عفونت استخوان (استئومیلیت) چیست و چگونه درمان می شود؟

عفونت استخوان یا استئومیلیت یکی از بیماری‌های جدی و خطرناک است که متاسفانه در صورت عدم درمان، سلامت استخوان‌ها را به‌خطر می‌اندازد. این عفونت اغلب ناشی از ورود باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها به بافت استخوانی است و معمولا پس از جراحی، بروز زخم‌های عمیق یا شرایط پزشکی خاص ایجاد می‌شود. از آنجا که استخوان‌ها در معرض خطرات دیگری مانند شکستگی و پوکی نیز قرار داند، شناسایی و درمان سریع عفونت در استخوان اهمیت بسیار زیادی دارد. در این مطلب به طور دقیق علل، علائم و روش‌های درمان استئومیلیت را بررسی می کنیم.

انواع عفونت استخوان کدامند؟

این بیماری به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می‌شود و هر کدام ویژگی‌ها و علائم خاص خود را دارند. معمولاً عفونت حاد استخوان دو هفته پس از ورود باکتری به بافت استخوان بروز کرده و در این مرحله، بیمار دچار درد شدید در ناحیه عفونی می‌شود. این نوع عفونت بیشتر در بزرگسالان در نواحی مانند ستون فقرات و دست‌ها و در کودکان در استخوان‌های پا به وجود می‌آید.

اگر این عارضه به زودی درمان نشود، بیماری به عفونت مزمن تبدیل می‌شود. این مورد نیز پس از شش هفته از ورود باکتری‌ به بافت استخوان ظاهر شده و قادر است سایر استخوان‌ها و حتی مغز استخوان را نیز تحت‌تأثیر قرار دهد. این نوع عفونت اگر درمان نشود، کل بافت استخوان را از بین می‌برد. در نتیجه باید خیلی زود درمان شود. فرد بیماری که در بخش‌های مختلف بدن خود مثلا در پا یا دست خود دچار عفونت می‌شود؛ بهتر است برای درمان به‌موقع، به کلینیک فوق تخصصی پا و دست مراجعه کند.

علت عفونت استخوان چیست؟

خوشبختانه با آزمایش عفونت استخوان می‌توان خیلی سریع این عارضه را تشخیص داد. این نوع عفونت اغلب در اثر ورود باکتری به بافت استخوان به وجود می‌آید. ورود باکتری به استخوان می‌تواند از طریق داخلی و یا خارجی اتفاق بیفتد. یکی از اصلی‌ترین دلایل عفونت، شکستگی در استخوان است. انواع شکستگی‌می‌تواند روزنه‌هایی ایجاد کند که باکتری‌ها به راحتی از طریق آنها وارد بافت استخوان شوند. انتقال از طریق جریان خون نیز یک مسیر مهم دیگر است؛ باکتری‌ها می‌توانند از نواحی عفونی دیگر بدن مانند عفونت‌های پوستی یا تنفسی به جریان خون وارد شده و سپس به استخوان‌ها برسند.

علاوه بر این، ورود آلودگی به صورت مستقیم نیز می‌تواند منجر به عفونت در استخوان شود. این حالت اغلب در شکستگی‌های باز دیده می‌شود. عمل جراحی روی استخوان نیز یکی دیگر از عوامل خطر است، زیرا در حین جراحی باکتری‌ها می‌توانند از ابزارهای آلوده یا از محیط به بافت استخوان نفوذ کنند. شما با مراجعه به دکتر ارتوپدی در تهران یا شهر محل سکونت خود می‌توانید این مشکل را در کوتاهترین زمان ممکن تشخیص داده و درمان کنید.

استئومیلیت چه علائمی دارد؟

عفونت استخوان اگر به موقع و درست تشخیص داده شود، درمان نیز آسان‌تر خواهد بود. از جمله علائم مهم این عفونت می‌توان به ترشح چرک از پوست، درد شدید در ناحیه عفونی و عدم توانایی در حرکت دادن استخوان یا مفصل اشاره کرد. همچنین بالا رفتن دمای بدن، تب و لرز، تغییر رنگ پوست به قرمز و احساس خستگی و تعریق زیاد از دیگر نشانه‌های این بیماری هستند. افرادی که در ناحیه لگن دچار عفونت شوند، معمولا تب و لرز و تعریق دارند که از مهم‌ترین علائم عفونت استخوان لگن نیز هستند.

درد شدید در ناحیه عفونی که اغلب بدون هیچ‌گونه ضربه‌ای به وجود می‌ آید، از دیگر نشانه‌های این بیماری است. این درد معمولاً غیرقابل تحمل بوده و نیاز به درمان فوری دارد. توجه داشته باشید که این بیماری راه رفتن فرد را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و شخص بیمار در پاهای خود احساس ضعف می‌کند. در این صورت بهتر است به بهترین کلینیک ارتوپدی تهران یا کلینیک شهر سکونت خود مراجعه کنید. در این مراکز مشکل شما به سرعت تشخیص داده شده و روش درمان مناسب انتخاب می‌شود.

آیا عفونت استخوان خطرناک است؟

شاید بپرسید آیا عفونت استخوان قابل درمان است؟ باید بگوییم بله! تشخیص دقیق و به‌موقع می‌تواند طول دوره درمان را کوتاه‌تر کند. این نوع عفونت در صورت عدم درمان می‌تواند عوارض جدی و خطرناکی به همراه داشته باشد. این عوارض شامل تخریب بافت استخوان و آسیب به بافت‌های اطراف است. همچنین این عفونت می‌تواند به طور مستقیم بر روی استخوان تأثیر گذاشته و باعث ایجاد آبسه و تجمع چرک در ناحیه عفونی شود. با پیشرفت عفونت نه تنها بافت استخوانی از بین می‌رود، بلکه ممکن است عفونت به سایر نواحی بدن نیز سرایت کند.

در موارد شدید، عفونت می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند آرتریت سپتیک و حتی سپسیس شود که تهدیدی جدی برای جان بیمار به شمار می‌رود. در نتیجه تشخیص سریع و درمان به موقع این بیماری اهمیت زیادی دارد تا از بروز عوارض جبران‌ناپذیر جلوگیری شود. توجه داشته باشید که این بیماری اغلب با درد و عفونت شدید همراه است و شما با مصرف بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت استخوان می‌توانید میزان درد و عفونت را تا حد قابل توجهی مدیریت کنید.

استئومیلیت چگونه تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص درست عفونت استخوان باید بیمار آزمایش خون بدهد و از استخوان عکس رادیولوژی گرفته شود. البته پزشک بعد از معاینه و در صورت نیاز این موارد را تجویز می‌کند. آزمایش خون شامل شمارش کامل خون (CBC) برای بررسی نشانه‌های التهاب و عفونت است. همچنین کشت خون می‌تواند وجود باکتری‌ها را در خون شناسایی کند. عکسبرداری با اشعه ایکس، ام آر آی و سی تی اسکن نیز برای مشاهده آسیب‌های استخوانی و تشخیص عفونت مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تصاویر می‌توانند به پزشک کمک کنند تا تغییرات ساختاری در استخوان و بافت‌های اطراف آن را را ببیند.

علاوه بر این اسکن استخوان که با استفاده از مقدار کمی ماده رادیواکتیو انجام می‌شود، می‌تواند نواحی عفونی یا آسیب‌دیده را نشان دهد. در موارد خاص بیوپسی نیز انجام می‌شود که شامل نمونه‌برداری از مایع اطراف استخوان یا خود استخوان است تا نوع میکروب‌های موجود شناسایی شود. این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند تا بهترین روش درمانی را انتخاب کند.

روش های درمان عفونت استخوان

بیمارانی که به عفونت حاد استخوان مبتلا می‌شوند، باید بلافاصله در بیمارستان بستری شوند تا درمان آنها بلافاصله شروع شود. اغلب درمان اصلی این تزریق آنتی بیوتیک عفونت استخوان است. آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً به مدت چند هفته و به‌صورت تزریق داخل وریدی تجویز می‌شوند و در صورت نیاز، پس از بهبود اولیه، ممکن است به داروهای خوراکی تغییر یابند. این درمان نه‌تنها به کنترل عفونت کمک می‌کند بلکه می‌تواند جلوی نیاز به جراحی‌های پیچیده‌تر را هم بگیرد. اگر درمان دارویی موثر نبود به احتمال زیاد، پزشک عمل جراحی را توصیه می‌کند.  

در واقع اگر چرک یا عفونت در استخوان ایجاد شده باشد، بیمار نیاز به عمل جراحی برای تخلیه آن دارد. توجه داشته باشید که پزشک متخصص در زمان انتخاب داروی مناسب برای بیمار، اغلب از یک یا ترکیبی از دو آنتی‌بیوتیک استفاده می‌کند تا باکتری‌های مختلف را هدف قرار دهد. پس از دریافت نتایج کشت میکروبی، نوع و حساسیت باکتری مشخص شده و پزشک می‌تواند آنتی‌بیوتیک مناسب‌تر را تجویز کند.

درمان خانگی عفونت استخوان

به طور قطع باید گفت که درمان خانگی این بیماری به هیچ عنوان جایگزین درمان‌های پزشکی نمی‌شود، اما می‌تواند به عنوان مکملی برای تسکین علائم و تقویت سیستم ایمنی مفید باشد. از جمله روش‌های خانگی که می‌تواند به بهبود وضعیت بیمار کمک کند، مصرف مواد غذایی آبکی مانند سوپ است. این نوع غذاها به تأمین انرژی و افزایش حجم ادرار بیمار کمک کرده و می‌تواند موجب دفع عفونت از بدن بیمار شود. همچنین، خوردن میوه‌ها، به ویژه سیب، به دلیل غنی بودن از ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها، می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی و تسریع روند بهبودی بیمار کمک کند.

علاوه بر این، مصرف مایعات فراوان برای حفظ هیدراتاسیون بدن و دفع سموم ضروری است. استراحت کافی نیز برای تسریع فرآیند بهبودی اهمیت دارد، زیرا باید فشار و وزن از ناحیه آسیب‌دیده برداشته شود. در طول درمان بیمار باید مصرف دخانیات و الکل را قطع کند تا روند بهبودی سریع‌تر شود.

برای درمان عفونت استخوان چه بخوریم؟

همان طور که در بالا نیز بیان کردیم استفاده از غذاهای مناسب می‌تواند در روند درمان استئومیلیت تأثیر مثبتی داشته باشد. یکی از توصیه‌های مهم مصرف مواد غذاهای آبکی مانند سوپ است. این نوع غذاها نه تنها انرژی لازم برای بدن را تأمین می‌کنند، بلکه با افزایش حجم ادرار، باعث می‌شوند بخشی از عفونت از طریق خون خارج شود. به همین دلیل مصرف سوپ و مایعات فراوان به بیماران مبتلا به عفونت استخوان توصیه می‌شود. علاوه بر سوپ، خوردن میوه‌ها نیز بسیار مفید است. در کنار این موارد، باید از مصرف غذاهای چرب و آماده مانند فست فودها پرهیز کرد، زیرا این نوع غذاها می‌توانند التهاب را تشدید کرده و روند درمان را به تأخیر بیندازند.

درمان عفونت استخوان با جراحی

در درمان عفونت حاد استخوان ابتدا چرک زیر پریوست تخلیه شده و قسمتی از کورتکس استخوان سوراخ می‌شود تا چرک داخل استخوان نیز خارج شود. در این فرآیند لوله‌هایی به نام درن در داخل استخوان قرار داده می‌شود تا ترشحات عفونی به‌طور مؤثر خارج شوند. پس از شروع درمان علائم بیماران معمولاً بعد از ۲۴ ساعت کاهش می‌یابد، اما درمان آنتی‌بیوتیکی باید حداقل ۶ هفته ادامه یابد. پزشک با بررسی علائم بالینی و آزمایش ESR، مدت زمان لازم برای ادامه درمان را تعیین می‌کند.

علاوه بر درمان آنتی‌بیوتیکی بیمار ممکن است نیاز به دریافت سرم و مایعات برای درمان کم‌آبی، تزریق مسکن و تب‌بر برای کاهش درد و تب و بی‌حرکت کردن اندام مبتلا با استفاده از آتل داشته باشد. پس از چند هفته، آتل خارج شده و حرکات مفاصل شروع می‌شود. بیمار پس از قوی شدن استخوان و عضلات اندام و به دست آوردن دامنه حرکتی مناسب در مفاصل، شروع به راه رفتن می‌کند. این روش‌ها به تسریع روند بهبودی کمک کرده و به بیمار امکان بازگشت به فعالیت‌های روزمره را می‌دهند.

عفونت استخوان چه عوارضی دارد؟

به طور کلی عفونت مزمن استخوان می‌تواند عوارض جدی و خطرناکی برای بیمار به همراه داشته باشد. برای مثال باقی ماندن کانون عفونی مزمن در بدن می‌تواند منجر به کم‌خونی شود، زیرا سیستم ایمنی بدن به طور مداوم در حال مبارزه با عفونت است و این امر می‌تواند بر تولید گلبول‌های قرمز تأثیر بگذارد. همچنین، بافت‌های اضافی که بدن برای محدود کردن عفونت ایجاد می‌کند، ممکن است باعث محدودیت حرکتی در مفاصل اطراف محل عفونت شوند.

علاوه بر این ضعیف شدن استخوان و پوکی منطقه‌ای که به دلیل فعالیت عفونت ایجاد شده، می‌تواند زمینه‌ساز شکستگی‌های پاتولوژیک شود. در موارد شدید، ممکن است در محل خروج ترشحات چرکی از پوست، سرطان نیز ایجاد شود. این عوارض نشان‌دهنده اهمیت تشخیص و درمان به موقع عفونت استخوان هستند تا جلوی بروز مشکلات جدی‌تر گرفته شود.

برای درمان عفونت استخوان به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

در صورت بروز هر نوع نشانه و علامتی از بیماری عفونت استخوان، مانند درد شدید، تب، تورم و ترشح چرک باید در کوتاهترین زمان ممکن به پزشک متخصص مراجعه کنید. تأخیر در درمان و کنترل عفونت استخوانی می‌تواند منجر به بروز مشکلات و عوارض جدی و خطرناک برای بیمار شود. در موارد شدید نیز عفونت می‌تواند به سایر نواحی بدن سرایت کرده و مشکلات شدیدتری را برای بیمار به وجود بیاورد. در نتیجه تشخیص سریع و درمان مناسب این بیماری اهمیت بسیار زیادی دارد.

جمع‌بندی

در این مقاله در مورد عفونت استخوان یا استئومیلیت صحبت کردیم و سعی داشتیم تا اطلاعات مفیدی در این مورد در اختیارتان قرار دهیم. از علت ابتلا به این بیماری گفتیم و در مورد علائم، درمان، تشخیص و پزشکی که بهتر است برای تشخیص و درمان درست به آن مراجعه شود، صحبت کردیم. امیدواریم که این اطلاعات برای شما مفید بوده باشد. اگر باز هم سوالی در مورد این بیماری دارید، حتما در بخش نظرات مطرح کنید تا در اولین فرصت، پاسخ دهیم.