آرتروز شانه چیست؟ با علائم و روش‌های درمان آن آشنا شوید

اگر درد شانه روی کیفیت زندگی شما تأثیر گذاشته است، ممکن است دچار آرتروز شانه شده باشید. آرتروز مفصل شانه که یکی از شایع‌ترین انواع آرتروز در بدن است، می‌تواند دردناک و ناتوان‌کننده باشد؛ ولی، روش‌های درمانی مختلفی وجود دارند که می‌توانند به کاهش درد و بهبود دامنه حرکتی شانه کمک کنند. در ادامه این مطلب از کلینیک ارتوپدی پزشک اول، به انواع، علائم، دلایل، نحوه تشخیص و روش‌های درمان این بیماری می‌پردازیم و به چند سؤال متداول پاسخ می‌دهیم.

انواع آرتروز شانه

انواع آرتروز شانه عبارت‌اند از:

• آرتروز اولیه: آرتروز اولیه علت خاصی ندارد؛ ولی، با سن، ژن‌ها و جنسیت مرتبط است. این نوع آرتروز معمولا در افراد بالای 50 سال مشاهده می‌شود و در زنان متداول‌تر از مردان است
• آرتروز ثانویه: این نوع آرتروز دارای علت شناخته‌شده‌ای مانند آسیب قبلی، سابقه دررفتگی شانه، عفونت یا پارگی روتاتور کاف است. برخی از افراد مانند کارگران ساختمانی یا ورزشکاران در معرض خطر ابتلا به این نوع آرتروز قرار دارند

علائم آرتروز شانه

علائم آرتروز شانه راست و چپ عبارت‌اند از:

• درد در شانه
• سفتی یا کاهش دامنه حرکتی شانه
• ضعف در شانه

این علائم معمولا در شب‌ها و با هر فعالیتی که شامل بالابردن بازوها به بالای سر باشد، بدتر می‌شوند.

علل ابتلا به آرتروز شانه

زمانی که تخریب غضروف درون مفصل گلنوهومرال شروع می‌شود، آرتروز شانه رخ می‌دهد؛ در نتیجه، استخوان‌های تشکیل‌دهنده مفصل شروع به ساییدن یکدیگر می‌کنند و باعث ایجاد درد می‌شوند. افزایش سن یکی از شایع‌ترین دلایل این بیماری است. دیگر عواملی که می‌توانند باعث ایجاد این بیماری شوند، عبارت‌اند از:

• سابقه آسیب یا شکستگی در شانه
• سابقه خانوادگی آرتروز
• داشتن اضافه‌وزن
• التهاب که می‌تواند ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای باشد یا هیچ دلیل شناخته‌شده‌ای نداشته باشد
• ساییدگی بیش از اندازه مفصل شانه به علت انجام کارهای ساختمانی سنگین یا ورزش‌هایی مانند تنیس

به خاطر داشته باشید که ترکیبی از عوامل ذکرشده می‌توانند منجر به این بیماری شوند و همچنین این بیماری ممکن است هیچ علت شناخته‌شده‌ای نداشته باشد.

روش های تشخیص آرتروز شانه

در برخی اوقات، تشخیص آرتروز در شانه ممکن است به علت پیچیدگی آن دشوار باشد. مفصل شانه دارای تاندون‌ها، عضلات و کیسه‌های بورس بسیاری است و اجزای دیگری نیز دارد؛ بنابراین، می‌تواند شناسایی منبع درد را برای پزشک فوق تخصص شانه دشوار کند. پزشک ممکن است اقدامات زیر را برای تشخیص این بیماری در شانه انجام دهد:

• سؤالاتی درباره سوابق پزشکی شما و خانواده شما بپرسد
• دامنه حرکتی شانه شما را ارزیابی کند
• درباره عواملی که ممکن است باعث ایجاد درد در شانه شما شوند، با شما صحبت کند
• آزمایش‌های تصویربرداری مانند ام‌آرآی یا سی‌تی‌اسکن تجویز کند و سپس به دنبال فضای مفصلی باریک یا خار استخوانی در تصاویر این آزمایش‌ها بگردد. خار استخوانی به استخوانی اضافی گفته می‌شود که به علت ساییده‌شدن استخوان‌ها به یکدیگر ایجاد می‌شود

اگر علائم آرتریت را داشته باشید، پزشک ممکن است آزمایش اشعه ایکس را تجویز کند تا به دنبال نشانه‌های آرتریت در مفصل شانه بگردد. همچنین پزشک ممکن است اقدامات دیگری را انجام دهد تا مطمئن شود که علائم شما ناشی از بیماری‌های دیگری نیستند. برای مثال، اگر درد از شانه به دست یا گردن شما گسترش می‌یابد، ممکن است ناشی از مشکلی در گردن باشد.

روش های درمان آرتروز شانه

پزشکان معمولا ابتدا روش‌های غیرجراحی را برای درمان آرتروز شانه راست یا چپ تجویز می‌کنند. روش‌های درمانی غیرجراحی برای این بیماری عبارت‌اند از:

• داروها
• فیزیوتراپی
• تمرینات تقویتی
• تزریق

اگر روش‌های غیرتهاجمی نتوانند به بهبود این بیماری کمک کنند، پزشکان ممکن است روش‌های تهاجمی‌تری مانند جراحی را تجویز کنند. به خاطر داشته باشید هیچ روشی نمی‌تواند درمان قطعی آرتروز شانه باشد؛ ولی، روش‌های درمانی غیرجراحی و جراحی بسیاری می‌توانند به مدیریت علائم این بیماری کمک کنند که در ادامه، درباره برخی از آن‌ها توضیح می‌دهیم.

درمان غیرجراحی آرتروز شانه

روش‌های درمانی غیرجراحی این بیماری عبارت‌اند از:

• داروها: پزشکان ممکن است داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم یا استروئیدهای خوراکی تجویزی مانند پردنیزون یا متیل پردنیزولون را برای درمان آرتروز کتف چپ یا راست تجویز کنند
• فیزیوتراپی: پزشکان ممکن است فیزیوتراپی را به همراه داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی برای بهبود دامنه حرکتی و کاهش درد شانه تجویز کنند. متخصص فیزیوتراپی می‌تواند یک برنامه ورزشی با توجه به نیازهای بدن شما طراحی کند و نحوه پیشگیری از افزایش درد یا واردشدن آسیب بیشتر به شانه را به شما آموزش دهد. اگر درد شانه شما قابل توجه باشد، پزشک ممکن است فیزیوتراپی را پس از بهبود علائم تجویز کند
• تمرینات ورزشی: تمرینات ورزشی می‌توانند یکی از بهترین روش‌های درمان خانگی آرتروز شانه باشند؛ ولی، پیش از انجام هر گونه تمرین ورزشی، با متخصص فیزیوتراپی یا پزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید که آن‌ها را به روش درستی انجام می‌دهید و به مفاصل شما آسیب نخواهند رساند. کشش چرخاندن شانه به سمت بیرون یکی از تمرینات ورزشی مناسب برای این بیماری محسوب می‌شود. متخصص فیزیوتراپی می‌تواند نحوه انجام این کشش و دیگر تمرینات مناسب را به شما آموزش دهد
• تزریق: تزریق به مفصل شانه کم‌تهاجمی‌تر از جراحی است. پزشک ممکن است تزریق پلاسمای غنی از پلاکت، هیالورونیک اسید یا کورتیکواستروئیدها را با توجه به درد و توانایی‌های حرکتی شما تجویز کند. تزریق پلاسمای غنی از پلاکت که می‌تواند به تحریک ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده در شانه کمک کند، با نام تزریق PRP نیز شناخته می‌شود. همچنین تزریق هیالورونیک اسید به بهبود استفاده و حرکت شانه و تزریق کورتیکواستروئیدها به کاهش التهاب شانه کمک می‌کند. اگر دچار درد شدید یا محدودیت حرکتی شدید باشید، این تزریق‌ها ممکن است تأثیری نداشته باشند

جراحی آرتروز شانه

اگر درد شانه شما شدید است و اجازه نمی‌دهد شانه خود را حرکت دهید، پزشک ممکن است عمل جراحی را تجویز کند. روش‌های جراحی مختلفی برای این بیماری وجود دارند که عبارت‌اند از:

• همی آرتروپلاستی: این جراحی که با نام تعویض جزئی شانه نیز شناخته می‌شود، شامل تعویض بخش آسیب‌دیده استخوان بازو یا قراردادن کلاهی روی بخش آسیب‌دیده آن است. در این جراحی، جراح به بخش گلنوئید مفصل دست نمی‌زند
• آرتروپلاستی معکوس شانه: این جراحی شامل معکوس‌کردن موقعیت طبیعی آناتومی شانه برای تسکین درد است. بخش گوی مفصل گوی و کاسه‌ای شانه در سمت بازو قرار دارد. در این جراحی، جراح بخش گوی را در سمت کاسه‌ای مفصل شانه و بخش کاسه‌ای را در سمت بازو قرار می‌دهد. اگر روتاتور کاف به‌شدت آسیب دیده باشد، جراحان معمولا این نوع جراحی را تجویز می‌کنند
• آرتروپلاستی کامل شانه: این جراحی شامل تعویض هر دو بخش آسیب‌دیده استخوان در مفصل گلنوهومرال است

جراحان در انتخاب نوع جراحی به سن، علائم و سلامت رباط‌ها و بافت‌های اطراف مفصل شانه شما توجه می‌کنند. اگر به مطب جراح ارتوپد مراجعه کنید، جراح می‌تواند اطلاعات بیشتری را درباره این جراحی‌ها به شما بدهد و به شما بگوید کدام یک از این جراحی برای شرایط شما مناسب است.

عوارض جراحی آرتروز شانه

همه جراحی‌ها دارای عوارض احتمالی هستند. عوارض احتمالی جراحی آرتروز شانه عبارت‌اند از:

• عفونت
• مشکلات مرتبط با پروتز
• خونریزی
• مشکلات مرتبط با داروهای بیهوشی
• آسیب عصبی
• تشکیل لخته خون

جراح می‌تواند توضیحات بیشتری درباره این عوارض و نحوه کاهش خطر بروز آن‌ها بدهد.

چگونه از آرتروز شانه پیشگیری کنیم؟

شما نمی‌توانید از آرتروز شانه به‌صورت کامل پیشگیری کنید؛ زیرا، در بخش‌های ابتدایی این مطلب گفتیم که افزایش سن یکی از شایع‌ترین دلایل این بیماری است و جلوگیری از آن ممکن نیست؛ ولی، با رعایت نکات زیر، می‌توانید خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید یا زمان ابتلا به آن را به تعویق بیندازید:

• حفظ وزن سالم: اضافه‌وزن می‌تواند فشار روی مفاصل شانه را افزایش دهد
• ورزش منظم: با انجام ورزش‌هایی مانند شنا و تمرینات هوازی کم‌فشار می‌توانید عضلات شانه را تقویت و انعطاف‌پذیری مفصل را حفظ کنید
• محافظت از شانه: با استفاده از وسایل حفاظتی در طول ورزش‌ها یا فعالیت‌های خطرناک می‌توانید از شانه خود محافظت کنید

جمع‌بندی

آرتروز شانه باعث ایجاد درد و سفتی در اطراف شانه و بازو می‌شود. این بیماری معمولا با گذشت زمان رخ می‌دهد؛ ولی، می‌تواند ناشی از آسیب یا عفونت نیز باشد. روش‌های مختلفی مانند داروها، فیزیوتراپی و تزریق می‌توانند به مدیریت علائم این بیماری کمک کنند. اگر این روش‌ها نتوانند به بهبود آرتروز کمک کنند یا آرتروز شدید باشد، پزشک ممکن است عمل جراحی را پیشنهاد دهد.

اگر تصور می‌کنید که علائم آرتروز شانه و گردن را دارید یا برنامه درمانی فعلی نمی‌تواند به بهبود علائم شما کمک کند، ما به شما پیشنهاد می‌کنیم به کلینیک ارتوپدی پزشک اول مراجعه کنید. همین‌الان می‌توانید نوبتی را برای ملاقات با پزشکان کلینیک ارتوپد تهران رزرو کنید و اولین گام را برای خداحافظی با درد شانه خود بردارید.