از تزریق استروئید برای کمک به بهبود تورم، سفتی و درد بخش‌های مختلف بدن مانند شانه، لگن، انگشت، مچ دست و زانو استفاده می‌شود. این علائم می‌توانند ناشی از بیماری‌های مختلفی مانند آرتریت، تاندونیت و بورسیت باشند. در ادامه این مطلب، شما را با هر آنچه که باید درباره تزریق استروئید بدانید، آشنا می‌کنیم و به چند سؤال متداول نیز پاسخ می‌دهیم.
تزریق استروئید چیست؟
تزریق استروئید یا تزریق کورتیزون به تزریق داروهایی به نام کورتیکواستروئیدها گفته می‌شود که می‌توانند درد و التهاب (تورم) را در بخش‌های خاصی از بدن کاهش دهند. کورتیکواستروئیدها شبیه به هورمون کورتیزول که در غدد فوق‌کلیوی ساخته می‌شود، هستند. آن‌ها با ترکیبات استروئیدی مرتبط با هورمون که برخی از ورزشکاران مصرف می‌کنند، تفاوت دارند.
پزشکان ممکن است تزریق این دارو را برای درمان التهاب مفاصل یا دیگر بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس، آلرژی‌های شدید و آسم تجویز کنند. پردنیزون، متیل پردنیزولون و کورتیزون از انواع کورتیکوراستروئیدها به شمار می‌روند.
مزایای تزریق استروئید کدام اند؟
این روش مؤثر می‌تواند درد و التهاب را به‌صورت موقت کاهش دهد؛ در نتیجه، بیماران می‌توانند فعالیت‌های روزمره خود را بهتر انجام دهد. دیگر مزایای این روش عبارت‌اند از:
- کم‌تهاجمی است
- دوره بهبودی کوتاهی دارد
- نرخ موفقیت آن بالاست
- فقط به بی‌حسی موضعی نیاز دارد
- باعث ازدست‌دادن خون نمی‌شود
- کمتر از 15 دقیقه طول می‌کشد
- به‌صورت سرپایی انجام می‌شود؛ بنابراین، بیمار در همان روز تزریق می‌تواند به محل کار یا خانه خود بازگردد
نحوه تزریق استروئید چگونه است؟
نحوه تزریق استروئید به هدف آن بستگی دارد. پزشکان معمولا سوزن حاوی کورتیکواستروئید را به زیر پوست در محل درد وارد می‌کنند. در برخی موارد، ممکن است محل درد را بی‌حس کنند؛ ولی، برخی از تزریق‌ها به فرایند پیچیده‌تری نیاز دارند. پزشکان ممکن است از فناوری‌های تصویربرداری مانند سی‌تی‌اسکن یا سونوگرافی برای هدایت سوزن به بخش خاصی از بدن استفاده کنند. در برخی دیگر از تزریق‌ها، ممکن است استروئید به ورید بیمار تزریق شود. تزریق وریدی در بیمارستان یا مطب پزشک به‌صورت سرپایی انجام می‌شود.
تزریق استروئید برای درمان چه بیماری هایی کاربرد دارد؟
دکتر ستون فقرات یا دیگر پزشکان ممکن است این روش را برای کاهش درد و التهاب بیماری‌ها و مشکلات زیر تجویز کنند:
- سیاتیک: اگر چیزی مانند دیسک برآمده به ریشه عصبی ستون فقرات فشار وارد کند، ممکن است باعث ایجاد درد و التهاب در عصب سیاتیک شود و شما را دچار سیاتیک کند. درد سیاتیک از باسن تا پاها گسترش می‌یابد و تزریق استروئید می‌تواند این درد را کاهش دهد. پزشکان معمولا این تزریق را حداکثر 3 بار در سال تجویز می‌کنند
- التهاب فاشیای پلانتار: التهاب فاشیای پلانتار به التهاب بافت هم‌بندی به نام فاشیای پلانتار در کف پا گفته می‌شود. این التهاب می‌تواند باعث ایجاد درد و حساسیت در پاشنه پا شود و این تزریق می‌تواند این درد و التهاب را به‌صورت قابل توجهی کاهش دهد
- کلوئیدها: کلوئیدها بافت اسکار برجسته‌ای هستند که می‌توانند پس از آسیب‌های پوستی ناشی از جراحی، پیرسینگ، آکنه و دیگر دلایل ایجاد شوند. این تزریق می‌تواند اندازه و تحریک ناشی از آن‌ها را کاهش دهد. در برخی موارد، پزشکان این تزریق را پیش از جراحی برای جلوگیری از ایجاد کلوئیدها در محل برش توصیه می‌کنند
- بورسیت: بورس‌ها، کیسه‌هایی پر از مایع هستند که اصطکاک بین تاندون‌ها، رباط‌ها، استخوان‌ها و پوست را کاهش می‌دهند. بورسیت به التهاب دردناک کیسه بورس گفته می‌شود و معمولا در شانه‌ها، زانوها، آرنج‌ها و باسن‌ها رخ می‌دهد. تزریق استروئید در شانه یا نواحی اطراف کیسه بورس ملتهب می‌تواند درد و التهاب کاهش دهد
- تاندونیت: تاندونیت به التهاب تاندون که بافت هم‌بندی بین عضلات و استخوان‌هاست، گفته می‌شود. این التهاب اغلب ناشی از استفاده بیش از اندازه یا کشیدگی است و معمولا روی شانه‌ها، آرنج‌ها و زانوها تأثیر می‌گذارد. آرنج تنیس‌بازان یکی از شایع‌ترین انواع تاندونیت محسوب می‌شود. پزشکان ممکن است داروهای کورتیکواستروئید را برای کاهش سریع درد و تورم مستقیما به تاندون آسیب‌دیده تزریق کنند
- آرتریت: آرتریت روماتوئید به التهاب مفاصل گفته می‌شود و علائمی مانند درد را ایجاد می‌کند. این تزریق می‌تواند درد و ناراحتی ناشی از این بیماری را در مچ پا، باسن، آرنج، زانو، شانه، دست، پا، ستون فقرات و مچ دست به‌سرعت تسکین دهد
- بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس یا ام‌اس
- کمردرد و التهاب اعصاب نخاع که می‌تواند باعث ایجاد درد در پاها و بازوها شود
- رادیوکولوپاتی گردنی که ناشی از فشرده‌شدن اعصاب در گردن است و می‌تواند باعث ایجاد درد در گردن، شانه‌ها، بازوها و دست‌ها شود
- سندرم تونل کارپال که ناشی از فشرده‌شدن عصب در مچ دست است
- انگشت ماشه‌ای که باعث می‌شود انگشت‌ها قفل شوند
خطرات و عوارض تزریق استروئید
این تزریق می‌تواند خطر کبودی و خونریزی را افزایش دهد؛ بنابراین، اگر داروهای رقیق‌کننده خون را مصرف می‌کنید یا دچار یکی از اختلالات خونریزی مانند هموفیلی هستید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین اگر دچار بیماری‌ها و مشکلات دیگری مانند عفونت هستید یا داروها یا مکمل‌هایی را مصرف می‌کنید، حتما به پزشک خود بگویید. برخی از متداول‌ترین عوارض جانبی این تزریق عبارت‌اند از:
- درد در محل تزریق
- افزایش موقتی تورم
- کبودی
- افزایش موقتی قند خون. اگر دچار دیابت هستید، میزان قند خون خود را به مدت 5 روز پس از تزریق به‌صورت منظم بررسی کنید
- قرمزی و تغییر رنگ پوست در محل تزریق
- بی‌خوابی و بیش‌فعالی
- برافروختگی پوست صورت به مدت چند روز
عوارض جانبی نادر این روش عبارت‌اند از:
- عفونت در محل تزریق
- فشارخون بالا
- افزایش تورم و احتباس مایعات
- سکسکه
خطرات تزریق مکرر یا بلندمدت استروئید عبارت‌اند از:
- کاهش تراکم استخوان (پوکی‌استخوان) که منجر به تضعیف استخوان‌ها می‌شود
- سرکوب غده آدرنال که می‌تواند باعث ضعف، سرگیجه، خستگی، درد عضله و شوک شود
اقدامات قبل از تزریق استروئید
اگر دارای شرایط زیر هستید، حتما پیش از این تزریق به پزشک خود اطلاع دهید:
- اگر داروهای بدون نسخه، مکمل‌های گیاهی، مکمل‌هایی مانند مولتی‌ویتامین، داروهای شیمی‌درمانی، داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن یا داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین، کلوپیدوگرل بی‌سولفات، تینزاپارین سدیم، دالتپارین سدیم، انوکساپارین، ریواروکسابان و هپارین را مصرف می‌کنید؛ زیرا، ممکن است لازم باشد مصرف برخی از داروهای خود را پیش از تزریق متوقف کنید. البته مصرف هیچ‌کدام از داروهای خود را بدون مشورت با پزشک خود متوقف نکنید
- اگر به هر گونه دارو، لاتکس، نوارچسب، لیدوکائین یا محلول ضدعفونی‌کننده حساسیت دارید
- اگر دچار عفونت هستید
- اگر سابقه اختلالات خونریزی دارید
مراقبت های پس از تزریق استروئید
حتما نکات زیر را پس از تزریق استروئید رعایت کنید:
- اثر داروی بی‌حس‌کننده معمولا پس از 3 الی 4 ساعت از بین می‌رود. پس از مدت‌زمان ذکرشده، ممکن است دردی را در مفصل خود حس کنید. این درد معمولا حداکثر تا 48 ساعت برطرف می‌شود و نیازی به نگرانی نیست
- شما می‌توانید از بسته یخ برای کاهش درد خود استفاده کنید. بسته یخ را روی مفصل خود حداکثر به مدت 10 دقیقه نگه دارید و در صورت لزوم، می‌توانید این کار را چندین بار در روز انجام دهید. اگر دچار مشکلات مرتبط با تأمین خون مانند بیماری رینود، مشکلات مرتبط با جریان خون ضعیف یا مشکلات مرتبط با اعصاب هستید، از انجام این کار خودداری کنید
- باندی تمیز و خشک را روی محل تزریق به مدت 24 ساعت نگه دارید
- اگر می‌خواهید داروهای مسکن را برای کاهش درد محل تزریق مصرف کنید، با پزشک خود مشورت کنید
- با پزشک خود درباره فعالیت‌ها یا حرکاتی که باید از انجام آن‌ها خودداری کنید، صحبت کنید
- از قراردادن بسته‌های گرم یا داغ روی پوست خود به مدت 24 ساعت پس از تزریق خودداری کنید
جمع‌بندی
تزریق استروئید، روشی مؤثر برای تسکین درد ناشی از التهاب محسوب می‌شود؛ ولی، ازآنجایی‌که خطر خونریزی را افزایش می‌دهد، ممکن است روش درمانی مناسبی برای افراد مبتلا به اختلالات خونریزی یا افرادی که داروهای رقیق‌کننده خون را مصرف می‌کنند، نباشد. همچنین به خاطر داشته باشید که تزریق مکرر استروئید می‌تواند خطر بروز عوارض جانبی خطرناک را افزایش دهد. حتما پیش از تزریق با پزشک خود درباره سوابق پزشکی خود و داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید، صحبت کنید.
اگر دچار علائمی مانند تورم و درد هستید و به دنبال فوق تخصص شانه یا فوق تخصص دیگر بخش‌های بدن برای درمان آن‌ها می‌گردید، ما مراجعه به پزشکان باتجربه کلینیک پزشک اول را به شما پیشنهاد می‌کنیم. همین‌الان می‌توانید نوبتی را برای ملاقات با پزشکان این کلینیک بگیرید و اولین گام را برای درمان این علائم بردارید.
پست قبلی
پست بعدی
مدت‌زمان اثربخشی این روش برای همه افراد یکسان نیست. درد و التهاب شما ممکن است بلافاصله پس از تزریق کاهش نیابند. در برخی موارد، مدت‌زمان اثربخشی تزریق کورتیزون ممکن است حتی یک هفته باشد. اگر بیش از 10 روز از روز تزریق گذشته است و درد و التهاب شما هنوز کاهش نیافته‌اند، با پزشک خود صحبت کنید.
فوق تخصص دیسک کمر و دیگر پزشکان معمولا تزریق کورتیزون را حداکثر 3 بار در سال توصیه می‌کنند تا خطر عوارض جانبی خطرناک مانند ضعیف‌شدن استخوان‌ها در ستون فقرات و همچنین عضلات نزدیک به آن‌ها را کاهش دهند.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید