بیماری‌های روماتولوژی معمولا بر سیستم اسکلتی و عضلانی تأثیر می‌گذارند؛ ولی، می‌توانند تمام بخش‌های بدن را تحت‌تأثیر قرار دهند. هر فردی در هر سنی ممکن است دچار این بیماری‌ها شود. آرتروز و آرتریت روماتوئید متداول‌ترین بیماری‌های روماتولوژی هستند. در ادامه این مطلب، به سؤال روماتولوژی چیست پاسخ می‌دهیم و شما را با هر آنچه که باید درباره این بیماری‌ها بدانید، مانند دلایل، علائم و روش‌های درمان آن‌ها آشنا می‌کنیم.
روماتولوژی چیست و چه بیماری هایی را شامل می شود؟
روماتولوژی به مطالعه بیماری‌های روماتولوژی که با نام بیماری‌های روماتیسمی نیز شناخته می‌شوند، گفته می‌شود. بیشتر این بیماری‌ها بیماری‌های التهابی مزمنی هستند که روی بافت‌های هم‌بند مانند استخوان‌ها، مفاصل، عضلات، تاندون‌ها و رباط‌ها تأثیر می‌گذارند. بسیاری از بیماری‌های روماتیسمی مانند آرتریت روماتوئید بیماری‌های خودایمنی و برخی دیگر از آن‌ها بیماری‌های عضلانی و اسکلتی ناشی از عدم بهبود آسیب محسوب می‌شوند. برخی از مهم‌ترین بیماری‌های روماتولوژی عبارت‌اند از:
- آرتروز: آرتروز نوعی بیماری تخریب‌کننده مفصل است که بافت‌های مفصل را با گذشت زمان تجزیه می‌کند. این بیماری متداول‌ترین نوع آرتریت است و معمولا افراد مسن دچار آن می‌شوند. آرتروز اغلب روی مفاصل دست، زانو، باسن، گردن و کمر تأثیر می‌گذارد و علائمی مانند درد و سفتی مفصل را ایجاد می‌کند. این بیماری معمولا علائم خفیفی دارد؛ ولی، می‌تواند باعث ایجاد درد قابل‌توجه و ناتوانی شود
- آرتریت روماتوئید: آرتریت روماتوئید نوعی بیماری خودایمنی است که معمولا روی مفاصل به‌ویژه مفاصل کوچک دست‌ها تأثیر می‌گذارد. در این بیماری، سلول‌های سیستم ایمنی به بافت‌های بدن حمله می‌کنند و باعث التهاب و به‌تبع آن، آسیب مفصل می‌شوند. این التهاب باعث ایجاد درد، تورم، سفتی و ازدست‌دادن عملکرد مفصل می‌شود و می‌تواند بسیار ناتوان‌کننده باشد. خستگی، تب و ازدست‌دادن اشتها از علائم سیستمیک آرتریت روماتوئید هستند. این بیماری می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در قلب، ریه، اعصاب، چشم و پوست نیز شود
- لوپوس: لوپوس که با نام لوپوس اریتماتوز سیستمیک نیز شناخته می‌شود، نوعی بیماری خودایمنی مزمن است که می‌تواند باعث ایجاد التهاب در سراسر بدن شود. در این بیماری، سیستم ایمنی بافت‌ها و اندام‌های مختلف بدن مانند مفصل، قلب، پوست، کلیه، خون، ریه، چشم و کبد را هدف قرار می‌دهد. لوپوس می‌تواند شدید و حتی کشنده باشد؛ ولی، روش‌های درمانی مختلف می‌توانند علائم و عوارض آن را کاهش دهند و به افراد مبتلا کمک کنند همانند افراد سالم زندگی کنند
- اسپوندیلیت آنکیلوزان: اسپوندیلیت آنکیلوزان نوعی آرتریت التهابی است که ستون فقرات، کمر و لگن را هدف قرار می‌دهد. این بیماری می‌تواند باعث ایجاد سفتی و درد طولانی‌مدت شود و در موارد شدید، انعطاف‌پذیری ستون فقرات را از بین ببرد. این بیماری می‌تواند باعث التهاب مفاصل ساکروایلیاک، باسن، شانه، دنده و چشم نیز شود. مفاصل ساکروایلیاک، لگن را به بخش پایینی ستون فقرات متصل می‌کنند
- آرتریت پسوریازیس: آرتریت پسوریازیس در افراد مبتلا به پسوریازیس که نوعی بیماری خودایمنی پوستی است، رخ می‌دهد؛ ولی، ممکن است در افراد دیگر نیز دیده شود. این بیماری باعث ایجاد درد، تورم و سفتی مفصل می‌شود. تورم انگشتان دست‌ها و پاها، مشکلات ناخن‌ها، التهاب تاندون و کمردرد از علائم این بیماری به شمار می‌روند
- آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان: آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان به آرتریت در کودکان گفته می‌شود و دارای 7 زیرگروه است. بیشتر زیرگروه‌های این نوع بیماری روماتولوژی کودکان خفیف هستند. موارد شدید می‌توانند باعث آسیب مفصل، مشکلات رشدی، التهاب چشم و مشکلات طولانی‌مدت شوند
- فیبرومیالژیا: فیبرومیالژیا نوعی بیماری اسکلتی و عضلانی است که باعث ایجاد دردهای طولانی‌مدت در سراسر بدن و حساسیت در مفاصل، عضلات، تاندون‌ها و بافت‌های نرم دیگر می‌شود. درد ناشی از این بیماری اغلب با خستگی، مشکلات خواب، مه مغزی (مشکلات شناختی)، سردرد، اضطراب و افسردگی همراه است. هر فردی ممکن است دچار فیبرومیالژیا شود؛ ولی، در زنان متداول‌تر است
- نقرس: نقرس نوعی آرتریت است که باعث ایجاد درد و تورم در مفاصل می‌شود. حملات نقرس ممکن است به‌صورت ناگهانی در شب شروع شوند و یک الی دو هفته طول بکشند. این بیماری می‌تواند روی هر مفصلی تأثیر بگذارد؛ ولی، اغلب انگشتان بزرگ پا را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. نقرس ناشی از تجمع قابل‌توجه اسیداوریک در جریان خون با گذشت زمان است. زمانی که این اتفاق رخ می‌دهد، کریستال‌های اورات سوزنی‌شکل در درون و اطراف مفاصل تشکیل و باعث التهاب و تورم شدید می‌شوند
روماتولوژیست کیست و چه تفاوتی با دکتر ارتوپد دارد؟
روماتولوژیست یک پزشک داخلی است که در زمینه روماتولوژی آموزش دیده است. این پزشک در تشخیص و درمان بیماری‌های روماتولوژی اطفال و بزرگسالان تخصص دارد. او می‌تواند به افراد مبتلا به این بیماری‌ها کمک کند درد اسکلتی و عضلانی خود را کاهش دهند و التهاب مزمن را سرکوب کنند.
اگر می‌خواهید بدانید مهم‌ترین تفاوت بین متخصص ارتوپدی و متخصص روماتولوژی چیست، خوب است بدانید که دکتر ارتوپد در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌های اسکلتی و عضلانی و روماتولوژیست در تشخیص و درمان بیماری‌های تخریب‌کننده، خودایمنی و التهابی که روی سیستم اسکلتی و عضلانی تأثیر می‌گذارند، تخصص دارد.
هر دو پزشک افراد مبتلا به مشکلات مفاصل را درمان می‌کنند؛ ولی، آن‌ها این کار را به‌صورت متفاوتی انجام می‌دهند. روماتولوژیست‌ها دلایل زمینه‌ای ایجادکننده مشکلات مفاصل را درمان می‌کنند؛ ولی، ارتوپدها روی درمان خود مشکلات مفاصل متمرکز می‌شوند.
رایج ترین علل بیماری های روماتولوژی کدام اند؟
در پاسخ به سؤال علت بیماری روماتولوژی چیست، باید بگوییم که محققان هنوز نمی‌دانند چه چیزی باعث ابتلای افراد به بسیاری از این بیماری‌ها می‌شود؛ ولی، بسیاری از آن‌ها بر این باور هستند که عوامل زیر می‌توانند نقشی را در ابتلای افراد به این بیماری‌ها ایفا کنند:
- عوامل محیطی: بیماری، عفونت، استرس مزمن و قرارگرفتن در معرض سموم
- ژن‌ها و سابقه خانوادگی: محققان تصور می‌کنند که ژنتیک نقشی را در ابتلای افراد به اسپوندیلیت آنکیلوزان، لوپوس و آرتریت روماتوئید ایفا می‌کند
- سبک زندگی ناسالم: رژیم غذایی ناسالم، بی‌تحرکی و سیگارکشیدن
- آسیب: آسیب فیزیکی یا عاطفی
- مشکلات متابولیکی: مشکلات متابولیکی می‌توانند روی نحوه پردازش و پخش درشت‌مغذی‌ها مانند چربی‌ها، پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌ها در بدن تأثیر منفی بگذارند
- فرسایش و ساییدگی مفاصل: یا واردشدن فشار مکرر بر مفاصل
- افزایش سن: برخی از بیماری‌ها مانند آرتروز در افراد مسن متداول‌تر هستند
روش های درمان بیماری های روماتولوژی کدام اند؟
پزشکان ممکن است روش‌های درمانی زیر را برای درمان بیماری‌های روماتولوژی یا کاهش علائم آن‌ها تجویز کنند:
- داروهای دکورتیکواستروئید برای کمک به مدیریت التهاب و درد
- داروهای ضدروماتیسمی اصلاح‌کننده بیماری برای کاهش سرعت پیشرفت بیماری، واکنش‌های ایمنی بدن و فرایندهای التهابی
- داروهای بیولوژیک برای هدف قراردادن برخی از فرایندهای التهابی
- داروهای مهارکننده‌های ژانوس کیناز برای هدف قراردادن مسیرهای جانوس کیناز درگیر در پاسخ‌های سیستم ایمنی
- داروهایی مانند استامینوفن، مواد افیونی تجویزی، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و سدیم ناپروکسن و مهارکننده‌های COX-2 برای کاهش درد و ناراحتی
- فیزیوتراپی و کاردرمانی برای مدیریت تأثیرات بیماری
- درمان‌های مکمل مانند ماساژدرمانی، طب سوزنی و کایروپراکتیک برای کمک به مدیریت درد
- آتل، بریس و وسایل کمکی برای مدیریت تأثیرات بیماری
آزمایش روماتولوژی چیست؟
در پاسخ به سؤال آزمایش روماتولوژی چیست، می‌توانیم بگوییم که آزمایش روماتولوژی به آزمایش‌های تشخیصی زیر که روماتولوژیست‌ها ممکن است تجویز کنند، گفته می‌شود:
- آزمایش‌های خون
- آزمایش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن، ام‌آرآی
- آزمایش سنجش تراکم استخوان
- بیوپسی بافت
- الکترومیوگرافی که با نام نوار عصب و عضله شناخته می‌شود
- آزمایش‌های عملکرد اندام‌ها
فیزیوتراپی در درمان بیماری های روماتولوژی
نقش فیزیوتراپی در درمان بیماری‌های روماتیسمی، کمک به دستیابی و حفظ عملکرد و استقلال مطلوب است. به عبارت دیگر، فیزیوتراپی می‌تواند به افراد مبتلا کمک کند نقش فعالی در خانواده، محل کار و زندگی اجتماعی خود داشته باشند. دکتر فیزیوتراپی ممکن است اقدامات زیر را انجام دهد:
- شناسایی نحوه تأثیرگذاری بیماری روماتولوژی بر تحرک و وضعیت بدنی بیمار
- ارزیابی سیستم اسکلتی و عضلانی
- ارزیابی سیستم‌های دیگر بدن مانند سیستم عصبی و سیستم قلبی و عروقی
- بررسی نیاز به وسایل کمکی، کفش‌های طبی یا آتل
- بررسی استراتژی‌های خودمدیریتی و مقابله‌ای بیمار
- استفاده از سرمادرمانی، گرمادرمانی، الکتروتراپی و آب‌درمانی
- آموزش تمرینات ورزشی برای تقویت عضله و بهبود تحرک
- آموزش وضعیت بدنی صحیح
چه زمانی باید به روماتولوژیست مراجعه کرد؟
اگر تصور می‌کنید که دچار یکی از انواع بیماری‌های روماتولوژی زانو یا دیگر بخش‌های بدن شده‌اید، بهتر است هر چه زودتر به پزشک متخصصی مانند روماتولوژیست یا ارتوپد مراجعه کنید. به‌ویژه اگر علائم شما به‌صورت ناگهانی ایجاد و به‌سرعت بدتر می‌شوند، مراجعه به پزشک متخصص را به تعویق نیندازید. به خاطر داشته باشید که بسیاری از بیماری‌های روماتیسمی پیش‌رونده هستند. به عبارت دیگر، با گذشت زمان بدتر می‌شوند و می‌توانند به بافت‌های بدن آسیب دائمی وارد کنند.
جمع‌بندی
در این مطلب، به سؤال روماتولوژی چیست پاسخ دادیم و گفتیم که بیماری‌های روماتولوژی می‌توانند روی بخش‌های مختلف بدن مانند استخوان‌ها، مفاصل، عضلات، اندام‌ها، پوست و چشم‌ها تأثیر بگذارند. بیشتر این بیماری‌ها مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس بیماری‌های خودایمنی هستند و برخی دیگر بیماری‌های اسکلتی و عضلانی به شمار می‌روند. محققان هنوز نتوانسته‌اند دلایل ابتلا به بیماری‌های روماتولوژی را شناسایی کنند؛ ولی، خوشبختانه، قابل‌درمان و قابل‌مدیریت هستند.
پست قبلی
پست بعدی
برخی از این بیماری‌ها علائم خفیفی دارند؛ ولی، برخی دیگر می‌توانند منجر به مشکلات و بیماری‌های خطرناکی مانند دیابت، افسردگی، بیماری‌های قلبی، فشارخون بالا، کلسترول بالا و بیماری‌های کلیوی شوند.
بیماری‌های روماتیسمی می‌توانند علائم مختلفی مانند درد و سفتی مفصل را ایجاد کنند. با تشخیص و درمان زودهنگام این بیماری‌ها، می‌توانید به جلوگیری از آسیب بیشتر مفصل و مدیریت علائم آن‌ها کمک کنید.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید