آیا می‌دانستید یک عفونت ساده می‌تواند زندگی شما را به‌طور کامل تغییر دهد؟ عفونت لگن، بیماری‌ای که اغلب نادیده گرفته می‌شود، عواقب جبران‌ناپذیری برای زنان دارد؛ از ناباروری گرفته تا دردهای مزمن. در این مطلب به شما می‌گوییم که چرا عفونت در لگن را باید جدی بگیرید و چگونه می‌توانید از آن پیشگیری کنید.
عفونت لگن چیست؟
عفونت لگن یا بیماری التهاب لگن (Pelvic Inflammatory Disease - PID) نوعی عفونت است که معمولا در دستگاه تولید مثل زنان و در اثر باکتری‌های منتقله از راه جنسی ایجاد می‌شود. این عفونت، اندام‌های تولید مثلی، مانند رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدانها را درگیر می‌کند و احتمال دارد که مردان نیز به عفونت‌های مرتبط با دستگاه تناسلی و لگن مبتلا شوند. از این رو در صورت مشاهده هرکدام از علائمی که در ادامه برایتان معرفی کرده و شرح داده‌ایم، حتما به پزشک مراجعه کنید.
علائم عفونت لگن
علائم عفونی‌شدن لگن در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است خفیف یا شدید باشد. برخی از علائم شایع عفونت لگن عبارت‌اند از:
- درد در ناحیه لگن، به‌خصوص هنگام رابطه جنسی
- تب
- ترشحات غیرطبیعی واژینال؛ از جمله ترشحات بدبو، زرد یا سبز رنگ
- درد هنگام ادرار کردن
- خون‌ریزی غیرطبیعی واژینال؛ مثلا خون‌ریزی بین پریودها یا خون‌ریزی شدیدتر از معمول هنگام پریود
- درد در قسمت پایین شکم
- احساس خستگی و ضعف
- سرگیجه
- استفراغ
توجه داشته باشید که برخی از زنان مبتلا به عفونت لگن، هیچ علامتی ندارند. اگر برایتان سوال پیش آمده است که آیا بین عفونت لگن و درد پا ارتباط وجود دارد یا خیر؛ باید بگوییم که ارتباط مستقیمی دیده نشده است، اما برخی عوامل، مثل اسپاسم و کشش عضلانی، ممکن است باعث بروز این نوع درد شود. اگر شما هرکدام از این علائم را تجربه می‌کنید، حتی خفیف، باید به دکتر لگن مراجعه کنید.
ضمن اینکه در برخی مواقع افرادی که به این عفونت مبتلا می‌شوند، احساس درد شدیدی را در قسمت پایین کمر خود تجربه می‌کنند و از آنجا که علائم شایع عفونت لگن ندارند، تصور می‌کنند مبتلا به مشکلات کمر هستند. از این رو به دکتر ارتوپد مراجعه می‌کنند. پزشک پس از گرفتن شرح حال از بیمار و تشخیص بیماری، احتمالا بیمار را به متخصص زنان و زایمان و دکتر لگن ارجاع دهد.
علل بروز عفونت لگن
عفونت یا بیماری التهابی لگن (PID) معمولا در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود. باکتری‌ها از طریق رابطه جنسی وارد بدن می‌شوند و از واژن به سمت بالا حرکت می‌کنند و به اندام‌های تولید مثل، مانند رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدانها می‌رسند. شایع‌ترین علل این نوع عفونت عبارت‌اند از:
- باکتری‌های منتقل شده از راه جنسی؛ از جمله کلامیدیا، سوزاک و گاردنرلا واژینالیس
- جراحی‌های لگن؛ مانند سزارین یا بستن لوله‌های فالوپ
- استفاده از وسایل داخل رحمی (IUD)
- سیستم ایمنی ضعیف
- داشتن چندین شریک جنسی
- سن کمتر از 25 سال
- سابقه عفونت در لگن
- عدم استفاده از کاندوم
- دوش واژینال
عوارض عفونت لگن
التهاب لگن، اگر به‌موقع تشخیص داده نشود و درمان نشود، عوارضی جدی و طولانی‌مدت برای سلامتی زنان دارد. این عوارض ممکن است بر روی باروری، سلامت جنسی و کیفیت زندگی فرد تاثیر بگذارند. برخی از عوارض شایع عفونت لگن عبارت‌اند از:
- درد مزمن لگن: یکی از شایع‌ترین عوارض عفونت در لگن، درد مزمن در ناحیه لگن است. این درد ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها ادامه داشته باشد و در فعالیت‌های روزانه فرد اختلال ایجاد کند.
- چسبندگی‌های لگنی: عفونت می‌تواند باعث ایجاد بافت‌های اسکار (چسبندگی) در اطراف اندام‌های تولید مثل شود. این چسبندگی‌ها به لوله‌های فالوپ آسیب می‌رسانند و باعث انسداد آن‌ها می‌شوند.
- بارداری خارج از رحم: یکی دیگر از عوارض جدی، بارداری خارج از رحم است. در این حالت، تخمک بارور شده در خارج از رحم، معمولا در لوله‌های فالوپ، لانه‌گزینی می‌کند. بارداری خارج از رحم، یک وضعیت اورژانسی پزشکی است که نیاز به درمان فوری دارد.
- ناباروری: چسبندگی‌های لگنی و آسیب به لوله‌های فالوپ در اثر عفونت، یکی از علل شایع ناباروری در زنان است.
- آبسه لوله‌های فالوپ: تجمع چرک در لوله‌های فالوپ در اثر عفونت ممکن است باعث ایجاد آبسه شود.
- افزایش خطر ابتلا به سرطان تخم‌دان: برخی مطالعات نشان می‌دهند که زنان مبتلا به عفونت لگن ممکن است در آینده بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان تخم‌دان باشند.
تفاوت عفونت لگن و رحم
عفونت رحم و لگن، هر دو به عفونت‌های دستگاه تولید مثل زنان اشاره دارند، اما تفاوت‌های مهمی بین آن‌ها وجود دارد. محدوده وسیع‌تری از اندام‌ها را شامل می‌شود. عفونت لگن، علاوه بر رحم، لوله‌های فالوپ، تخمدانها و سایر بافت‌های لگنی را نیز درگیر می‌کند؛ اما عفونت رحم یا اندومتریت، محدود به پوشش داخلی رحم است.
عفونت رحم ممکن است در اثر زایمان، سقط جنین، جراحی‌های لگن یا استفاده از وسایل داخل رحمی ایجاد شود و علائمی، مانند تب، لرز، درد شکم، ترشحات بدبو از واژن و خون‌ریزی غیرطبیعی دارد.
عفونت رحم، اگر درمان نشود، ممکن است به عفونت در لگن گسترش یابد. تشخیص دقیق نوع عفونت برای انتخاب درمان مناسب بسیار مهم است. پزشک با بررسی علائم، انجام آزمایش‌ها و معاینه لگن می‌تواند نوع عفونت را تشخیص دهد. هر دو نوع عفونت معمولا با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شوند؛ اما مدت‌زمان درمان و نوع آنتی‌بیوتیک به نوع عفونت و شدت آن بستگی دارد.
آیا مردان هم دچار عفونت لگن می‌شوند؟
اگرچه عفونت لگن، بیشتر در زنان شایع است، اما مردان نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند؛ البته، آناتومی و فیزیولوژی دستگاه تناسلی در مردان و زنان متفاوت است. بنابراین نوع عفونت لگن در مردان و دلایل آن متفاوت خواهد بود. از جمله دلایلی که باعث ابتلای مردان به عفونت لگن هستند عبارت‌اند از:
- عفونت‌هایی که از راه جنسی منتقل شدند؛ مانند کلامیدیا و سوزاک که می‌توانند به دستگاه تناسلی مردان نیز سرایت کنند
- عفونت‌های مجاری ادراری مانند پروستاتیت (التهاب پروستات) می‌توانند باعث التهاب و درد در ناحیه لگن شوند
- جراحی‌های لگن
- سنگ کلیه که به مجاری ادراری یا مثانه می‌رسند
- بیماری‌های التهابی روده؛ مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون
راه‌های تشخیص عفونت لگن
همانطور که گفتیم، عفونت در لگن، علائم مختلفی دارد و در صورت عدم درمان، عوارض جدی به دنبال خواهد داشت. دکتر لگن یا دکتر زنان برای تشخیص عفونت لگن، از روش‌های مختلف زیر کمک می‌گیرد:
- معاینه فیزیکی: پزشک، ناحیه لگن شما را از نظر حساسیت، تورم و هرگونه ترشحات غیرعادی معاینه می‌کند.
- کشت از ترشحات واژینال: نمونه‌ای از ترشحات واژن گرفته می‌شود و در آزمایشگاه کشت داده می‌شود تا نوع باکتری عامل عفونت مشخص شود.
- آزمایش خون: آزمایش خون به تشخیص عفونت و اندازه‌گیری میزان التهاب در بدن کمک می‌کند.
- آزمایش ادرار: آزمایش ادرار برای بررسی وجود عفونت در دستگاه ادراری انجام می‌شود.
- سونوگرافی لگن: با استفاده از امواج صوتی، تصاویر دقیقی از اندام‌های لگن گرفته می‌شود تا هرگونه التهاب، آبسه یا کیست تشخیص داده شود.
- لاپاراسکوپی: در این روش، جراح با استفاده از یک لوله باریک مجهز به دوربین، داخل شکم را بررسی می‌کند تا به‌طور مستقیم عفونت و آسیب‌های احتمالی را مشاهده کند. این روش معمولا زمانی انجام می‌شود که سایر آزمایش‌ها تشخیص قطعی را ارائه ندهند.
روش‌های درمان عفونت لگن
درمان زودهنگام عفونی‌شدن لگن بسیار مهم است. زیرا باید از عوارض جدی، مانند ناباروری جلوگیری شود. روش‌های اصلی درمان عفونت لگن به شرح زیر است:
- آنتی‌بیوتیک‌ها: درمان اصلی عفونت لگن، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌هاست. نوع و مدت زمان مصرف آنتی‌بیوتیک، به نوع باکتری عامل عفونت و شدت بیماری بستگی دارد. معمولا آنتی‌بیوتیک‌ها به‌صورت خوراکی یا تزریقی تجویز می‌شوند؛ مثلا آزیترومایسین برای عفونت لگن یکی از داروهای رایج است و برخی، آن را بهترین انتی بیوتیک برای عفونت لگن می‌دانند. هرچند که به‌هیچ‌وجه نباید خوددرمانی کرده و به‌صورت خودسر، دارو مصرف کنید.
- استراحت: استراحت کافی به بدن کمک می‌کند تا با عفونت مبارزه کند و بهبود یابد.
- داروهای ضد درد: برای کاهش درد و ناراحتی ناشی از عفونت، ممکن است پزشک داروهای ضد درد، مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن را تجویز کند.
- جراحی: در موارد شدید، ممکن است به جراحی نیاز باشد؛ برای مثال، اگر آبسه‌ای در لگن ایجاد شده باشد، ممکن است پزشک برای تخلیه آبسه، جراحی را پیشنهاد کند.
برخی افراد درمان گیاهی عفونت لگن را توصیه می‌کنند. باید گفت که برخی گیاهان دارویی، مانند زردچوبه، زنجبیل، بابونه و آویشن، خاصیت ضد التهابی دارند و ممکن است باعث تسکین درد یا کاهش عفونت شوند، اما برای درمان کامل و قطعی، حتما باید به متخصصانی همچون دکتر زنان یا دکتر لگن مراجعه کنید.
نکات مهم زیر را در درمان عفونت لگن جدی بگیرید:
- تمام دوره درمان را کامل کنید: حتی اگر پس از چند روز مصرف آنتی‌بیوتیک احساس بهبودی کردید، باید تمام دوره درمان را کامل کنید تا از عود عفونت جلوگیری شود.
- از رابطه جنسی خودداری کنید: تا زمانی که درمان کامل نشده، از رابطه جنسی خودداری کنید.
- به پزشک مراجعه کنید: اگر پس از اتمام درمان، علائم شما برطرف نشد یا بدتر شد، حتما به پزشک مراجعه کنید.
پیشگیری از عفونت لگن
درست است که عفونت لگن، یک بیماری جدی است که عوارض طولانی‌مدتی به همراه دارد؛ اما خوشبختانه، با رعایت برخی نکات می‌توان از ابتلا به آن پیشگیری کرد. روش‌های پیشگیری از عفونت این ناحیه عبارت‌اند از:
- استفاده از کاندوم: کاندوم، یکی از موثرترین روش‌ها برای جلوگیری از انتقال عفونت‌های مقاربتی است، که عامل اصلی عفونت در لگن محسوب می‌شوند.
- داشتن یک شریک جنسی ثابت: داشتن چندین شریک جنسی، خطر ابتلا به عفونت‌های مقاربتی را افزایش می‌دهد.
- تست‌های منظم: قبل از شروع هر رابطه جنسی جدید، هر دو طرف باید تست‌های لازم برای تشخیص عفونت‌های مقاربتی را انجام دهند.
- تمیز نگاه‌داشتن ناحیه تناسلی: شستن روزانه ناحیه تناسلی با آب ولرم و صابون ملایم به کاهش خطر عفونت کمک می‌کند.
- پرهیز از دوش واژینال: دوش واژینال، تعادل باکتری‌های مفید واژن را بر هم می‌زند و خطر ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهد.
- چک‌اپ‌های روتین: انجام معاینات زنان و تست‌های پاپ‌اسمیر، به‌صورت منظم، به تشخیص زودهنگام عفونت‌ها کمک می‌کند.
- درمان سریع عفونت‌ها: هرگونه عفونت واژینال یا مثانه را باید به‌سرعت درمان کرد تا عفونت به لگن گسترش نیابد.
- استفاده صحیح از وسایل داخل رحمی (IUD): قبل از استفاده از IUD، با پزشک خود مشورت کنید تا در مورد مزایا و خطرات آن به‌طور کامل آگاه شوید. در ضمن، پس از قرار دادن IUDنیز مرتبا به پزشک مراجعه کنید تا از عدم وجود هرگونه عفونت مطمئن شوید.
- تغذیه سالم: مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غذاهای غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
- ورزش منظم: ورزش منظم، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.
- خواب کافی: خواب کافی برای سلامت کلی بدن و سیستم ایمنی ضروری است.
سخن آخر
به‌هیچ‌وجه تشخیص و درمان علائم عفونت لگن، رحم یا هر نوع عفونت دیگر را به تاخیر نیندازید و با مشاهده کوچک‌ترین مشکلی، هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. کلینیک پزشک ارتوپد، با داشتن پزشکان حاذق و باتجربه، به درمان باکیفیت شما کمک خواهد کرد.
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید