درد گردن یکی از رایجترین مشکلات در میان انسانهای عصر مدرن است. ساعتها نشستن پشت میز و کارکردن با کامپیوتر و از طرفی عدم تحرک کافی باعث میشود که ما به دردهای مزمن گردنی مبتلا شویم. گاهی این درد با انجام برخی تمرینات ساده از بین میرود؛ اما برخی اوقات نیاز به فیزیوتراپی گردن امری بدیهی است. اگر شما هم گهگاه به علت دیسک گردن یا هر دلیل دیگری به دردهای مزمن گردن مبتلا میشوید و میخواهید درباره فیزیوتراپی ناحیه گردن، مزایا و عوارض آن بیشتر بدانید، با ما همراه شوید.
فیزیوتراپی گردن چیست؟
فیزیوتراپی ناحیه گردن نوعی درمان است که با هدف رها شدن از درد و گرفتگی گردن انجام میشود. در واقع این فیزیوتراپی ترکیبی از تمرینهای ورزشی و درمانی مختلف است که برای بهبود سلامت گردن استفاده میشوند.
آیا فیزیوتراپی گردن تاثیر دارد؟
در جواب چنین سوالی با قاطعیت باید گفت که بله! در درمان درد و گرفتگی گردن تاثیر دارد. با انجام این کار علت مشکل مشخص شده و از بروز مجدد آن جلوگیری میشود. فیزیوتراپی ناحیه گردن برای درمان عارضههای مختلفی که باعث بروز درد در این قسمت میشوند، مناسب است؛ از جمله پیچخوردگی گردن، دیسک گردن و درد ناگهانی گردن. حتی اگر طی فیزیوتراپی، درد بهطور کامل از بین نرود، باز هم تمرینات این شیوه درمانی باعث بهبود عملکرد و حرکت گردن میشود.
مزایای فیزیوتراپی گردن
فیزیوتراپی گردن مزایای بسیار زیادی برای افراد مبتلا به درد و اسپاسم گردن دارد که در ادامه به چند نمونه از آنها اشاره میکنیم:
- باعث کاهش درد و گرفتگی میشود؛
- دایره حرکتی سر و گردن را وسعت میبخشد؛
- ماهیچههای گردن را تقویت میکند؛
- از دردها و گرفتگیهای آتی جلوگیری میکند؛
- باعث بهبود وضعیت قرارگیری گردن روی بدن میشود؛ بهخصوص برای افرادی که دائما پشت میز مینشینند یا با لپتاپ کار میکنند؛
- پویایی و تحرک گردن را افزایش میدهد؛ بهخصوص برای افرادی که به درد مزمن گردن مبتلا هستند؛
- روشی طبیعی و موثر برای حل علائم درد گردن به شمار میآید.
بهطورکلی فیزیوتراپی ناحیه گردن روشی موثر برای کاهش درد گردن است که باعث بهبود کیفیت زندگی افراد میشود.
انواع روش های فیزیوتراپی گردن
برای استفاده از این نوع درمان به منظور کاهش یا حذف درد و گرفتگی، روشهای متعددی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
- تمرینات کششی گردن: تمرینات کششی گردن باعث میشوند که ماهیچههای متصل به ستون فقرات تقویت شوند. یکی از این تمرینات، راندن سر به عقب با اعمال فشار روی پیشانی و چانه است؛
- گرمادرمانی (Thermal Therapy): در روش گرمادرمانی از گرما یا سرما برای کاهش درد و التهاب گردن استفاده میشود؛
- الکتروتراپی (Electrotherapy): در این روش با تحریک الکتریکی از درد و التهاب گردن میکاهند؛
- اولتراسوندتراپی (Ultrasound Therapy): به روش استفاده از امواج فراصوت برای کاهش درد و التهاب گردن گفته میشود؛
- انقباض مکانیکی (Mechanical Traction): در این روش از دستگاههای مکانیکی استفاده میشود تا گردن به آرامی تحت کشش قرار بگیرد و فشار موجود روی دیسکهای ستون فقرات کاهش یابد؛
- منیپولاسیون قفسه سینه (Thoracic Manipulation): در این روش با استفاده از دست و تکنیکهای درمان دستی، ستون مهرههای پشت قفسه سینه تقویت شده و دایره حرکتی گردن وسیعتر میشود؛
- حرکت در گستره محدود: همانطور که از نام این روش پیداست، بیمار باید حرکات محدودی برای بهبود گردن انجام دهد و رفتهرفته با دستور پزشک فیزیوتراپ دایره حرکتی را وسیعتر کند.
آیا فیزیوتراپی برای دیسک گردن مفید است؟
فیزیوتراپی برای دیسک گردن و فتق دیسک بسیار مناسب است. درمان از طریق فیزیوتراپی کمک میکند که درد کاهش یافته و در حرکات ناحیه گردن بهبودهایی ایجاد شود. از این رو دکتر فیزیوتراپی گردن ممکن است تمرینات ملایم و کششی را برای عقب راندن دیسک و قرارگرفتن در سر جای خودش به بیمار پیشنهاد دهند.
چرا نباید در منزل فیزیوتراپی گردن انجام بدیم؟
با وجود اینکه فیزیوتراپی ناحیه گردن روشی مفید برای درمان درد و گرفتگی گردن محسوب میشود؛ اما بهشدت توصیه میکنیم که خودتان در منزل و بدون راهنمایی یک متخصص فیزیوتراپی بههیچعنوان تمرینها را انجام ندهید. دلایل متعددی برای این کار وجود دارد که در ادامه به چند نمونه از آنها اشاره میکنیم:
- ریسک جراحت: انجام فیزیوتراپی گردن در منزل و بدون راهنمای مناسب میتواند ریسک جراحت را افزایش دهد. برخی تمرینها ممکن است بیشازحد برای بیمار پرفشار باشند و برخی دیگر نیز ممکن است برای برخی افراد خاص مناسب نباشند. انجام چنین تمریناتی بهطور سرخود باعث درد و ناراحتی بیشتر میشود؛
- فقدان دانش و تخصص: فیزیوتراپها دانش و تخصص لازم برای ارائه یک برنامه درمانی شخصیسازی شده را دارند که با توجه به نیازها و شرایط بیمار تعیین شده است. بدون داشتن چنین دانشی نهتنها گردنتان درمان نمیشود، بلکه حتی ممکن است اوضاع بدتر هم بشود؛
- احتمال بروز عوارض: برخی شیوههای فیزیوتراپی اگر بهطور صحیح انجام نشوند، پتانسیل بروز عوارض را دارند. برای مثال انجام برخی تمرینات کششی بهطور ناصحیح میتواند منجر به ضعف ماهیچهها، کرختی، غش، گیجی، تاری دید، لرزش بدن و تشنج شوند؛
- نداشتن تجهیزات مناسب در منزل: انجام برخی روشهای فیزیوتراپی نیازمند تجهیزات تخصصی است که به احتمال زیاد در خانه به آنها دسترسی نخواهید داشت. عدم استفاده از دستگاههای مورد نیاز درمان را به تعویق میاندازد.
حرکات بعد از فیزیوتراپی گردن
بعد از اینکه روند فیزیوتراپی تکمیل شد، باید باز هم تمرینات و حرکات خاصی را که فیزیوتراپ توصیه میکند، انجام دهید. انجام چنین حرکاتی باعث میشود که تاثیر درمان پایدارتر شود. در ادامه به برخی از حرکات و تمرینهایی اشاره میکنیم که باید بعد از اتمام جلسات فیزیوتراپی ناحیه گردن در منزل انجام دهید:
- کشش مورب گردن؛ به سمت بالا و پایین
- کشش گردن به بغل
- راندن سر به عقب با فشار روی چانه و پیشانی
- پایین آوردن فک
- به عقب راندن شانهها
- شانه بالا انداختن
- عقب راندن شانهها و بازوها
- چرخش گردن
- کشش گردن
- خم کردن گردن به جلو
به یاد داشته باشید که پیروی از توصیههای پزشک در هنگام اجرای این تمرینات، امری بسیار مهم است؛ زیرا در این صورت است که تمرینی ایمن و موثر خواهید داشت. در ضمن بهتر است که حین اجرای حرکات به صدای بدنتان گوش دهید و هرگاه که احساس درد یا ناراحتی کردید، تمرین را متوقف کنید. تمرینات منظم به شما کمک میکند تا تاثیرات جلسات فیزیوتراپی را به مدت طولانیتری حفظ کنید. در ضمن از بازگشت مجدد درد گردن نیز پیشگیری میکند.
عوارض یا خطرات فیزیوتراپی گردن چیست؟
به طور کلی فیزیوتراپی گردن نوعی شیوه درمانی ایمن و مطمئن برای درمان درد و گرفتگی آن به شمار میآید. هرچند برخی عوارض بالقوه و ریسکها نیز به همراه دارد که شخص مراجعهکننده باید حتما قبل از شروع درمان از آنها آگاه باشد. در ادامه به این موارد اشاره میکنیم:
- سردرد: سردرد یکی از عوارض جانبی رایج فیزیوتراپی گردن است. هرچند این سردردها معمولا سبک هستند و در اکثر موارد پس از مدت کوتاهی از بین میروند، اما در موارد نادر ممکن است شدید و طولانی شوند؛
- درد و گرفتگی: اگر بعد از فیزیوتراپی درد و گرفتی عضلاتتان شدت پیدا کرد، نگران نباشید. طی چند روز بعدی تمامی این علائم رفع خواهند شد. اگر گرفتگی همچنان ادامه داشت به فیزیوتراپ خود اطلاع دهید؛
- خستگی: یکی دیگر از عوارض رایج این فیزیوتراپی، خستگی و کوفتگی است. این کوفتگیها معمولا ملایم هستند و خودبهخود از بین میروند؛ اما در برخی موارد ممکن است شدید و پایا باشند؛
- ضعف ماهیچهها: برخی شیوههای فیزیوتراپی اگر بهطور صحیح انجام نشوند، ممکن است باعث ضعف ماهیچهها شوند.
از دیگر عوارض احتمالی فیزیوتراپی در گردن میتوان به کرختی، غش، گیجی، تاری دید، لرزش و تشنج اشاره کرد.
فیزیوتراپی گردن بعد از شکستن گردن
بعد از اینکه گردن دچار شکستگی شد، فیزیوتراپی بخش بسیار مهمی از روند بهبود و درمان را تشکیل میدهد. هرچند باز هم تاکید میکنیم که به یک دکتر فیزیوتراپ گردن مجرب و متخصص مراجعه کنید تا نتیجه موردقبول خود را بگیرید. برای فیزیوتراپی گردن پس از شکستگی از روشهای متعددی استفاده میشود که در ادامه اشاره میکنیم.
- تمرینات ثبات: تمرینات ثبات به مجموعهای از تمرینات تقویتکننده میگویند که به بهبود تعادل در ماهیچههای اطراف گردن، قفسه سینه و بالای کمر کمک میکنند؛
- الکتروتراپی: همانطور که پیشتر گفتیم در این روش از تحریکات الکتریکی برای کاهش درد و التهاب گردن استفاده میشود که در فیزیوتراپی، پس از شکستگی نیز تاثیر زیادی دارد؛
- ماساژ: ماساژ به ازبینرفتن درد و گرفتگی در ناحیه گردن کمک زیادی میکند؛
- برنامه ورزشی: داشتن یک برنامه تمرینی و ورزشی منظم و اصولی باعث بهبود گستره حرکتی گردن و افزایش قدرتش میشود.
شیوههایی که برای درمان گردن پس از شکستگی مورد استفاده قرار میگیرند، با توجه به هر فرد و شرایطش و همینطور شدت شکستگی، متفاوت است. حتما این تمرینات را زیر نظر یک فیزیوتراپ متخصص انجام دهید.
آیا فیزیوتراپی گردن برای ستون فقرات ضرر دارد؟
همانطور که پیشتر گفتیم، فیزیوتراپی در قسمت گردن برای ستون فقرات ضرری ندارد و صرفا ممکن است بعد از اتمام جلسه کمی احساس گیجی و گرفتگی عضلات کنید. معمولا چنین عوارضی طبیعی است و بعد از مدت کوتاهی نیز از بین میرود؛ اما این نکته را هم در نظر داشته باشید که استفاده از دستگاههایی مقل اولتراسونیک ممکن است باعث خارش، قرمزی پوست، سوزنسوزن شدن و حساسیت شود.
جمعبندی
در این مطلب درباره فیزیوتراپی گردن صحبت کردیم و گفتیم که یکی از روشهای از بین بردن دردهای مزمن گردن، فیزیوتراپی است. هرچند این روش درمانی مزایای متعددی دارد؛ اما حتما باید در یک کلینیک فوق تخصصی فیزیوتراپی انجام شود؛ زیرا در صورت اجرای غیر اصولی و ناصحیح حرکات نهتنها درد کاهش نمییابد، بلکه ممکن است اوضاع وخیمتر نیز بشود. اگر شما هم درد گردن را احساس میکنید، میتوانید در اولین فرصت به یک دکتر فیزیوتراپ گردن متخصص و مجرب در کلینیک پزشک ارتوپد مراجعه کنید.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید