتون، یا به‌طور خلاصه نوروم مورتون، یک اختلال عصبی شایع است که به‌طور خاص ناحیه جلویی پا، به‌ویژه بین انگشتان پا را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. این اختلال اغلب ناشی از تحریک یا فشار مداوم بر عصب‌های پا است که به سبب فشردگی در بخش جلویی پا رخ می‌دهد. به مرور‌زمان، این فشار باعث ضخیم شدن بافت اطراف عصب می‎شود که به نوبه خود فردی که درگیر آن است را با درد و ناراحتی مواجه می‌کند.

ضمن اینکه این عارضه معمولاً بین انگشتان سوم و چهارم پا رخ می‌دهد و با علائمی مانند سوزش، درد شدیدی که اغلب به کف پا گسترش می‎یابد، یا با حس ناخوشایندس مثل بودن یک جسم خارجی در کفش همراه است. افرادی که کفش‌های تنگ یا با پاشنه‌بلند می‌پوشند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این سندروم قرار دارند. اهمیت شناخت و درمان به‌موقع این وضعیت توسط دکتر پا یا سایر متخصصان بیماری‌های ارتوپدی، از بروز عوارض طولانی‌مدت و کاهش کیفیت زندگی جلوگیری می‎کند.

علل بروز سندروم نوروم مورتون

فشار مکرر یا فشار طولانی‌مدت روی عصب‌ها در قسمت جلویی پا در بروز نورومای مورتون دخیل هستند. این فشار که اغلب به دلیل پوشیدن کفش‌های تنگ یا با پاشنه‌بلند ایجاد می‌شود، باعث می‌شود انگشتان پا فشرده شده و فشار مضاعف روی نواحی عصبی ایجاد شود. این وضعیت به علاوه در افرادی که زمان طولانی‌ از کفش‌های نامناسب استفاده می‌کنند، شایع‌تر است.

فعالیت‌هایی مانند دویدن یا ورزش‌هایی که شامل پرش‌های مکرر هستند، نیز به این وضعیت دامن می‎زند؛ زیرا این حرکات فشار مداوم و مستقیم به ساختارهای پا وارد می‌کنند. علاوه بر این، برخی ناهنجاری‌های مادرزادی مانند ساختار استخوانی غیرمعمول پا یا قوس‌های بیش‌ازحد کم یا زیاد در کف پا نیز خطر بروز این سندروم را افزایش می‎دهند. در برخی موارد، التهاب یا آسیب‌دیدگی قبلی در ناحیه پا هم تشدیدکننده است و حساسیت عصب‌ها را بیشتر می‌کند.

 علائم سندروم نوروم مورتون

همانطور که پیشتر توضیح دادیم، سندروم نوروم مورتون یا به عبارتی مورتون نورما یک نوع اختلال عصبی است که در اثر فشرده شدن یا تحریک عصب بین انگشتان پا ایجاد می‌شود. این مشکل معمولاً با درد در ناحیه جلوی پا همراه است که بیشتر بین انگشتان سوم و چهارم احساس می‌شود. درد گاهی به صورت سوزش، تورم بین انگشتان، گزگز کردن و بی‎حسی در پا ایجاد می‎شود که پوشیدن کفش‌های تنگ یا پاشنه‌بلند اغلب این علائم را بدتر می‌کند و فعالیت‌هایی که فشار زیادی به پا وارد می‌کنند، مانند دویدن یا ایستادن طولانی‌مدت، شدت درد را افزایش می‎دهند. جالب است بدانید یکی از شایع‌ترین تجربیات بیماران این است که احساس می‌کنند جسم کوچکی مانند سنگریزه در کفششان گیر کرده است، حتی اگر هیچ جسم خارجی وجود نداشته باشد.

در موارد شدیدتر، درد معمولا به بخش‌های دیگر پا یا حتی مچ پا سرایت می‎کند. حتی در مراحل پیشرفته‌تر، این درد در حالت استراحت یا نشستن نیز ادامه دارد. تشخیص به‌موقع با مراجعه به متخصص ارتوپدی، از تشدید علائم و بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری می‎کند و کیفیت زندگی فرد را بهبود می‎خشد.

عوارض سندروم نوروم مورتون

عدم درمان نوروم مورتون اغلب پیامدهای جدی‌تری را به همراه دارد و زندگی فرد را به طور قابل‌توجهی تحت‌تأثیر قرار می‎دهد.

• یکی از مهم‌ترین عوارض آن، افزایش تدریجی و مداوم درد است که نه‌تنها انجام فعالیت‌های روزمره و ورزشی را دشوار می‌کند، بلکه فرد را به کلی از این فعالیت‌ها بازمی‎دارد.
• همچنین این درد پایدار به محدودیت‌های حرکتی، کاهش کیفیت زندگی و حتی بروز مشکلات ثانویه ناشی از کم‌تحرکی منجر می‎شود.
• از دیگر عوارض سندروم نوروم مورتون التهاب مزمن است که عصب‌های پا را تحت‌تأثیر قرار داده و آسیب دائمی و تخریب عصب منجر می‎شود. این وضعیت به طور معمول بی‌حسی مداوم یا کاهش احساس در انگشتان پا را به دنبال خواهد داشت که اغلب غیرقابل‌برگشت است.
• علاوه بر این، بیماران معمولاً برای کاهش درد، به تغییر در نحوه راه‌رفتن روی می‌آورند. این تغییر در گام‌برداری باعث ایجاد فشار نامناسب روی سایر قسمت‌های پا شده و مشکلات ساختاری در مفاصل، عضلات و حتی زانو و ستون فقرات به‌وجود می‎آورد.
• عوارض ناشی از این سندروم علاوه بر ایجاد مشکلات جسمی، اثرات روانی نیز برای فرد ایجاد خواهد کرد. احساس ناتوانی در انجام فعالیت‌های معمول و محدودیت‌های حرکتی باعث کاهش اعتماد به نفس و حتی افسردگی در بیماران می‎شود. بنابراین، تشخیص و درمان به‌موقع این عارضه از اهمیت زیادی برخوردار است.

روش‌های تشخیص سندروم نوروم مورتون

تشخیص سندروم نوروم مورتون معمولاً بر اساس بررسی دقیق شرح حال بیمار و معاینه فیزیکی توسط پزشک صورت می‌گیرد. در مرحله اول، پزشک سوالاتی در مورد علائم، شدت درد، و عواملی که آن را تشدید یا کاهش می‎دهند، مطرح می‌کند. همچنین، سابقه استفاده از کفش‌های نامناسب و فعالیت‌های ورزشی سنگین، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

در معاینه فیزیکی، پزشک اغلب با فشار دادن ناحیه جلوی پا فرد یا حرکت دادن انگشتان، تلاش می‌کند درد را بازتولید کرده و محل دقیق آن را شناسایی کند. این معاینه معمولا شامل تست‌های ویژه‌ای برای بررسی فشردگی یا تحریک عصب‌ها است.

در برخی موارد، برای تأیید تشخیص یا شناسایی دقیق‌تر محل و شدت آسیب، از روش‌های تصویربرداری پیشرفته مانند ام‌آرآی (MRI) یا اولتراسوند استفاده می‌شود. این تکنیک‌ها ضخیم‌شدگی عصب، التهاب یا سایر مشکلات احتمالی را نشان می‎دهند.

همچنین، آزمایش الکترومیوگرافی (EMG) برای ارزیابی فعالیت الکتریکی اعصاب و عضلات انجام می‌شود. با این روش، پزشک اطمینان می‎یابد که علائم بیمار ناشی از مشکلات عصبی دیگر نیست. این روش‌های تشخیصی به پزشک این امکان را می‎دهد که برنامه درمانی مناسبی برای بیمار تنظیم کند تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.

راه‌های درمان نوروم مورتون

درمان مورتون نوروما بسته به شدت علائم و مرحله پیشرفت بیماری، روش‌های متفاوتی دارد. در مراحل اولیه، تغییر سبک زندگی و انتخاب کفش‌ مناسب مورتون نوروما از اولین اقدامات توصیه‌شده است. این کفش‌ها باید فضای کافی برای انگشتان پا خصوصا پنجه فراهم کنند و فشار کمتری به قسمت جلویی پا وارد آورند. استفاده از پدهای مخصوص و بالشتک‌های نرم نیز فشار وارده بر عصب‌های ملتهب را کاهش داده و تسکین قابل‌توجهی در پاهای فرد ایجاد می‎کند. کاهش برخی فعالیت‎ها مانند دویدن یا ایستادن طولانی‌مدت، نیز باعث بهبود علائم بیماری می‎شود.

انجام تمرینات تقویتی و کششی برای ماهیچه‌ها و تاندون‌های پا که جزو درمان خانگی مورتون نوروما به‌حساب می‌آید، در کاهش التهاب و بهبود دامنه حرکتی پا بسیار موثر است.

ورزش برای مورتون نوروما شامل تمریناتی مانند استفاده از رول و توپ است. به این صورت که یک توپ کوچک مانند توپ تنیس را زیر کف پا قرار می‌دهند و به‌آرامی توپ را به جلو و عقب حرکت می‌دهند تا کف پا ماساژ داده شود. این حرکت را به مدت 2 تا 3 دقیقه برای هر پا انجام می‌دهند. در مواردی که این اقدامات کافی نبود، پزشک تزریق داروهای ضدالتهابی، مانند کورتیکواستروئیدها، را پیشنهاد می‎دهد تا التهاب و درد را کنترل کند.

اگر با تمام این روش‌ها، علائم بهبود پیدا نکرد و بیمار با ناراحتی‌های شدید مواجه شد، جراحی مورتون نوروما به‌عنوان آخرین گزینه مطرح می‌شود. در این روش، نوروم به‌طور کامل برداشته می‌شود یا فشار وارده بر عصب کاهش می‌یابد. تصمیم به جراحی باید با مشاوره دقیق با پزشک و بررسی مزایا و معایب آن انجام می‎شود.

پیشگیری از نوروم مورتون

پیشگیری از این سندروم با رعایت نکاتی ساده و توجه به عوامل خطر اصلی تا حد زیادی امکان‌پذیر است. از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه انتخاب کفش‌های مناسب و استاندارد است که فضای کافی برای انگشتان پا فراهم کرده و از وارد آمدن فشار اضافی به پا جلوگیری می‎کنند. پرهیز از استفاده طولانی‌مدت از کفش‌های پاشنه‌بلند یا تنگ که عصب‌های پا را تحت فشار قرار می‏‎دهند نیز ضروری است.

علاوه بر این، انجام تمرینات کششی و تقویتی منظم برای حفظ انعطاف‌پذیری و سلامت عضلات و تاندون‌های پا توصیه می‌شود. همچنین حفظ وزن مناسب بدن، فشار روی پاها را کاهش می‎دهد و به پیشگیری از این بیماری بسیار کمک می‎کند.

در نهایت، آگاهی از علائم اولیه، مانند احساس درد، بی‌حسی یا سوزش در ناحیه پا، و مراجعه سریع به پزشک در صورت بروز هرگونه ناراحتی، نقش مهمی در پیشگیری از پیشرفت این بیماری ایفا می‌کند. مراقبت‌های پیشگیرانه به‌طور کلی احتمال بروز نوروم مورتون را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‎دهد.

جمع‌بندی

در این مقاله بررسی کردیم که نوروم مورتون یک اختلال عصبی در جلوی پا است و معمولاً بین انگشتان سوم و چهارم رخ می‌دهد. این بیماری ناشی از ضخیم‌شدن بافت اطراف عصب به دلیل فشار مداوم، استفاده از کفش‌های نامناسب، یا ناهنجاری‌های ساختاری پا بوجود می‎آید و علائمی مانند درد، سوزش و حس ناخوشایند در کف پا ایجاد می‌کند.

 تشخیص این سندروم از طریق معاینه فیزیکی و روش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی یا MRI انجام می‌شود. درمان شامل تغییر سبک زندگی، استفاده از کفش‌های مناسب، تزریق داروهای ضدالتهابی یا در موارد شدید، جراحی است.

پیشگیری از بیماری سندروم نوروم مورتون با انتخاب کفش مناسب مورتون نوروما مثل کفش با پاشنه مناسب (پاشنه کوتاه یا بدون پاشنه)، کفی طبی، ، زیره نرم و انعطاف‌پذیر، جنس قابل تنفس مثل چرم طبیعی، پنجه‌های پهن و جادار، و همچنین کاهش فشار بر پا، و انجام تمرینات تقویتی ممکن است. تشخیص زودهنگام و درمان به‌موقع نیز از پیشرفت بیماری و کاهش کیفیت زندگی جلوگیری می‎کند.